نقدی بر «کلیله و دمنه» به تصحیح مجتبی مینوی

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 5، دوره 4، شماره 10، فروردین 1387، صفحه 62-70   

نویسنده

برات زنجانی

استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی ـ دانشگاه تهران

چکیده

کلیله و دمنه از کتاب‌های بسیار معروف و کم‌نظیر است. این کتاب در عهد ساسانیان از زبان سنسکریت به پهلوی نقل شد و عبدالله بن مقفّع آن را از پهلوی به عربی ترجمه کرد. در عصر نصربن احمد سامانی، ابوالفضل محمّد بلعمی آن را به نثر فارسی برگرداند. رودکی، شاعر معروف، آن را به نظم کشید و کتابی که امروز در دست داریم، از ابوالمعالی نصرالله بن محمّد عبدالحمید است که آن را از کلیلة ابن‌مقفّع در نیمة قرن ششم هجری، در دورة سلطنت بهرام شاه غزنوی، ترجمه کرده است. عبدالعظیم خان قریب، استاد دانشگاه تهران، آن را تصحیح کرده و مکرّر به طبع رسیده است. پس از مرحوم قریب، استاد مجتبی مینوی آن را از روی نسخ خطی گوناگون تصحیح و به چاپ رسانده است. با وجود دقّت نظری که مینوی در این کار داشته است، در بعضی از عبارات نارسایی‌ها به چشم می‌خورد که در این مقالة انتقادی، آنها را در معرض قضاوت صاحب‌نظران قرار می‌دهم، تا چه قبول افتد و چه درنظر آید.

کلیدواژه‌ها

سماحت؛ پشتاپشت؛ بحاصل آمدن؛ یراعه؛ میره؛ خطر