عوامل تأثیرگذار بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در 27 کشور منتخب(پیشرفته و در حال توسعه) از جمله ایران

اقتصاد مالی

مقاله 5، دوره 5، شماره 14، خرداد 1390، صفحه 119-140   

نویسندگان

حمید رضا رئوفی¹؛ کاملیا قلمزن نیکو²

¹مدرس دانشگاه

²پژوهشگر اقتصادی

چکیده

این مقاله میزان اثرگذاری متغیرهای اقتصادی شامل تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز، تورم، نرخ بهره واقعی، سهم ارزش معاملات بازار سهام از GDP بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی را در 27 کشور منتخب از جمله ایران و نیز در دو گروه کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، در بازه زمانی(2010-1992) را مورد بررسی قرار داده است. در تحقیق حاضر، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تابعی از سطح تولید ناخالص داخلی (GDP)، نرخ ارز، نرخ بهره واقعی، سهم معاملات در بازار از کل GDP، و سهم ارزش افزوده بخش صنعتی از GDP برای 27 کشور منتخب از جمله ایران، کشورهای پیشرفته و در حال توسعه در نظر گرفته شده است. برای تخمین الگو از روش حداقل مربعات معمولی تعمیم یافته استفاده می شود. در این راستا، به منظور انتخاب الگوی اثر ثابت و اثر تصادفی، از آزمونهای هاسمن در نرم افزار Eviews 6 استفاده شده است. نتایج آزمون هاسمن حاکی از تایید الگوی با اثرات ثابت است نتایج این تحقیق نشان می دهد که تولید ناخالص داخلی در 27 کشور منتخب تأثیر مثبت و معناداری بر ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارد که ضریب آن مثبت و از نظر آماری معنا دار است. بعبارتی بزرگ بودن اقتصاد کشورها، که منجر به بزرگتر شدن تولید ناخالص داخلی می شود تأثیر مثبتی بر FDI دارد. نرخ ارز تأثیر منفی و معناداری بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دارد. افزایش نرخ ارز و یا به عبارت دیگر تضعیف ارزش پول ملی کشورها سبب کاهش FDI می شود. نرخ بهره واقعی که از اختلاف نرخ بهره اسمی منهای نرخ تورم بدست می آید، تأثیر منفی و معنا داری بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارد و سهم ارزش معاملات بورس به GDP و نیز سرمایه گذاری مستقیم خارجی با یک وقفه زمانی، تأثیر مثبت و معنا داری بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی دارد همچنین نتایج نشان می دهد که در کشورهای توسعه یافته، متغیرهایی نظیر تولید ناخالص داخلی، سهم بازار از سهام، بسیار در جذب FDI مهم هستند و در کشورهای در حال توسعه، تولید ناخالص داخلی تاثیر مثبت و معناداری بر FDI در کشورهای در حال توسعه داشته اما متغیرهای تورم و سهم بازار از تولید ناخالص ملی تاثیر منفی و معناداری برFDI دارد.

کلیدواژه‌ها

سرمایه گذاری خارجی، نرخ ارز، نرخ بهره، تورم، سهم معاملات در بازار طبقه بندی JEL: G01؛ G10

مراجع

 

• مجله تحقیقات اقتصادی- تحلیلی برنقش سرمایه گذاری خارجی در رشد اقتصادی- دکترابوالقاسم مهدوی.
• فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی- تأثیر توسعة بازار مالی در تأثیرگذاری سرمایه گذاری مستقیم خارجی  بر رشد اقتصادی کشورهای میزبان با استفاده از روش دادههای تابلوئی- روح الله مهدوی، دکتر اسفندیار جهانگرد، دکترمحمود ختائی.
• پژوهشنامه اقتصادی- رشد اقتصادی وسرمایه گذاری مستقیم خارجی درکشورهای درحال توسعه- علی محمد احمدی،جلال دهنوی،امین حق نژاد.
• فصلنامه سیاست،مجلة دانشکده حقوق وعلوم سیاسی- مبانی نظری سرمایه گذاری مستقیم خارجی- مال کذوالقدر.
• مطالعات اقتصاد بین الملل- تأثیرحکمرانی خوب برسرمایه گذاری مستقیم خارجی درکشورهای با درآمد متوسط-  محسن مهرآرا،زینب اسدیان.
• مجله الکترونیکی ویستا- نقش سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه ورشد اقتصادی- هادی فخر فاطمی،سارا وفایی
• طیبی، سید کمال،و آذربایجانی، کریم و رفعت، بتول، "کاربرد متغیر های ابزاری و روش حداقل مربعات دو مرحله ای با داده های تابلویی در بررسی رابطه تعاملی جریان تجاری و سرمایه گذاری مستقیم خارجی"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی،دی 1387
• سرمایه‌گذاریخارجیوتبیینجایگاهآندراقتصادکشور،معاونتاقتصادیسازماناموراقتصادیوداراییاستانمرکزی،بهمن 1386
• Contessi , S. and A. Weinberger ,1998 , Foreign direct investment, productivity, and country growth: An Overview , Federal Reserve Bank of St. Louis Review .
• Alfaro , L  , 2003, Foreign Direct Investment and Growth: Does the Sector Matter? , Harvard Business School .
• Rajan , R. S. , S.  Rongala  and R.  Ghosh ,  2008 , Attracting Foreign Direct Investment (FDI) to India .
• LYROUDI, K. ,  J. PAPANASTASIOU, A. VAMVAKIDIS,  2004,  Foreign Direct Investment And Economic Growth In Transition Economies   ,South-Eastern Europe Journal of Economics 1,  97-110
• WTO Douglas H. Brooks, D. H.,  E. X. Fan ,L. R. Sumulong, 2003, N FOREIGN DIRECT INVESTMENT IN DEVELOPING ASIA:
• TRENDS, EFFECTS, AND LIKELY ISSUES FOR THE FORTHCOMING WTO NEGOTIATIONS, ECONOMICS AND RESEARCH DEPARTMENT  WORKING PAPER SERIES NO. 38 ,www.adb.org/economics.
• Asiedu ,E, 2006, Foreign Direct Investment in Africa:The Role of Natural Resources,
• Market Size, Government Policy,Institutions and Political Instability
• Jansen ,W. J, and  C.J. Stokman, 2004, FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND
• INTERNATIONAL BUSINESS CYCLE COMOVEMENT , WORKING PAPER SERIES
• NO. 401.