بررسی مقایسه ای رتبه بندی شرکت های برتر بر اساس نسبت های مالی با رویکرد ترکیبی AHP–TOPSIS و شاخص های بورس اوراق بهادار تهران

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 2، دوره 2، شماره 8، مهر 1390، صفحه 27-49   

نویسندگان

سیدحسن حسینی¹؛ محمداسماعیل اعزازی²؛ محمد دنیائی³؛ رضا تهرانی⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی دانشگاه سیستان و بلوچستان

²عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³کارشناس ارشد مهندسی مالی دانشگاه علم و فرهنگ

⁴کارشناس ارشد رشته مدیریت مالی، عضو باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان

چکیده

رتبه بندی شرکت های پذیرفته شده در بورس، آیینه تمام نمایی از وضعیت آنها بوده و معیاری برای سرمایه گذاری بشمار می آید. این امر موجب افزایش رقابت، توسعه و کارایی بازار نیز می شود. در این تحقیق، پنجاه شرکت برتر پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سه سال 1387 تا 1389بر اساس نسبت های مالی (نقدینگی، فعالیت، اهرمی و سودآوری) با استفاده از رویکرد ترکیبی AHP-TOPSIS رتبه بندی و سپس با رتبه بندی ارائه شده توسط بورس مقایسه و همبستگی میان آنها توسط آزمون اسپیرمن بررسی شد. در ابتدا دیدگاه خبرگان و مسئولین بازار سرمایه و اساتید مالی دانشگاه ها نسبت به میزان تاثیر نسبت ها توسط پرسشنامه جمع آوری و با تکنیک AHP وزن دهی و سپس شرکتها با استفاده از تکنیک TOPSIS بر اساس نسبتها رتبه بندی شدند. نتایج حاصل از آزمون اسپیرمن حاکی از وجود همبستگی ضعیف میان رتبه بندی بر اساس رویکرد ترکیبی AHP-TOPSIS و رتبه بندی بورس است؛ در واقع نتایج نشان می دهند که شرکت های برتر منتخب بورس لزوما رتبه های بالاتری را از جنبه نسبت های مالی نداشته و صورت های مالی شرکت ها، تقریب ضعیفی برای احتمال برتری آنها در بورس به شمار می آیند.

کلیدواژه‌ها

رتبه بندی؛ نسبت های مالی؛ AHP–TOPSIS؛ پنجاه شرکت برتر؛ بورس اوراق بهادار تهران