نقد تطبیقی اسطوره آفرینش در شاهنامه فردوسی و مهابهاراتای هندی

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 2، دوره 8، شماره 27، تیر 1391، صفحه 22-37   

نویسنده

فاطمه پاکرو

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ـ ایران

چکیده

شباهت‌های فراوانی که در باورهای باستانی دینی و حماسی ایران و هند یافت می‌شود، نشانگر هم‌ریشه‌بودن فرهنگ و تمدن ایرانی و هندی است. بیشترین شباهت را میان ایران و هند می‌توان در حماسه مهابهاراتا و شاهنامه فردوسی یافت. حتی در آیین زردشت نیز شباهت‌هایی فراوان با آیین هندو به چشم می‌خورد. خوردن گیاه هوم و قربانی‌کردن‌ها همه به یکدیگر شباهت دارد. در دو حماسه ایرانی و هندی، بسیاری از شخصیت‌ها شبیه به یکدیگرند. زبان ایرانیان نیز با سنسکریت تفاوت‌های کمی دارد. در این پژوهش مسئله آفرینش در شاهنامه و مهابهاراتا مورد بررسی و تطبیق قرارگرفته است. آفرینش جهان، زمین، موجودات وانسان، که محور اصلی این پژوهش است، شباهت‌ها و هم‌ریشه‌بودن دو فرهنگ را به خوبی نشان‌می‌دهد.
در اسطوره‌های آفرینش، جهان با تقابل نیکی و بدی آغاز می‌شود و پایان جهان نیز با پیروزی نیکی همراه خواهد بود. این تقابل در شاهنامه و مهابهاراتا به خوبی تصویر شده است.

کلیدواژه‌ها

اسطوره؛ آفرینش؛ جهان‌بینی اساطیری؛ شاهنامه؛ مهابهاراتا