استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها برای سنجش کارایی شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل مبتنی بر گزارشگری مالی

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 6، دوره 3، شماره 12، مهر 1391، صفحه 111-130   

نویسندگان

زهره حاجیها¹؛ مونا قیلاوی²

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق

²دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامشهر واحد اسلامشهر

چکیده

تحلیل پوششی داده ای دامنه گسترده ای از مدل های بهینه سازی ریاضی است که برای سنجش کارایی نسبی مجموعه ای از واحد های متجانس با ورودی ها وخروجی های مشابه به کار می رود. این مدل مجموعه ای از اوزان را برای متغیرهای ورودی و خروجی هر واحد تصمیم گیری به دست آورده وبر اساس آن کارایی نسبی هر واحد را محاسبه می کند. هدف از پژوهش حاضر معرفی تکنیک پوششی داده ها (DEA) و مدل بی – سی - سی با ماهیت خروجی برای محاسبه ی امتیاز کارایی شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس شاخص های گزارشگری مالی و رتبه بندی آنها با استفاده از مدل اندرسون – پیترسون(A&P) می باشد. در این راستا صورت های مالی 100 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس برای دوره زمانی 1389-1383 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. شاخص های کارایی که شامل 7 ورودی و 1 خروجی می باشد، محور تکنیک مذکور را تشکیل داده اند. نتایج حاصل از اجرای مدل مبین آن است که امتیاز کارایی شرکت های پذیرفته شده در بورس برای دوره مورد بررسی جداگانه محاسبه شده، بدین صورت شرکت هایی که در هر دوره مورد بررسی دارای امتیاز کارایی یک بوده به عنوان شرکت های کارا و مابقی شرکت های دارای امتیاز کمتراز یک، به عنوان شرکت های ناکارا می باشد. نتایج تحقیق حاکی از توانایی بالای مدل ریاضی DEA در تعیین شرکتهای کارا و رتبه بندی بر اساس اطلاعات گزارش شده صورت های مالی آنها است.

کلیدواژه‌ها

کارایی نسبی؛ تحلیل پوششی داده ها؛ واحد های تصمیم گیری