مطالعه تطبیقی موقعیت مکانی پمپ بنزین‌های شهر مشهد

آمایش محیط

مقاله 4، دوره 8، شماره 28، خرداد 1394، صفحه 67-82   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد اجزاء شکوهی¹؛ هومن شاداب مهر^{* 2}

¹(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد)

²(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، پردیس بین‌الملل)

چکیده

هدف ‌از این تحقیق بررسی نحوه­ی پراکندگی پمپ بنزین‌ها و تطبیق آن با نیازهای مناطق مختلف شهر مشهد می باشد. همچنین مشکلات پمپ بنزین‌ها از دیدگاه رانندگان شناسایی و اولویت‌بندی شده است. این مطالعه در قلمرو تحقیق ارزیابی با نتایج کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. آمار و اطلاعات لازم با روش مطالعه اسنادی جمع‌آوری شده است. شناسایی مشکلات جایگاه‌های سوخت و متوسط فاصله مستقیم محل زندگی تا جایگاه سوخت از روش مطالعه میدانی و تکمیل پرسش نامه انجام شده است. نمونه با حجم 138 نفر به شکل تصادفی ساده از بین رانندگان حاضر در صف پمپ بنزین انتخاب شده است. جهت بررسی ارتباط متغیرهای تحقیق از روش همبستگی و محاسبه ضریب همبستگی R² و t-test و کنترل سطح معنی‌داری متغیرها به کمک نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. همچنین ارتباط سطح توسعه‌یافتگی مناطق و میزان دسترسی به پمپ بنزین به‌کمک آزمون کی دو مورد سنجش قرار گرفته است. جهت تحلیل شاخص های مکانی از نرم‌افزار GIS استفاده شده است. مبنای نظری تحقیق، نظریات مطرح شده در زمینه پایداری شهر، رشد هوشمند و عدالت فضایی است. جانمایی صحیح پمپ بنزین‌ها با کاهش مسافت سفر و زمان صرف شده در شبکه معابر، در جهت بهبود عدالت اجتماعی و توسعه پایدار و در راستای اهداف رشد هوشمند شهر می‌باشد. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد بین متغیر تعداد نازل بنزین در منطقه با سطح دسترسی به پمپ بنزین یک رابطه مستقیم با ضریب 0.715R²=  وجود دارد. همچنین مشخص گردید سطح دسترسی به پمپ بنزین در مناطق برخوردار شهر کم تر از مناطق نیمه برخوردار یا محروم است و این که کمبود پمپ بنزین و عدم پراکندگی مناسب پمپ بنزین‌های موجود (به خصوص در مناطق برخوردار)، مهم ترین دلایل مشکلات فعلی پمپ بنزین‌ها در شهر           می باشند.

کلیدواژه‌ها

پمپ بنزین؛ موقعیت مکانی؛ رشد هوشمند؛ حمل‌و‌نقل شهری؛ شهر مشهد