عوامل موثر بر بروز رفتار جمعی بین سهامداران عادی بورس اوراق بهادار تهران

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

مقاله 5، دوره 3، شماره 11، آذر 1390، صفحه 87-108   

نویسندگان

جلیل خدا پرست شیرازی^{* 1}؛ محمد سیرانی²؛ سمیه ابوالفتحی³

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

²دکتری حسابداری دانشگاه تهران

³دانشجوی ارشد حسابداری دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرودشت

چکیده

یکی از مفروضات کارایی بازار سرمایه این است که سرمایه‌گذاران به طور منطقی عمل می‌کنند، ولی شواهدی وجود دارد که حاکی از عکس‌العمل غیر منطقی سرمایه‌گذاران است. از آن جایی که می توان فرض کرد بورس اوراق بهادار تهران از کارایی لازم برخودار نیست، بنابراین شناخت بیشتر تورش های رفتاری معامله‌گران به حفظ تعادل بازار و کاهش شکنندگی سیستم‌های مالی کمک خواهد کرد. از جمله استثناهای رفتاری سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی، رفتار جمعی است که قادر به توضیح بخشی از تلاطم‌های بازارهای مالی و افزایش نوسانات قیمت سهام می‌باشد. وقتی سرمایه‌گذاران تصمیم به تقلید از تصمیمات قابل مشاهده سایرین می‌گیرند، رفتار جمعی بروز می‌کند. بنابراین شناخت عوامل موثر بر بروز چنین رفتاری باید مورد توجه سیاست‌گذاران بازار سرمایه قرار گیرد. با توجه به مطالب فوق در این مطالعه نحوه اثرگذاری برخی وی‍ژگی‌های سهام بر بروز رفتار جمعی در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. به منظور اندازه‌گیری رفتار جمعی از شاخص (لاکونیشوکLSV) استفاده و برای انجام تحقیق چهار عامل به عنوان ویژگی‌های سهام (اندازه شرکت، ریسک سیستماتیک، ریسک غیر سیستماتیک و نسبت P/E) انتخاب و براساس آن فرضیه‌ها تدوین گردید. با توجه به تحلیل‌های انجام شده، اندازه شرکت، ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک شرکت بر بروز رفتار جمعی تاثیر مثبت دارد، ولی نسبت P/E با رفتار جمعی همبستگی معکوس دارد. بطور کلی نتایج بدست آمده براساس نظریه کمبود اطلاعات و علایق مشترک سهامداران قابل توجیه است.

کلیدواژه‌ها

مالیه رفتاری؛ رفتار جمعی؛ مدل لاکونیشوک (LSV)

مراجع

 

جهانخانی، علی، عبده تبریزی، حسین، (1372)، " نظریه بازار کارآی سرمایه"، نشریه تحقیقات مالی، دوره1: صص23-7.

خلیلی عراقی، منصور، عبدلی، قهرمان ، (1381)، "عدم اطمینان، اطلاعات و یادگیری اجتماعی در بازار"، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره60: صص117-79.

خیری، نصیبه، (1۳۸6)، "رفتارهای گله‌ای در بازار بورس ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شریف.‎

رضایی، محمد،‎ (۱۳۸۷)،" آزمون و تحلیل وجود رفتار گله ای در بین سرمایه‌گذاران نهادی در بازار سهام ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شریف.

شهریاری، سارا، اسلامی‌بیدگلی، غلامرضا ، (1386)، "بررسی و آزمون رفتار توده­وار سرمایه‌گذاران با استفاده از انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1380 تا 1384"، فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، سال چهاردهم، شماره 49: صص 25.

عبدلی، قهرمان ، (1382)، " انتقال اطلاعات، یادگیری اجتماعی و دوگانگی در تصمیم گیری"، مجله تحقیقات اقتصادی، ویژه نامه، پاییز و زمستان82: صص31-1.

نیکبخت، محمدرضا، مرادی، مهدی، (1384)، " ارزیابی واکنش بیش از اندازه سهامداران عادی در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، سال دوازدهم، شماره20: صص122-97.

 

Bikhchandani, S., Hirshleifer, D., and Welch, I., )1992(,“A Theory of Fads, Fashion, Custom, and Cultural Change as Information Cascades”, Journal of Political Economy, 100:992 – 1026.

Banerjee, Abhijit (1992), “A Simple Model of  Herd Behavior”. The Quarterly Journal of Economics, August , 57(3):pp.797-817.

Choi, N., and R. Sias, (2009), “Institutional Industry Herding”, Journal of Financial Economics94: pp.469-491.

Falkenstein, Eric G., “Preferences for Stock Characteristics as Revealed by Mutual Fund Portfolio Holdings”. Journal of Finance, Vol. 51 No. 1, March 1996: pp.111-135.

Froot, K., Scharfstein, D.and Stein, JC.,)1992(,“Herd on The Street: Informational Inefficiencies in a Market With Short-Term Speculation”, Journal of Finance 47: pp.1461-1484.

Grinblatt, M., S Titman, and R Wermers, )1995(,“ Momentum Investment Strategies, Portfolio Performance, and Herding: A Study of Mutual Fund Behavior”, American Economic Review, 85: pp.1088 -1105.

Hirshleifer, D., Subrahmanyam, A., and Titman, S., (1994),  “Security Analysis and Trading Patterns When some Investors Receive Information before Others”. Journal of Finance, 46: pp.1665-1698.

Kim, KA., and JR Nofsinger, (2005), “Institutional Herding, Business Groups and Economic Regimes”: Evidence Japan, Journal of Business, 78: pp.213 - 242.

Lakonishok, J., A Shleifer, and RW Vishny, (1992), “The Impact of Institutional Trading on Stock-Prices”, Journal of Financial Economics, 32: pp.23 - 43.

Nofsinger, JR., and RW Sias, (1999), “Herding and Feedback Trading by Institutional and Individual Investors”, Journal of Finance, 54: pp.2263 -2295.

Puckett, A., and Yan X.S., (2008), “Short-Term Institutional Herding and its Impact on Stock Prices”, Working  Paper, University of  Missouri and University of Tennessee.

Scharfstein, D., and Stein, J., (1990), “Herd Behavior and Investment”, American Economic Review,80: 465 - 479.

Shleifer, A., and Vishny, R., (1990), "The Limits of Arbitrage, Journal of Finance", 52: pp.35-55.

Sharma, V., Easterwood ,J., and Kumar ,R., (2005), “Institutional Herding and the Internet Bubble”, Working Paper ,University of Michigan-Dearborn.

Sias, RW., (2004), “Institutional Herding”, Review Of Financial  Studies, 17: pp.165 - 206.

TRUEMAN, B., (1994), “Analyst  Forecasts and Herding Behavior”, Review of Financial Studies, 7(1): pp.97-124.

Venezia, I., Nashikkar, A.and Shapira, Z.,[February26,2009], [online], “Herding in Trading by Amateur and Professional Investors”, http://ssrn.com/abstract=1358623, [May 2009]

Walter, A., and FM Weber, (2006), “Herding in The German Mutual Fund Industry”, European Financial Management 12:pp.375 -406.

Wermers, R., (1999), “Mutual Fund Herding and The Impact on Stock Prices”, Journal of Finance ,54: pp.581 - 622.

Wylie, S., (2005), “Fund Manager Herding: A Test of the Accuracy of Empirical Results Using U.K. Data”, Journal of Business,78: pp.381-403.