تأثیر روشهای پیشگیری از سوء مصرف مواد در هیجان‌طلبی، امنیت روانی و بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر در نوجوانان

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 5، دوره 7، شماره 27، فروردین 1390، صفحه 255-267   

نویسندگان

داریوش جلالی¹؛ غلامرضا منشئی²؛ محمدمهدی مظاهری³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ایران ـ اصفهان

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نائین

³استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، ایران ـ اصفهان

چکیده

هـدف این پژوهش، مقایسة اثربخشی سه روش پیشـگیری از سوء مصرف مواد: الف) شناختی ـ رفتاری اجتماعی، ب) سخنرانی و پ) ارسال پیامـک در هیجان‌طلبی، امنیت روانی و بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر بود. 192 دانش‌آموز دختر و پسر دبیرستانی در چهار گروه (سه گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) به طور تصادفی قرار داده شدند. شرکت‌کنندگان مقیاس هیجان‌طلبی (زاکرمن، 1969)، سیاهة امنیت رونی (مزلو،1952) و سیاهة بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر (قربانی، 1380) را طی سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری تکمیل کردند. به گروه اول، 10 جلسة گروهی 2 ساعته روش شناختی ـ رفتاری اجتماعی آموزش داده شد، برای گروه دوم، 10 جلسة 2 ساعتة سخنرانی برگزار گردید و به گروه سوم، 75 روز، پیامکهای پیشگیری داده شد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که هر سه روش پیشگیری در هیجان‌طلبی، امنیت روانی و بازخورد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر تـأثیر معنادار دارند؛ همچنین، روش شناختی ـ رفتاری اجتماعی از دو روش دیگر، مؤثرتر است. نتایج پیگیری 100 روزه نشان داد که اثربخشی روشهای پیشگیری، پایدار بوده است.

کلیدواژه‌ها

روشهای پیشگیری؛ الگوی شناختی-رفتاری اجتماعی؛ سخنرانی؛ ارسال پیامک؛ سوء مصرف دارو؛ بازخورد نسبت به مصرف موادف هیجان‌طلبی؛ امنیت روانی