گوته و مشرق زمین

مطالعات نقد ادبی

مقاله 3، دوره 5، شماره 21، اسفند 1389، صفحه 41-51   

نویسنده

آرمین فاضل زاد

دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات آلمانی، دانشگاه آزد اسمی واحد علوم و تحقیقات تھران

چکیده

هرچند گوته و حافظ شعـرایی هستند که دردوره های متفاوت و با فرهنگ های مختلف، یکی در غـرب و دیگری در شرق می زیسته اند، ولی به واسطۀ تشابهاتی در اوضاع زندگی خصوصی و اجتماعی روحیه ای چنان نزدیک به هم پیدا کردند که پس از گذشت سده ها، ازورای ترجمه ای نارسا و گاه غـلط، گوته به کمک نبوغ خود، باز به کنه کلام لسان الغیب، حافـظ، بهتر از همۀ هم عـصران خود وبهتراز بسیاری از هـم میهنان و هـمزبانان او پی برد و توانست گوهر کلام وی را درک کند. دیوان غربی- شرقی از جذاب ترین آثار گوته به شمار می رود و مقامی والا در تاریخ ادب دارد. این اثر کوششی است برای تلفیق خالقانۀ شرق و غرب و آمیزه ایست از نبوغ حافظ و گوته؛ در واقع تمجیدیست به وسیلۀ گوته به عنوان نماد نبوغ غرب از حافظ به عنوان نماد نبوغ شرق. با بررسی دیوان غربی- شرقی می توان تا اندازه ای به اندیشه های گوته در مورد شرق پی برد و دیدگاه گوته را در مورد خاور زمین و نظرش را نسبت به حافظ شناخت و پی برد که او چگونه حافظ را می پذیرد و چه رابطه ای میان آن دو وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

دیوان؛ شرق؛ غـرب؛ ایران؛ وجه تشابه