سیمای آیدا در شعر شاملو

مطالعات نقد ادبی

مقاله 1، دوره 8، شماره 31، تیر 1392، صفحه 1-13   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد علی گذشتی¹؛ بهروز رومیانی²

¹دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

در هر شعر و متن عاشقانه پارسی، می توان الگوی مشخصی برای معرفی معشوق شاعر ارائه داد. این خصوصیت در انحصار اشعار یک دوره یا یک مکتب فکری – ادبی خاص نیست؛ بلکه ازکهن ترین اشعار پارسی تا نوترین آن ها که با نام شعر معاصر شناخته شده تر است، این ویژگی دیده می شود. در شعر احمد شاملو، "آیدا"؛ قدرتمندترین و اصلی ترین مصداق معشوق را به خود اختصاص داده است. آیدا که همسر شاملو است ، برخلاف معشوق های شعر تغزلی پارسی که عمدتاً به خاطر برتری خصوصیات جسمانی در شعر مطرح شده اند؛ معمولاً به خاطر خصوصیات برجسته¬ی اخلاقی ؛ به ویژه تعالی روح در شعر شاملو به عنوان معشوق ذکر گردیده است. گویی شاملو، مرادش از آیدا ، هر مخاطب آگاه و فرهیخته ای است که ذات شعر را می شناسد و برای شعر و شعور ارزش قائل است و همچنین هر انسان متعهدی است که در راه آزادی اندیشه مبارزه می کند. از همین رو است که آیدا، همچنان که معشوق شعر عاشقانه ی شاملو است، با اشعار اجتماعی او نیز در ارتباط است.

کلیدواژه‌ها

آیدا؛ شاملو؛ معشوق؛ شعر معاصر؛ تعالی روح؛ مخاطب آگاه