رابطه انتقالی تغییرات نرخ ارز و شاخص قیمت صادرات ایران: 1385:4-1369:1

اقتصاد مالی

مقاله 1، دوره 5، شماره 14، خرداد 1390، صفحه 8-34   

نویسندگان

کریم امامی¹؛ سیمین آل علی²

¹استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

²دانجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات

چکیده

ایران به دلیل داشتن منابع نفتی جزء کشورهای در حال توسعه¬ای است که صادرات آن متکی به محصولات کشاورزی و ذخایر زیرزمینی است. بنابراین با شروع نوسانات قیمتی این محصولات در بازارهای جهانی، تراز پرداخت¬ها دچار عدم توازن می¬گردد. در این صورت با توجه به شرط مارشال- لرنر و توان نسبی صادرات، کاهش ارزش پول ملی منجر به کاهش قیمت صادرات بر حسب پول خارجی و افزایش قیمت واردات بر حسب پول داخلی می‌گردد. بنابراین صادرات افزایش و واردات کاهش پیدا نموده و تراز تجاری بهبود می‎یابد. هدف این تحقیق بررسی رابطه¬ی انتقالی تغییرات نرخ ارز بر شاخص بهای قیمت صادرات در بلندمدت می¬باشد. برای تخمین مدل از تکنیک و آزمون همجمعی یوهانسن جسیلیوس استفاده شده، همچنین با به¬کارگیری داده¬های فصلی از بهار 1369 لغایت زمستان 1385 مدل تجربی برای اقتصاد ایران تخمین زده شده است. نتایج تخمین وجود رابطه¬ی ناقص در زمینه تأثیرپذیری شاخص قیمت صادراتی از تغییرات نرخ ارز در بلندمدت را تایید می‌نماید. زیرا ضریب رابطه¬ی انتقالی تغییرات نرخ ارز بر شاخص قیمت صادراتی در بلندمدت برابر 16/0 است، لذا طبق ادبیات موضوع، قیمت¬گذاری در بلندمدت بر مبنای قیمت¬های داخلی صورت می¬گیرد. براین اساس پیشنهاد می¬شود، که به دلیل عدم جذب اثرات افزایش نرخ ارز توسط شاخص قیمت صادرات، استفاده از سیاست افزایش نرخ ارز (کاهش ارزش پول ملی) می¬تواند در پیشبرد اهداف توسعه صادرات نقش مهمی ایفا نماید. در نتیجه می¬توان استدلال کرد که در اقتصاد ایران، به منظور توسعه صادرات غیرنفتی، افزایش نرخ ارز سیاست مناسبی تلقی می¬شود.

کلیدواژه‌ها

رابطه انتقالی تغییرات نرخ ارز، نرخ ارز، شاخص قیمت صادرات طبقه‌بندیJEL :F31؛ E31

مراجع

 

1. اندرس، والتر (1389)، " اقتصاد سنجی سریهای زمانی با رویکرد کاربردی"، ترجمه مهدی صادقی و سعید شوال­پور، جلد اول، تهران، نشر دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ دوم، صص 436-427.
2. اندرس، والتر (1389)، " اقتصاد سنجی سریهای زمانی با رویکرد کاربردی"، ترجمه مهدی صادقی و سعید شوال­پور، جلد دوم، تهران، نشر دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ دوم، صص 62-57.
3. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بررسی تحولات اقتصادی کشور در طی سال­های 1386- 1369.
4. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گزارش اقتصادی و ترازنامه بانک در سال­های 1386- 1369.
5. رحیمی، حمید، "رابطه انتقالی نرخ ارز و تراز تجاری ایران"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، 1380.
6. رحیمی بروجردی، علیرضا. " نظام مطلوب ارزی و تنظیم و پیش­بینی نرخ ارز برای اقتصاد ایران"، پژوهش­های اقتصادی ایران، بار و تابستان 1379، شماره 4و5، صص 40-5.
7. شجری، کمیل طبیبی و جلائی، "تحلیل عبور نرخ ارز در ایران"، 1384.
8. مرادی، محمد­علی، "راهبردهای توسعه (تجربه جهان و ایران) و محیط کسب و کار"، 1389.
9. Campa,J.M and L.S. Goldberg (2002) “Exchange Rate Pass-Through into Import Prices: A Macro or Micro Phenomenon” , NBER Working Paper NO. 8934.
10. Clarida,P. and J. Gali, “Sources of Real Exchange Rate Fluctuations: How Important are Nominal Shocks?” Carnegie- Rochester Conference Series on Public Policy, 41, 1994, pp. 1- 56.
11. Duasa,J. (2009). “ Exchange Rate Shock onMalaysian Prices of Imports and Exports: An Emprical Analysis”. Journal of Economic Cooperation and Developments, 30, 3 (2009), 99-114.
12. Dornbusch, R. (1988). “Exchange Rate and Inflation”. MIT Press, USA.
13. Dornbusch, R. (1987). “Exchange Rate and Prices”, The American review, Vol.77, NO.1, 93-106.
14. Goldberg,P.K. and Knetter, M.M. (1997), “Goods Prices and Exchange Rate: What Have We Learned?” , Journal of Economic Literature, Vol. XXXV, 1243-1272.
15. Hylleberge. S, R.F. Engle, C.W. j. Granger, and B. S. Yoo, (1990), “Seasonal Integration and Cointegration”, Journal of Econometrics, 44, 215- 238.
16. Knetter.M (1993), “International Comparisons of Pricing-to-Market Behavior”, The American Economic Review, 83,473-486.
17. Knetter.M(1995), “Pricing to Market in response to Unobservable and Observable Shocks”,InternationalEconomicJournal,9,1-25.
18. Kim,W.J(2007), “Exchange Rate Volatility, Trade, Export Prices and Exchange Rate Pass-Through in Korea”, The Journal of the Korean Economy, 8(1), 2007, PP. 39-68
19. Kim,W.J. (2007), “Exchange Rate Pass-Trough on Disaggregated Korean Export Prices: A Structural VAR Approach,”The Journal of the Korean Economy. Vol.8,No.2(Fall 2007), 357-376.
20. Krugman, P. (1987), “Pricing to Market When the Exchange Rate Changes”, in Arndt, S.W. and Richardson, J.D. (eds), Real- FinancialLinkagesAmongOpenEconomies, MIT Press, 49-70.
21. Menon,J.(1995), “Exchange Rate Pass- Through”, JournalEconomic, Surveys,Vol.9, No.2,197-231.

McCarthy, J. (1999). “ Pass- Through of Exchange Rates and Import Prices and to Domestic Inflation in Some Industrialized Economies.” Federal Reserve Bank of New York Staff Report, 3.