شیوع ناتوانیهای خاص خواندن و نوشتن در دانش‌آموزان دوره ابتدایی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 5، دوره 7، شماره 28، تیر 1390، صفحه 353-363   

نویسندگان

علی حسینائی¹؛ احمد آقاجانی²؛ اعظم نوفرستی³

¹مربی جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم

²کارشناس ارشد روانشناسی

³مدبی جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم

چکیده

به منظور تعیین میزان شیوع ناتوانیهای خاص خواندن و نوشتن در دانش‏آموزان مقطع ابتدایی، 3282 نفر از دانش‏آموزان پایه‌های سوم، چهارم و پنجم مناطق هفت‌گانه آموزشی استان قم براساس روش نمونه‌برداری طبقه‌ای انتخاب شدند. در وهلة اول، معلمان فهرست نشانه‌های ناتوانیهای یادگیری (فوست و لو، 1995) را برای هر دانش‏آموز تکمیـل کردند. سپس، کسانی که بیش از سه نشانة ناتوانی خاص یادگیری را داشتند به آزمونهای خوانـدن و نوشتن محقق ساخته پاسخ دادند. ماتریسهای پیشروندة ریون (ریون، 1956) در مورد دانش‏آموزانی که نمرة پایین¬تر از نمرة ملاک گرفتند، اجرا شد. در نهایت، 3130 دانش‌آموز که نمره‌های آنها در آزمونهای خواندن و نوشتن پایین‌تر از نمرة ملاک بود و فاقد نقایص هوشی، بینایی، شنوایی و حرکتی بودند، نمونة پژوهش را تشکیل دادند. یافته‌ها نشان دادند که (1) میزان شیوع ناتوانی خاص خواندن در استان قم، 55/1 درصد و ناتوانی خاص نوشتن، 34/1 درصد است، (2) بین دختران و پسران تفاوت معنادار وجود ندارد، (3) سه پایة تحصیلی از نظر میزان شیوع ناتوانی خاص خواندن تفاوت معنادار دارند و (4) بین مناطق هفت‌گانة استان قم در میزان شیوع ناتوانی خاص خواندن و نوشتن تفاوت معنادار وجود دارد. با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر که نمایانگر تعداد قابل توجة دانش‏آموزان مبتلا به ناتوانیهای خاص است، نیاز به اقدام پیشگیرانه و درمانی در این زمینه آشکار می‌شود.

کلیدواژه‌ها

ناتوانی یادگیری؛ ناتوانی خواندن؛ ناتوانی نوشتن؛ دانش‌آموزان ابتدایی