بررسی تطبیقی مطالب انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی در روزنامه کیهان و اعتماد

فصلنامه فرهنگ ارتباطات(علمی و ترویجی )

مقاله 5، دوره 2، شماره 7، آذر 1391، صفحه 121-141   

نویسندگان

حسن درزیان رستمی¹؛ مهری قدیمی²

¹استاد یار گروه ارتباطات دانشگاه ازاد اسلامی تهران مرکز

²کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه ازاد اسلامی

چکیده

رسانه ها در زندگی و جامعه مدرن کنونی نقش و جایگاه بی بدیلی به خود اختصاص داده اند، تا جایی که شاید به جرأت می توان گفت تصور جامعه معاصر بدون رسانه های گوناگون کنونی، بسیار دشوار به نظر می رسد. از آنجایی که انتخابات مظهر انگیزه مردم در تعیین سرنوشت سرزمین خود و سنجشی برای میزان فعالیت مردم در سیاست های ملی است، رسانه ها می توانند در رونق بخشیدن به انتخابات، شورآفرینی و حضور گسترده مردم در انتخابات نقش داشته باشند. رسانه ها در انتخابات نقش و جایگاه چند بعدی دارند، از یک سو رسانه ها می توانند خواسته ها، آرای مردم و دیدگاه سیاسی و اجتماعی آنان را به مسئولان انتقال داده و به عنوان سخنگوی مردم و افکار عمومی فعالیت کنند از سوی دیگر تأثیرات و نتایج نظرات مردمی را در سیاست ها و فعالیت های کشور نشان دهند، تا حس اعتماد و اطمینان بین مردم و دولت را افزایش دهند. از آنجا که دو روزنامه انتخاب شده در این تحقیق منتسب به دو جناح با خطی مشی سیاسی متفاوت از هم می باشد، با تحلیل محتوای پیام های تولید شده توسط این روزنامه ها در مقطع زمانی معین و پیرامون موضوع خاص انتخابات، می توان از عملکرد این دو روزنامه در پردازش اخبار و رویدادهای مهم انتخابات آگاه شد و از این طریق به نقاط قوت و ضعف هر یک از آنها پی برد. در این تحقیق 504 مطلب انتخاباتی از جنبه های زمان انتشار مطلب، سبک مطلب، ارزش و عناصر خبری غالب، جهت گیری مطالب، داشتن عکس، جایگاه مطلب، محور اصلی محتوای مطالب، مضامین مورد تاکید، سطح زیر چاپ و عوامل خبرساز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. تمام مطالب انتخاباتی روزنامه های مورد بررسی در این تحقیق، مربوط به سه هفته قبل و یک هفته بعد از انتخابات به استثنای روزهای تعطیل و آگهی های تبلیغاتی کاندیداها، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. روش تحقیق مورد استفاده شده در این پژوهش، روش تحلیل محتوا می باشد. محاسبات داده ها با استفاده از برنامه SPSS و آزمون کای اسکوئر صورت گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر این است که بین نوع روزنامه و متغیرهای وابسته (سبک مطلب، جهت گیری مطلب، ارزش خبری غالب، عنصر خبری غالب، عکس همراه مطلب و عوامل خبرساز) تفاوت معناداری وجود دارد، به عبارتی تمامی فرضیه های تحقیق مورد تایید قرار گرفته اند.

کلیدواژه‌ها

خبر؛ مجلس شورای اسلامی؛ انتخابات؛ برجسته سازی؛ مشارکت سیاسی