صور نوعیّة کرامات اولیا در میان معجزات و قصص انبیا

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 4، دوره 6، شماره 19، تیر 1389، صفحه 47-65   

نویسنده

رضا صادقی شهپر

مربی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد همدان

چکیده

در کتاب‌های مربوط به تصوف، از کهن‌ترین روزگار، کرامات بسیاری به اولیا و مشایخ طریقت نسبت داده شده است و در میان آنها، تذکرةالاولیای عطار، از این منظر، گستردگی و ویژگی خاصی دارد.
نوشتة پیشِ رو، در پی نوعی دسته‌بندی کرامات در تذکرةالاولیای عطّار نیشابوری است و به بررسی و شناسایی صور نوعی و الگوهای اوّلیه کرامات منسوب به اولیا در این کتاب می‌پردازد. نگارنده بر این باور است که بسیاری از این کرامات-احتمالاً- بر ساخته از معجزات و قصص مربوط به انبیا و قدّیسان است و این الگوها و صورت‌های مثالی در ساخته شدن آنها، دور از نظر نبوده‌اند. در این میان، سهم مریدان ساده‌اندیش و خیال‌پرداز در دامن‌زدن به این گونه روایات، بیش از همه بوده است. بنابراین، در رویارویی با این‌گونه مسایل در کتب و تذکره‌های عرفانی باید با احتیاط و تأمل رفتار کرد.

کلیدواژه‌ها

تصوّف؛ کرامت؛ معجزه؛ تذکرةالاولیا؛ عطّار نیشابوری

مراجع