بازتاب مسائل مربوط به تصادف های رانندگی در مطبوعات سراسری(تحلیل محتویروزنامه های ایران-همشهری-جام جم-شرق در سه ماه تابستان89)

فصلنامه فرهنگ ارتباطات(علمی و ترویجی )

مقاله 5، دوره 2، شماره 6، شهریور 1391، صفحه 101-125   

نویسندگان

سید وحید عقیلی¹؛ زینب حدادی²

¹عضو هیات علمی گروه ارتباطات و دانشیار دانشگاه ازاد تهران مرکز

²کارشناس ارشد علوم ارتباطات دانشگاه ازاد اسلامی

چکیده

در این تحقیق، نحوه بازتاب مسائل مربوط به تصادف های رانندگی در مطبوعات با هدف روشن ساختن نحوه پرداختن این رسانه به موضوع مذکور بررسی شده است. همچنین نحوه و چگونگی انعکاس اثرات و عواقب این مسأله اجتماعی و آگاه سازی افکار عمومی از این موضوع مهم، مورد بررسی قرار گرفته است. از نظریه های «کارکرد پیام های ارتباطی»، «یادگیری اجتماعی و جامعه پذیری» و «برجسته سازی» به عنوان چارچوب نظری تحقیق برای تبیین اهداف و پاسخگویی به سوالات استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، روزنامه های چاپ صبح کشور است که از این میان مطالب مرتبط با تصادف های رانندگی مندرج در روزنامه های ایران، همشهری، شرق و جام جم در دوره زمانی 3 ماهه تابستان 1389، به صورت تمام شماری بررسی شده است. روش انجام این تحقیق، تحلیل محتوا است و در بخش جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این پژوهش موضوع ها از جنبه میزان انتشار اخبار، میزان و نحوه برجسته سازی اخبار، نحوه انتشار، سبک خبری مورد استفاده، منبع خبری، میزان توصیفی و تحلیلی بودن مطالب، موضع گیری روزنامه، روز انتشار، حوزه جغرافیایی و محل وقوع تصادف مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها و نتایج این تحقیق، حاکی از آن است که روزنامه ها درصد بسیار کمی از مطالب خود را به انعکاس اخبار تصادف ها و اثرها و عواقب ناشی از آن اختصاص داده اند. همچنین برجسته سازی بسیار پایینی در این خصوص انجام گرفته است؛ بیشتر مطالب در قالب خبر بیان شده است. تأکید بر عنصر خبری «چه» در اکثر مطالب نیز گویای این است که عموماً مطالب توصیفی بر مطالب تحلیلی برای ذکر خبر تصادف ها اولویت داشته است، پرداختن به عنصر «چرایی» و «چگونگی» در کمترین میزان، نسبت به سایر عناصر خبری تأکیدی بر این امر است. موضع گیری خنثی در بیشتر مطالب و اختصاص ندادن حتی یک سرمقاله در دوره مورد بررسی به تصادف ها و همچنین پرداختن بیشتر به تصادف های داخل شهری، درحالی که آمار گویای وقوع بیشتر تصادف ها در خارج از شهرها است نیز، قابل تأمل است.

کلیدواژه‌ها

تصادف؛ تصادف ها و علل آن؛ تعریف رانندگی؛ اثرات سنگین تصادف ها؛ رسانه یا جامعه عامل تغییر