تعریض و اهمیّت آن در علوم بلاغی

مطالعات نقد ادبی

مقاله 2، دوره 6، شماره 22، فروردین 1390، صفحه 18-35   

نویسنده

احمد خطیبی خیالی

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

پیشرفت و تجلی هر پدیده‌ایی با تجزیه و تحلیل و موشکافی مطالب و مسائل آن امکان‌پذیر و برعکس پسرفت آن با اهمال این امر است، ادبیات و موضوعات آن نیز از این قاعده مستثنا نیست چنانکه این موضوع در گذشته در میان مسلمانان و امروزه در میان جویندگان علوم مشهود است. یکی از موضوعات ادبیات، علوم بلاغی و از آن میان علم بیان و در مباحث علم بیان مبحث کنایه و تعریض است که برخی در گذشته و حال (و شاید آینده) این دو را یکی می‌دانند حال آنکه ظرائف و ریزه‌کاریهای این دو، این دو را از هم جدا می‌سازد که در این مقاله در حد توان با ذکر شواهد و تعاریف به این موضوع پرداخته شده است و گاهی به مسائل جانبی این دو موضوع مانند تلمیح و اشاره و رمز نیز اشاراتی رفته است.

کلیدواژه‌ها

علوم بلاغی؛ علم بیان؛ کنایه؛ تعریض؛ اشاره؛ رمز