سبکهای شوخ طبعی و پنج رگه شخصیت

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 6، شماره 22، دی 1388   

نویسندگان

حسین زارع¹؛ محمود کمالی زارچ¹؛ فاطمه رضایی نسب²

¹استادیار دانشگاه پیام نور

²کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

چکیده

به منظور تبیین سبکهای شوخ‌طبعی براساس رگه‌های شخصیتی، 221 دختر و 127 پسر دانشجـو به پرسشنامه‌های سبکهای شوخ‌طبعی (مارتین، 1998) و فـرم کوتاه پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت (NEO-FFI، کاستا و مک‌کری، 1992) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند سبکهای شوخ‌طبعی سازش‌ـ ‌یافته (شامل پیونددهنده و خودفزاینده) با نوروزگرایی همبستگی منفی و با برونگردی، گشودگی، مقبولیت و وظیفه‌شناسی همبستگی مثبت معنادار داشتند، در حالی که سبکهای شوخ‌طبعی سازش‌نایافته (شامل خودشکنانه و پرخاشگرانه) با نوروزگرایی همبستگی مثبت و با چهار رگه دیگر همبستگی منفی معنادار نشـان دادند. نتایج تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام مشخص کرد که رگه‌های شخصیتی می‌تواند واریانس سبکهای شوخ طبعی را به طور متوسط به قرار زیر تبیین کند: الف) نوروزگرایی و برونگردی هر چهار سبک شوخ طبعی (به ترتیب 17/0=2R و 38/0=2R)، ب) مقبولیت، سبکهای خودفزاینده و پرخاشگرانه (025/0=2R)، ج) گشودگی، سبک خودفزاینده (01/0=2R) و د) وظیفـه‌شناسی، سبکهای شوخ‌طبعی خودشکنانه و پرخاشگرانه (02/0=2R). نتایج بـراساس رابطة آنها با رگه‌های اصلی شخصیت مورد بحث قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

پنج رگه شخصیت؛ سبکهای شوخ‌طبعی؛ دانشجو