اسطوره سیمرغ عطار در آینة مرغ بزرگ باخ

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 7، دوره 8، شماره 27، تیر 1391، صفحه 119-139   

نویسندگان

نرگس محمدی بدر¹؛ صالحه غضنفری مقدم²

¹استادیارزبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

²کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

چکیده

در این مقاله با توجه به نقشی که عطار و باخ در بازآفرینی مفاهیم عمیق عرفانی در قالب داستانی سمبلیک، در ادبیات جهان ایفا کرده‌اند، سعی شده است تا نوع قرائت آن دو دربارة جست‌وجوی کمال انسانی، با بررسی نمادهای به کار رفته در دو اثر رمزگونه‌شان، بیان، و شباهت‌ها و تفاوت‌های آنها در هنگام خوانش وقایع (متن) نشان داده شود. مهم‌ترین وجه اشتراک عطار و باخ در زمینه گذر از سطوح ظاهری واقعه در رسیدن به حقیقت است، که حاصل نگاه ویژه آن دو در ساحت دینی و فراتر رفتن از ساحت ظاهری عمل است. در این جستار به‌صورت تطبیقی به واکاوی نمادهای مشترک دو اثر و چرایی به‌کارگیری و چگونگی ادراک آنها خواهیم پرداخت. تصاویری که از همگونی‌های موجود یافته می‌شود، باوجود فاصله بسیار زمانی دو اثر، مفاهیم یکسانی را به مخاطب منتقل می‌کند که بر وجود نمادهای فطری و ذاتی بشر در چارچوب‌های فکری عطار و باخ دلالت دارد.

کلیدواژه‌ها

نمادهای مشترک؛ منطق‌الطیر عطار؛ جاناتان مرغ دریایی باخ؛ اسطوره؛ سمبل