آیا مدل اندازه‏ گیری راش برای همطرازسازی آزمونها کاربرد دارد؟

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 5، دوره 1، شماره 3، فروردین 1384، صفحه 50-67   

نویسندگان

رسول صادقی¹؛ جیم توگنولینی²

¹دانشجوی دکتری دانشگاه جدید ولز جنوبی

²مدیر کل سازمان پژوهشهای آموزشی، دفتر استرالیا

چکیده

پیدایش نظریه‏های جدید روانسنجی، از جمله نظریة سؤال-پاسخ این امکان را فراهم آورده که بتوان عملکرد دانش‏آموزانی را که در زمانهای مختلف با آزمونهای متفاوت سنجیده شده‏اند (با این فرض که آزمونهای مذکور خصیصه مشترکی را می‏سنجند) با یکدیگر مقایسه کرد. به منظور این مقایسه، آزمونهای مذکور باید همطراز شوند. فرآیند همطرازسازی موجب می‏شود عملکرد دانش‏آموزان مختلف در آزمونهای گوناگون در یک مقیاس واحد بیان و مقایسه گردند. این نوع همطرازسازی به طور گسترده‏ای در کشور استرالیا به کار گرفته می‏شود تا درصد دانش‏آموزان در معرض خطر آموزشی را شناسایی و برایشان برنامه‏های جبرانی ارائه کنند. پژوهش حاضر نتایج حاصل از دو روش همطراز سازی (نسبی و همزمان) با استفاده از مدل اندازه‏گیری راش (1960) را با یکدیگر مقایسه می‏کند و به دنبال پاسخگویی به این سؤال است: اگر داده‏های گردآوری شده برای همطرازسازی با مدل راش تطابق نداشته باشند یا تطابق این داده‏ها با مدل راش بتدریج کمتر شود نمره‏های حاصل از همطرازسازی مذکور دستخوش چه تغییراتی می‏شوند؟ به منظور شبیه‏سازی داده‏ها با میزان تطابق متفاوت با مدل راش از برنامه شبیه‏سازی کامپیوتری (RUMMSims) استفاده شد. یافته‏ها نشان می‏دهند که وقتی داده‏ها با مدل راش تطابق دارند نتایج حاصل از دو روش همطرازسازی با یکدیگر قابل مقایسه هستند، اما هرچه تطابق بین داده‏ها و مدل راش کاهش می‏یابد نتایج حاصل از دو روش همطرازسازی به تغییرپذیریهای معناداری منتهی می‏شوند.

کلیدواژه‌ها

مدل راش؛ همطرازسازی؛ نظریة سؤال-پاسخ؛ روانسنجی

مراجع