تحول مفهوم عامل انسان و غیر انسان بر مبنای نظریه ذهن: بررسی چگونگی اسناد باورهای غلط به انسان، خدا، فرشته و جادوگر

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 7، شماره 28، تیر 1390، صفحه 339-351   

نویسندگان

روشنک نیک‌پور¹؛ بهرام جوکار²

¹کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

²دانشیار دانشگاه شیراز

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناخت چگونگی اسناد حالتهای ذهنی، پیش‌بینی رفتار عاملهای انسان و غیرانسان (خدا، فرشته و جادوگر) و چگونگی تحوّل آنها در کودکان بود. 150 کودک (79 دختر و 71 پسر) 3 تا 7 ساله از مهدکودکها و مراکز پیش‌دبستانی شهر شیراز انتخاب شدند. برای هر کودک، دو تکلیف باور غلط (خانة عروسک و محتوای شگفت‌انگیز) به شیوة انفرادی اجرا شد و چگونگی پیش‌بینی رفتار عاملها براساس باور‌های غلط مورد بررسی قرار ‌گرفت. نتایج نشان دادند که کودکان رفتار جادوگر (عامل غیرانسان) را شبیه به عامل انسان پیش‌بینی می‌کنند. در مورد دیگر عوامل غیرانسان) فرشته و خدا)، نتایج با یافته‌های مربوط به جادوگر همسو نبودند. به عبارت دیگر، از دیدگاه کودکان این عوامل با کمترین سطح باور غلط عمل می‌کنند. در مجموع، نتایج حاکی از آن بود که با افزایش سن، کودکان به شیوه‌های متفاوتی رفتار عاملهای انسان و غیرانسان را پیش‌بینی می‌کنند. به نظر می‌رسد که فرهنگ و آموزه‌های خانواده نقش بسزایی در پیش‌بینی رفتار عاملها و تفکیک آنها دارند.

کلیدواژه‌ها

نظریه ذهن؛ مفهوم عامل انسان؛ مفهوم عامل غیر انسان؛ کودکان پیش‌دبستانی؛ اسناد حالتهای ذهنی