خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوان‌سازی در دانش‌آموزان دبیرستانی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 8، دوره 9، شماره 34، دی 1391، صفحه 203-212   

نویسندگان

کاظم ذبیح‌الهی¹؛ محمدجواد یزدانی ورزنه²؛ مسعود غلامعلی‌لواسانی³

¹کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

²دانشجوی دکترا دانشگاه خوارزمی

³استادیار دانشگاه تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطة خودکارآمدی تحصیلی با خودناتوان‎سازی تحصیلی و تفاوت‌های بین دو جنس در این متغیرها بود. از طریق نمونه‌برداری تصادفی خوشه¬ای، 387 دانش¬آموز پایة چهارم دبیرستان¬های دولتی شهر تهران (199 دختر، 188 پسر) انتخاب شدند. شرکت‎کنندگان مقیاس خودناتوان‎سازی تحصیلی (میجلی و دیگران ،1996) و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (مکیلروی و بانتینگ ،2002) را تکمیل کردند. داده¬ها به‎وسیلة آزمون‎های همبستگی، Z فیشر و تحلیل واریانس چند‎متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که خودکارآمدی تحصیلی با خودناتوان‎سازی تحصیلی رابطة منفی معنادار دارد و جنس نمی¬تواند رابطة این دو متغیر را تعدیل¬کند. همچنین، نتایج نشان دادند که میزان خودکارآمدی تحصیلی دختران به‎طور معناداری بالاتر از پسران و میزان خودناتوان‎سازی تحصیلی پسران به‎طور معناداری بیشتر از دختران است. نتایج در قالب نظریة شناختی‎ـ‎اجتماعی و ویژگی¬های خاص بافت اجتماعی اثرگذار بر دانش‌آموزان پایة چهارم دبیرستان در ایران مورد بحث قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

خودکارآمدی تحصیلی؛ خودناتوان‎سازی تحصیلی؛ دانش‎آموزان دبیرستانی؛ تفاوت‎های جنسی