سیمای پیر فرزانة طریقت، در داستان رستم و سهراب

مطالعات نقد ادبی

مقاله 6، دوره 4، شماره 16، آذر 1388، صفحه 58-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

ناهید جعفری

دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

داستان رستم و سهراب که در زمرة داستان های پهلوانی و تراژیک شاهنامه است به نوعی تجلیگاه اندیشه و کردار رستم است و رستم در این داستان به خود مجال بروز نفس را نمی دهد، او مظهر مردی و کرامت انسانی است و فضاهایی که شاعر برای محقق شدن رویدادهای خود برگزیده است مملو از صوفیانگی است. در این داستان اسطوره و پهلوانی، با عرفان به سختی با یکدیگر درآمیخته اند؛ و رستم با سختی هایی که در جریان کشتن نفس و مجاهده در این راه متحمل می شود، طی طریق وادی های صعبناک عرفانی را به ذهن انسان می آورد. او در این داستان برتری معنویی دارد که غمنامة رستم و سهراب را مبدل به میدان جهاد با نفس می کند. این داستان رمزگونه، به سبب پرداخت عالی اشخاص، واکنش قهرمانان، فضاسازی، دیالوگ های دقیق و ژرف، در ادبیات ما جایگاه والایی دارد و در تاریخ داستانی ما بی همتاست، و از نتایج به دست آمده از آن تصفیه و تزکیة نفس، و در نتیجه رسیدن به آرامش درونی و صفای باطن است.

کلیدواژه‌ها

رستم؛ سهراب؛ نفس؛ مرشد؛ مجاهد؛ مرگ