بررسی تاثیر سازندهای زمین شناسی بر روی کیفیت آب، آبخوان دهدشت غربی

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 5، دوره 3، شماره 11، مهر 1388

نویسندگان

اردوان بهزاد؛ فرهاد حمزه

مرتبه علمی نویسنده

چکیده

در مقاله حاضر نقش سازندهای زمین شناسی گروه فارس ( گچساران، میشان و آغاجاری ) بر کیفیت آب آبخوان دهدشت غربی مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به خصوصیات چینه شناسی ، نفوذپذیری ، حساسیت به فرسایش و خصوصیات هیدرودینامیکی این سازندها در دهدشت غربی ملاحظه می گردد که دهدشت غربی فاقد یک آبخوان مناسب جهت توسعه کشاورزی در این بخش می باشد. اراضی دهدشت غربی از نظر کشاورزی بسیار حاصلخیز می باشند اما منابع آب زیر زمینی این دشت جهت آبیاری این اراضی با محدودیت روبرو است. در دهدشت غربی به علت فقدان یا محدود و فصلی بودن منابع آب سطحی، روستائیان جهت مشروب نمودن اراضی کشاورزی خود از آب زیر زمینی ( عمدتا چاه ) استفاده می نمایند، بطوریکه 70% اراضی آبی از منابع آب زیر زمینی آبیاری می گردند اما به دلیل شرایط زمین شناسی کمیت و کیفیت منابع آب زیر زمینی مساعد برای کشاورزی نمی باشد. بر این اساس به منظور دستیابی به نتایج آنالیز شیمیایی و طبقه بندی آب در دشت دهدشت غربی از نتایج شیمیایی چاه آب چنگلوا استفاده گردید و سپس دیاگرام ویلکوکس برای آبخوان این دشت ترسیم گردید. این نتایج نشان می دهد که عموما آب زیر زمینی این منطقه بین حد شوری زیاد و خیلی شور قرار دارد و از نظر نسبت جذب سدیم غالب آبها در محدوده کم بوده و بطور کلی منابع آب زیر زمینی در کلاس C3S1 ( شوری زیاد با نسبت جذب سدیم کم ) و S1 C4 ( شوری خیلی زیاد با نسبت جذب سدیم کم ) قرار می گیرند. آب زیر زمینی اراضی دهدشت غربی جزء آبهای شور محسوب می شود و آبهای زیرزمینی موجود در منطقه از لحاظ مصرف کشاورزی دارای محدودیت می باشند. در مقاله حاضر سه بخش فاکتورهای زمین شناسی ، خصوصیات فیزیکی آبخوان و ساختار کیفیت شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

آبخوان؛ چینه شناسی؛ نفوذ پذیری؛ حساسیت به فرسایش؛ خصوصیات هیدرودینامیکی؛ ضریب ذخیره؛ ضریب هیدرودینامیکی؛ طبقه بندی ویلکوکس؛ Water Quality