نقد و تحلیل شرح‌های لیلی و مجنون نظامی گنجوی

ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

مقاله 6، دوره 3، شماره 7، تیر 1386، صفحه 84-100   

نویسنده

خورشید نوروزی

مربی دانشکده آموزش معلمان دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد شهر ری

چکیده

بخش عمده‌ای از تحقیقات ادبی دربارة مثنوی لیلی و مجنون نظامی، به شرح ابیات و معنی لغات ـ چه شرح کامل و چه گزیده ـ اختصاص دارد.
در این مقاله ابتدا به معرفی و نقد ساختاری و محتوایی شرح‌ها پرداخته شده و سپس ریشه‌های اختلاف نظر شارحان، در سه حوزه زیر، با ذکر مثال‌هایی از ابیات لیلی و مجنون، تبیین و تحلیل شده است:
الف) واژگان؛ گاه اختلاف نظر شارحان در معانی حقیقی و استعاری واژه‌ها و یا حقیقی یا استعاری بودن واژگان، سبب اختلاف معانی ابیات شده است.
ب) عبارت؛ گاه اختلاف‌نظر در معانی حقیقی یا کنایی عبارت و یا معانی گوناگون کنایی موجب اختلاف معنای ابیات شده است.
ج) کل بیت؛ گاهی نیز اختلاف نسخه‌ها، تعقید معنوی، استعداد تأویل‌پذیری ابیات و چگونگی خواندن بیت، سبب بروز معانی گوناگون گردیده است

کلیدواژه‌ها

نظامی گنجوی؛ لیلی و مجنون؛ شرح ابیات؛ نقد و بررسی؛ مقایسه

مراجع