تعیین روابط عملکرد دانه و سایر صفات مرتبط با عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های جو از طریق آمار چند متغیره

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 37، آذر 1393، صفحه 1-13   

نویسندگان

علی احمدی^{* 1}؛ راضیه پورقاسمی²؛ طهماسب حسین پور³

¹کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، خرم آباد، ایران

²دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه زابل، زابل، ایران،

³استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی برخی صفات ژنوتیپ­های جو، تعداد 20 ژنوتیپ جو در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 91-1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خرم­آباد مورد ارزیابی قرار گرفت. عملکرد دانه و برخی صفات زراعی دیگر اندازه­گیری شدند. اختلاف بین ژنوتیپ­های مورد مقایسه از نظر صفات ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هکتولیتر معنی­دار بود. ژنوتیپ­های شماره 1 و 15 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند. ضرایب همبستگی ساده صفات نشان داد که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و وزن سنبله همبستگی مثبت و معنی­داری دارد. بیشترین میزان همبستگی عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک (**90/0r=) مشاهده شد. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، عملکرد بیولوژیک، وزن سنبله، طول برگ پرچم، سطح برگ پرچم، طول ریشک و طول سنبله به عنوان صفت مؤثر بر عملکرد دانه گزینش شدند. بنابراین این صفات را می­توان به عنوان مهمترین خصوصیات گیاه در افزایش عملکرد دانه محسوب نمود و با تکیه بر آن­ها می­توان گزینش مناسبی در جهت بهبود عملکرد دانه جو انجام داد. بین صفات انتخابی صفت عملکرد بیولوژیک و وزن سنبله به ترتیب بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده می­توان اظهار داشت که ژنوتیپ­های شماره 1 و 15 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند، همچنین صفاتی چون وزن سنبله، طول برگ پرچم، سطح برگ پرچم، طول ریشک و طول سنبله به دلیل همبستگی بیشتر با عملکرد دانه نقش مؤثری در افزایش عملکرد دانه داشتند.

کلیدواژه‌ها

تجزیه علیت؛ تحلیل مسیر؛ تنوع ژنتیکی؛ تنوع زیستی؛ رگرسیون گام به گام؛ همبستگی

مراجع