انعطاف پذیری احکام شریعت اسلامی از دیدگاه قرآن کریم و احادیث نبوی(مبحث عبادات)

لسان صدق

مقاله 6، دوره 1، شماره 2، آذر 1391، صفحه 93-112   

نویسندگان

محسن غلامیان¹؛ بمانعلی دهقان²

¹دانشیار دانشگاه یزد

²کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی

چکیده

دین اسلام کامل ترین دین الهی است و دارای برنامه ای جامع برای رساندن بشر به سعادت در دنیا و آخرت است. احکام آن در عین آنکه پر نغز و آکنده از حکمت است، از ویژگی انعطاف پذیری و سادگی برخوردارند و بدان گونه نیستند که مکلف را در سختی و تنگنایی قرار دهند. خداوند (تعالی) ، هدف از تشریع احکام را آسودگی و راحتی بند گان ذکر نموده، نه مشقت و سختی آنان. نبی اکرم (ص) نیز، از شریعت اسلامی با عنوان « سمحه و سهله» یاد کرده اند. با این وجود عده ای از دشمنان اسلام، سعی در مخدوش نمودن چهره این آیین بزرگ الهی داشته و با سخت و خشن جلوه دادن احکام آن، شریعت اسلام را دین دست و پاگیری معرفی کرده اند که با مقتضیات زمان و دنیای امروزی همخوانی نداشته و با حقوق بشر در تضاد است. در این تحقیق کوشش شده با ذکر مصادیق متعددی از احکام عملی که بر، انعطاف پذیری و سادگی احکام شریعت اسلامی دلالت دارند، مثل: تیمم به جای وضو، افطار روزه و شکسته شدن نمازهای چهار رکعتی در حال سفر، وجود قواعدی چون « لا ضرر» و «لا حرج» ضمن تأکید بر انعطاف پذیری احکام دین اسلام، به رد و ابطال شبهات مخالفان پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

انعطاف پذیری؛ سمحه؛ سهله؛ احکام سلامی؛ فقه امامیه