فرسودگی شغلی میانسالی: یک رویداد تحولی بالقوه

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 6، دوره 8، شماره 31، فروردین 1391، صفحه 279-289   

نویسندگان

علی احمدی ازغندی¹؛ مهناز علی اکبری دهکردی²؛ علی حسینائی³

¹دانشجوی دکترا دانشگاه پیام نور

²استادیار دانشگاه پیام نور

³دانشگاه ازاد اسلامی واحد آزاد شهر

چکیده

در این پژوهش میزان و عوامل ایجادکنندة فرسودگی شغلی دورة میانسالی و مشاغل خدمات انسانی مورد بررسی قرار گرفت. 1473 نفر از افراد میانسال شاغل در بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور از هشت استان به روش نمونه‎برداری تصادفی طبقه‎ای انتخاب شدند و پرسشنامة ویژگی¬های جمعیت شناختی، سیاهة فرسودگی شغلی مزلاچ (مزلاچ و جکسون، 1981) و سیاهة محقق‌ساختة عوامل فرسودگی شغلی را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند که 47 درصد از نمونة پژوهش به فرسودگی شغلی بالا، 24 درصد به فرسودگی شغلی متوسط و 29 درصد فرسودگی شغلی پایین دارند. تفاوت بین سطوح مختلف فرسودگی شغلی افراد در تمامی عوامل فرسودگی شغلی معنادار بود. تفاوت بین افراد دارای سنوات خدمت زیاد و کم در زیرمقیاس‎های فرسودگی شغلی (خستگی هیجانی، شخصیت‎زدایی و فقدان تحقق شخصی) معنادار بود، اما در مقیاس کلی فرسودگی شغلی تفاوت معنادار وجود نداشت. از بین عوامل فرسودگی شغلی اثر اضافه ¬بار شغل، مهارگری، پاداش‎ها و نظام ارزش‎ها بر میزان فرسودگی شغلی معنادار بود. تلویحات این یافته‎ها در رابطه با پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی میانسالی به منزلة یک رویداد بالقوه در خلال فرایند تحول روان‌شناختی در بافت‎های حرفه‎ای انسانی مورد بحث قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

تحول روان‌شناختی؛ فرسودگی شغلی؛ میانسالی