تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 9,997 |
تعداد مقالات | 83,560 |
تعداد مشاهده مقاله | 77,801,169 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,843,829 |
بررسی سِیرِ آراء و عقایدِ اهل تصوف دربارۀ نظریۀ «بدایه الاولیاء، نهایه الانبیاء» | ||
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی | ||
مقاله 9، دوره 9، شماره 31، تیر 1392، صفحه 180-204 اصل مقاله (565.55 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
نویسنده | ||
امیرحسین همتی | ||
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد | ||
چکیده | ||
بنیادیترین اصل و مهمترین مسأله در تصوف و عرفان اسلامی، موضوعِ ولایت و شناختِ ولی است. اکثرِ قریب به اتفاقِ موضوعاتی که در عرفانِ اسلامی مجالِ طرح و بررسی یافتهاند، برحولِ محورِ ولایت شکل گرفته و تکامل پیدا کردهاند. از زمانی که تصوف از مرحلۀ زهد وارد مراحلِ پیچیدهترخود شد، بحث دربارۀ ولی و مقامِ ولایت هم روی در رشد و کمال نهاد. در طول تاریخِ عرفان و تصوف اسلامی، مباحثی گوناگون و حاشیههای متعدد درباره موضوع ولایت و شخصیّتِ ولی شکل گرفته است. این مباحث در برخی موارد بسیار جنجال برانگیز شده و برای چندین قرن ذهنِ صاحبان اندیشه را به خود مشغول ساخته بودند. یکی از این مسائل مورد نزاع، نظریۀ «بدایة الاولیاء، نهایة الانبیاء» است. این نظریه، بیانکنندۀ برتری مقامِ ولایت بر مقامِ نبوّت است؛ و به ظاهر، در مقابلِ نظریۀ «نهایة الاولیاء، بدایة الانبیاء» که بیان کننده برتری مقامِ نبوت بر مقامِ ولایت است، قرار دارد. در این مقاله، ضمن نشان دادنِ سیرِ تاریخی و فرایندِ شکلگیری این نظریه، به بررسی عقاید و آرایِ دو گروه درگیر در این نزاع فکری نیز توجه شده است. از دیگر مواردِ مورد نظر در این مقاله، تبیینِ چگونگی برقراری پیوند میان طرفداران هر دو گروه و توضیح درخصوصِ استدلالهای مطرح شده برای پایان بخشیدن به این نزاع عقیدتی است | ||
کلیدواژهها | ||
ولیّ؛ ولایت؛ نبوّت؛ حکیم ترمذی؛ ابن عربی؛ سعدالدین حمّویه | ||
مراجع | ||
کتابنامه قرآن مجید. ابن عربی، محییالدین. 1387. فصوص الحکم. تصحیح و ترجمه محمد خواجوی. تهران: مولی. ابن کربلایی تبریزی، حافظ حسین. 1349. روضات الجنان و جنات الجنان. تصحیح و تعلیق جعفر سلطان القرائی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ابن مبارک بخاری، صلاحالدین.1371. انیس الطالبین و عُدّه السالکین. تصحیح و مقدمه دکتر خلیل ابراهیم صاری اوغلی. به کوشش دکتر توفیق هاشم سبحانی. تهران: کیهان. ابن منظور الافریقی، ابیالفضل جمالالدین محمد بن مکرم. 1405 ق. لسان العرب. قم: ادب الحوزه. ابوعلی عثمانی. 1374. ترجمه رساله قشیریه. تصحیح بدیعالزمان فروزانفر. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی. انصاری، خواجه عبدالله. 1368. صد میدان. به اهتمام دکتر قاسم انصاری. چاپ چهارم. تهران: کتابخانه طهوری. باخرزی، ابوالمفاخر یحیی. 1383. اوراد الاحباب وفصوص آلاداب. به کوشش ایرج افشار. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. جام نامقی، احمد. 1368. انس التائبین. تصحیح و توضیح دکترعلی فاضل. تهران: توس. جامی، نورالدین عبدالرحمن. 1382. نفحاتالانس من حضرات القدس. مقدمه، تصحیح و تعلیقات دکتر محمود عابدی. چاپ چهارم. تهران: اطلاعات. _______________ . 1381. نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص. مقدمه و تصحیح و تعلیقات ویلیام چیتیک. چاپ دوم. تهران: موسسه حکمت و فلسفه ایران. الجوهری، اسماعیل بن حماد. 1368. الصحاح. تحقیق احمد عبدالغفور عطار. بیروت: دارالعلم للملابین. حمّویه، سعدالدین. 1362. المصباح فی التصوّف. مقدمه، تصحیح و تعلیق نجیب مایل هروی. تهران: مولی. رشیدالدین میبدی، ابوالفضل. 1371. کشف الاسرار و عدّة الابرار. به سعی و اهتمام علیاصغر حکمت. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر. الزبیدی، سید محمد مرتضی الحسینی. 1385ق. 1965م. تاج العروس من جواهر القاموس. تحقیق ابراهیم الترزی. بیروت: دار احیاء التراث العربی. سراج طوسی، ابونصر. 1382. اللّمع فی التصوف. تصحیح و تحشیه رینولد آلن نیکلسون. ترجمه دکتر مهدی محبتی. تهران: انتشارات اساطیر. السمعانی، شهابالدین ابوالقاسم احمد ابن ابی المظفر منصور. 1368. روح الارواح فی شرح اسماء الملک الفتاح. تصحیح و توضیح نجیب مایل هروی. تهران: علمی و فرهنگی. سهلگی بسطامی، ابوالفضل محمد بن علی. 1384. النور من کلمات سلطان العارفین ابی یزید طیفور (دفتر روشنایی). مترجم دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ دوم. تهران: سخن. شمس تبریزی، علی بن ملک داد. 1385. مقالات شمس. تصحیح و تعلیق محمد علی موحد. چاپ سوم. تهران: خوارزمی. صفیپور، عبدالرحیم ابن عبدالکریم. بیتا. منتهی الارب فی لغه العرب. تهران: سنایی. علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد بن احمد بیابانکی. 1362. العروه لأهل الخلوه و الجلوه. تصحیح و توضیح نجیب مایل هروی. تهران: مولی. الفیروزآبادی، مجدالدین محمد بن یعقوب. 1371 ق. القاموس المحیط. بیروت: دارالجلیل. القشیری، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن. 1425ق. الرساله القشیریه فی علم التصّوف. تحقیق احمد عنایه و د. محمد الاسکندرانی. بیروت: الناشر دارالکتب العربی. لاهیجی، شیخ محمد. 1374. مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. مقدمه کیوان سمیعی. چاپ ششم. تهران: سعدی. محمد بن منور. 1386. اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابیسعید. مقدمه، تصحیح و تعلیقات دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ هفتم. تهران: آگاه. محمود ابن عثمان. 1333.فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه. به کوشش ایرج افشار. تهران: کتابخانه دانش. مستملی بخاری، ابوابراهیم اسماعیل بن محمد. 1363. شرح التعرّف لمذهب التصّوف. مقدمه و تصحیح و تحشیه محمد روشن. تهران: انتشارات اساطیر. النبهانی، یوسف بن اسماعیل. 1329 ق. جامع کرامات الاولیا. بیروت: دار صادر. نجمالدین کبری. 1363. الأصول العشره. ترجمه و شرح عبدالغفور لاری. به اهتمام نجیب مایل هروی. تهران: مولی. نسفی، عزیزالدین. 1388. الانسان الکامل. با پیشگفتار هانری کُربَن، تصحیح و مقدمه ماریژان موله. چاپ نهم. تهران: طهوری. ___________. 1379. بیان التنزیل. تصحیح و تعلیق سید علی اصغر میر باقریفرد. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمانی. 1386. کشف المحجوب. تصحیح و تعلیقات دکتر محمود عابدی. چاپ سوم. تهران: سروش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,491 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 572 |