اسطوره‌های ترکیبی پیکرگردانی در هزار و یک شب

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 4، دوره 8، شماره 27، تیر 1391، صفحه 59-86   

نویسندگان

مریم حسینی¹؛ سارا پورشعبان²

¹دانشیار گروه زبان و ادب فارسی دانشگاه الزهراء

²دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء

چکیده

اسطوره‌های ترکیبی پیکرگردانی موجوداتی هستند که انسان در تماس با حیوانات، گیاهان، طبیعت و حتی انسان‌های دیگر و به تجربه یا تخیل خود، خلق می‌کند. موجوداتی با سر ماهی و تن پلنگ و برخی با پای گور و تن پلنگ و یا موجوداتی که نیمة پایین تن‌شان اسب یا بز و نیمة بالای تن‌شان انسان است. داستان‌های هزار و یک شب منبعی گران‌قدر برای حفظ انواع این موجودات به‌شمار می‌رود. حضور همیشگی این غول ـ انسان‌ها، عفریت ـ اجنه‌ها، پریان خاکی و آبی، دوال‌پایان و موجودات دوجنسیتی در داستان‌ها، دلیلی بر نیاز بشر به بازنمایی تخیل فعال وی است که در گروه ناخودآگاهی جمعی گرفتار است. بررسی و طبقه‌بندی این دسته از شخصیت‌های داستان‌های هزار و یک شب با تکیه بر روان‌شناسی قصه هدف مقالة پیش‌ِ رو است

کلیدواژه‌ها

هزار و یک شب؛ پیکرگردانی؛ موجودات ترکیبی؛ اسطوره؛ تغییر شکل