تحلیل محتوی اخبار اجتماعی روزنامه های ایران و افتاب یزد از دیدگاه رعایت اصول حرفه ای در خبر نویسی

فصلنامه فرهنگ ارتباطات(علمی و ترویجی )

مقاله 4، دوره 2، شماره 6، شهریور 1391، صفحه 79-100   

نویسندگان

داود صفایی¹؛ محمد حسین هادوی²

¹عضو هیات علمی گروه ارتباطات و استادیار دانشگاه ازاد تهران مرکز

²کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی

چکیده

موضوع این تحقیق تحلیل محتوای اخبار اجتماعی روزنامه‌های «ایران» و «آفتاب‌یزد» (به عنوان متغیرهای مستقل) از دیدگاه رعایت اصول حرفه‌ای در خبرنویسی است. هدف این تحقیق شناخت و تحلیل محتوای صفحه اجتماعی روزنامة «ایران» و «آفتاب‌یزد» با تاکید بر کاربرد اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری با توجه به ساختار تنظیم خبر است، همچنین به این نکته پرداخته که تا چه میزان اصول برجسته‌سازی در این اخبار به کار رفته است. مبنای اساسی این پژوهش مبتنی بر نظریه برجسته‌سازی؛ اولویت‌گذاری رسانه‌های خبری به گونه‌ای که منجر به تعیین اولویت ذهنی عامه شود و همچنین اصول حرفه‌ای خبرنویسی است. متغیرهای وابسته در این تحقیق عبارتند از: منطقه رویداد، رابطه تیتر با موضوع اصلی خبر، کلمات تکراری در تیتر، انواع تیتر، هماهنگی تیتر با لید در سبک هرم‌وارونه، ارزش برجسته شده در تیتر، موقعیت فعل در تیتر، استفاده از صفت در تیتر، استفاده از میان تیتر، استفاده از سوتیتر، ذکر منبع خبر، نوع منبع خبر، دارابودن عکس، استفاده از شرح در عکس، اندازه عکس، نوع موضوع خبر، کارشناسان خبر، نوع خبر، گروه¬های خبر. ماحصل این تحقیق نشان می‌دهد که به طور کلی نمی‌توان هیچ‌کدام یک از روزنامه‌های «ایران» و «آفتاب‌یزد» را به عنوان الگوی حرفه‌ای در روزنامه‌نگاری به جامعه مطبوعاتی کشور معرفی کرد. در طول کار مشاهده شد که این دو روزنامه در برخی موارد، اصول حرفه‌ای خبرنویسی و برجسته‌سازی را رعایت کرده و در برخی موارد این اصول را رعایت نکرده‌اند. به طور کلی می‌توان گفت: روزنامة ایران در مقولات ارزش خبری برجسته در تیتر، ذکر منبع خبر، کاربرد عکس و کارشناسان خبر حرفه‌ای عمل نکرده و در بقیه مقولات، اصول روزنامه‌نگاری را رعایت کرده‌ است. در مقابل، روزنامة آفتاب‌یزد در ذکر منبع خبر، کاربرد عکس، کارشناسان موضوع خبر و نوع خبر اصول روزنامه‌نگاری را رعایت کرده و در سایر مقولات، عدم رعایت اصول روزنامه‌نگاری مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

روزنامة ایران؛ روزنامة آفتاب‌یزد؛ اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری؛ نظریه‌های ارتباطات