ارزیابی تطبیقی ساختار فضایی استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی با تاکید بر مراکز شهری

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 5، دوره 4، شماره 14، مهر 1389، صفحه 89-108   

نویسندگان

محمدرحیم رهنما¹؛ مریم بیرانوندزاده²؛ کبری سرخ کمال³

¹عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد

²مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد

³کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

برای برنامه ریزی اولین قدم شناخت صحیح ازوضعیت کنونی مناطق است . برای شناخت هر منطقه لازم است که خصوصیات آن منطقه و وضعیت آن نسبت به سایر مناطق شناسایی شود . در مقاله حاضر وضعیت شبکه شهری در استان خراسان شامل خراسان شمالی، رضوی و جنوبی مورد بررسی قرار گرفته و میزان تعادل یا عدم تعادل حاکم برآن ارزیابی و تعیین گردیده است . روش بکار گرفته شده در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است . نتایج حاصله بیانگر این است که در سطح استان خراسان شمالی حاکمیت با شهرهای کوچک و میانی است و این امر منجر به تعادل نسبی در ساختار فضایی استان شده است. در حالی که درسطح استان خراسان رضوی حاکمیت از آن نخست شهر مشهد است. استان خراسان جنوبی براساس روش آنتروپی نسبتاً متعادل است . دلیل این امر عدم وجود کلانشهری نظیر مشهد در این استان می باشد، به گونه ای که نخست شهر این استان در رده شهرهای میانی قرار دارد . لذا با گسترش سرمایه گذاری های زیر بنایی در شهرهای متوسط و کوچکتر و اجرای سیاست های مناسب برای جذب جمعیت به آنها می توان اختلاف موجود در اندازه شهرها ی بزرگ و شهرهای رتبه پایین در سیستم شهری را کاهش داد و این خود گامی مؤثر در راستای متعادل سازی شبکه شهری و کاهش شکاف توسعه بین شهرهای بزرگ و شهرهای میانی و کوچک استان محسوب می گردد

کلیدواژه‌ها

: شبکه شهری؛ شهرهای میانی و کوچک؛ متعادل سازی؛ استان خراسان