سبک‎های فرزندپروری ادراک‌شده و ترس از ارزشیابی منفی: مقایسه دختران نوجوان تیزهوش و عادی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 3، دوره 10، شماره 39، فروردین 1393، صفحه 249-262   

نویسندگان

شهلا پاکدامن¹؛ فرشته‌سادات مرتضوی نصیری²

¹استادیار دانشگاه شهید بهشتی

²دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین ابعاد سبک‌های فرزندپروری و ترس از ارزشیابی منفی و شناخت تفاوت ‌این رابطه بین دختران نوجوان تیزهوش و عادی بود. بدین منظور بر اساس یک پژوهش زمینه‌یابی، نمونه‌ای متشکل از 137 دختر دبیرستانی (34 نفر تیزهوش؛ 103 نفر عادی) توسط نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزشیابی منفی (FNES-B؛ لیری،1983) و پرسشنامه ادراک از شیوه‌های فرزندپروری (PSQ؛ شفر،1965) مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها توسط روش همبستگی و آزمون z مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان دادند: 1) بین مؤلفه مهار سبک‌های فرزندپروری و ترس از ارزشیابی منفی همبستگی مثبت وجود دارد ،2) بین مؤلفه محبت با ترس از ارزشیابی منفی همبستگی معنادار وجود ندارد، 3) درگروه نوجوانان عادی، بُعد مهار با ترس از ارزشیابی منفی رابطه معناداری نداشت، در حالی که ‌این رابطه در گروه دانش‌آموزان تیزهوش مثبت و معنادار بود، 4) محاسبه آزمون z تفاوتی را در‌ این همبستگی بین دو گروه نشان نداد. در مجموع، یافته‌های پژوهش نشان دادند هر چه اعمال مهار بر فرزندان بیشتر باشد حساسیت آنها نسبت به ارزشیابی‌های منفی دیگران افزایش می‌یابد و ‌این اثر در مورد فرزندان تیزهوش بارزتر است.

کلیدواژه‌ها

سبک‎های فرزندپروری ادراک‌شده؛ ترس از ارزشیابی منفی؛ نوجوانان تیزهوش و عادی