بازتاب اندیشه‌های فردوسی در دعاهای شاهنامه

مطالعات نقد ادبی

مقاله 10، دوره 5، شماره 21، اسفند 1389، صفحه 30-53   

نویسنده

احمد رنجبر

استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

شاهنامة فردوسی همچون دائره¬المعارفی مسائل گوناگون اجتماعی، اخلاقی، دینی، سیاسی و ... را در بر دارد،یکی از این موضوع ها دعاهایی است که در جای جایِ داستان¬های کتابِ موردِ بحث به گونه¬ای زیبا تعبیه شده است، می دانیم که سابقة تاریخی دعا به پیدایش بشر می رسد، و می توان از لابلای دعاهای نقل شده به طرز تفکر و شیوة زیستن انسان در دوره های گوناگون پی برد، حتی با بررسی دقیق دعاها امکان آگاهی از وضعیت طبیعی و زیست محیطی هر زمانی وجود دارد، و از این طریق می توان به حالات روحی و روانی افراد جامعه در هر دوره آشنایی یافت. زیرا این کتاب دارای سبک ادبی خاصی است و سبک هر دوره از حکومت¬های موجود در شاهنامه ویژگی خود را دارد که بادوره های دیگر متفاوت است. و دعاها بیانگر نکات بسیاری از نیکی ها و حقیقت ها یا بدی ها و ناراستی هاست. درون مایه مقالة پیشِ رو گوشه¬ای از دعاهای متنوع شاهنامه را در اختیار دوستداران ادب پارسی قرار می دهد

کلیدواژه‌ها

دعا؛ فردوسی؛ شاهنامه؛ اخلاق؛ اجتماع