هویت اخلاقی: شناسایی و سنجش روایی رگه‎های اخلاقی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 3، دوره 11، شماره 44، تیر 1394، صفحه 378-367   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

زهره مجدآبادی فراهانی^*

استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

به منظور دستیابی به هدف ساخت یک مقیاس هویت اخلاقی در دانشجویان عمدتاً بر اساس الگوی آکینو و رید (2002)، در این پژوهش دو مطالعة مقدماتی اجرا شد. در مطالعة اول برای شناخت رگه‎های اخلاقی، 122 دانشجو (56 درصد زن) در یک تکلیف فهرست آزاد که از آنها خواسته شده بود ویژگی‎های یک شخص اخلاقی را فهرست کنند، شرکت کردند. تحلیل محتوای پاسخ‎ها با درنظر گرفتن پنج معیار (هاردی و دیگران، 2011) به 26 رگة غیرزائد منجر شد. در نمونة متفاوتی از مطالعة اول مشتمل بر 217 دانشجو (58 درصد زن) برای دستیابی به شواهد بیشتری از روایی این رگه‎ها، آنها از ابداً لازم نیست (یک) تا مسلماً لازم است (پنج) درجه‎بندی شدند. نتایج نشان دادند 24 رگه بالای میانگین مقیاس، درجه‎بندی شده‎اند. بررسی نتایج زنان و مردان دانشجو به شناسایی 9 رگه‎ای که بالاترین درجه‎بندی را در هر دو جنس داشتند، منجر شد: باادب، قابل ‎اعتماد، صادق، دارای احترام به خود، منطقی، وفادار، عادل، باایمان و صبور. این 9 رگه به عنوان محرک‎های فراخوانندة هویت برای ساخت مقیاس هویت اخلاقی در دانشجویان درنظر گرفته شدند. در مورد مضامین یافته‎ها بحث شد.

کلیدواژه‌ها

هویت اخلاقی؛ دانشجویان؛ رگه‎های اخلاقی؛ سنجش روایی

مراجع

دلخموش، م. ت. (1384). شناسایی محتوا و ساختار ارزش‎های انسانی در دانشجویان ایرانی. روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 2 (5)، 34-15.

دلخموش، م. ت. (1385). سلسله مراتب ارزشی دانشجویان ایرانی. روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 3 (8)، 318-299.

دلخموش، م. ت. و احمدی‌مبارکه، م. (1390). محتوا و ساختار ارزش‎ها در نوجوانان ایرانی. روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 8 (29)، 25-5.

Aquino, K., Freeman, D., Reed, A., Lim, V. K. G., & Felps, W. (2009). Testing a social cognitive model of moral behavior: The interactive influence of situations and moral identity centrality. Journal of Personality and Social Psychology, 97, 123-141.

Aquino, K., & Reed, A., II (2002). The self-importance of moral identity. Journal of Personality and Social Psychology, 83, 1423-1440.

Blasi, A. (1980). Bridging moral cognition and moral action: A critical review of the literature. Psycho-logical Bulletin, 88, 1-45.

Blasi, A. (1983). Moralcognition and moral action: A critical review of the literature. Psychological Bulletin, 88, 1-45.

Blasi, A. (1984). Moral identity: Its role in moral fun-ctioning. In W. M. Kurtines & J. L. Gewirtz (Eds.), Morality, moral behavior, and moral deve-lopment (pp. 128-139). New York: Wiley.

Cervone, D., & Shoda, Y. (Eds). (1999a). The coherence of personality: Social-cognitive bases of consistency, variability and organization. New York: Guilford.

Colby, A., & Damon, W. (1992). Some do care: Con-temporary lives of moral commitment. New York: Free Press.

Erikson, E. (1964). Insight and responsibility. New York: Norton.

Fehr, B., Russell, J. A. (1984). Concept of emotion viewed from a prototype perspective. Journal of Experimental Psychology: General, 113, 464-486.

Fischer, R. & Schwartz, S. H. (2011). Whence differences in value priorities? Individual, cultural, or artifactual sources. Journal of Cross-Cultural Psychology, 42, 1127-1144.

Hardy, S. A. (2006). Identity, reasoning, and emotion: An empirical comparison of three sources of moral motivation. Motivation and Emotion, 30, 207-215.

Hardy, S. A., Bean, D. S., & Olsen, J. A. (2014). Moral identity and adolescent prosocial and antisocial behaviors: Interactions with moral disengagement and self-regulation. Journal of Youth and Adole-scence. Advance online publication. doi: 10.1007/ s10964-014-0172-1

Hardy, S. A., & Carlo, G. (2011a). Moral Identity: What is it, how does it develop, and is it linked to moral action? Child Development Perspectives, 5 (3), 212-218.

Hardy, S. A., & Carlo, G. (2011b). Moral identity. In S.J. Schwartz et al. (eds.), Handbook of identity theory and research (pp. 495-513). New York: Springer.

Hardy, S. A., Walker, L. J., Olsen, J. A., Skalski, J., & Basinger, J. C. (2011). Adolescent naturalistic con-ceptions of moral maturity. Social Development, 20,562-586.

Hardy, S. A., Walker, L. J., Olsen, J. A., Woodbury, R. D., & Hickman, J. R. (2014). Moral identity as moral ideal self: Links to adolescent outcomes. Developmental Psychology, 50 (1), 45-57.

Hart, D., Atkins, R., & Ford, D. (1999). Family influences on the formation of moral identity in adolescence: Longitudinal analyses. Journal of Moral Education, 28, 375-386.

Hwang, K. K. (2001). Morality (East and West): Cultural Concerns. International Encyclopedia of the social & Behavioral Sciences (Vol. 15, 2nd ed). Elsevier science Ltd.

Kohlberg, L. (1969). Stage and sequence: The cognitive developmental approach to social-lization. In D. A. Goslin (Ed.), Handbook of socialization theory and research (pp. 347-480). Chicago, IL: Rand McNally.

Kohlberg, L. (1981). Essays on moral development: The philosophy of moral development (Vol. 1). San Francisco: Harper & Row.

Kohlberg, L. (1984). Essays on moral development: The psychology of moral development (Vol. 2). San Francisco: Harper & Row.

Kohlberg, L., & Candee, D. (1984). The relationship of moral judgment to moral action. In W. M. Kurtines & J. L. Gewirtz (Eds.), Morality, moral behavior, and moral development (pp. 52-73). New York: Wiley.

Kashima, Y., Yamaguchi, S., Kim, U., Choi, S. C., Gelfand, M. J., & Yuki, M. (1995). Culture, gender, and self: A perspective from individual-lism-collectivism research. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 925-937.

Kinnier, R. T., Kernes, J. L., & Dautheribes, T. M. (2000). A short list of universal moral values. Counseling and Values, 45, 4-16.

Lapsley, D. K. (1996). Moral psychology. Boulder, CO: Westview.

Lapsley, D. K. (1998). An outline of a social-cognitive theory of moral character. Journal of Research in Education, 8, 25-32.

Lapsley, D. K., & Lasky, B. (2001). Prototypic moral character. Identity, 1, 345-363.

Markus, H. R., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: implications for cognition, eotion, and motivation. Psychological Review, 98, 224-253.

Matsuba, M. K., & Walker, L. J. (2004). Extraordinary moral commitment: Young adults working for social organizations. Journal of Personality, 72, 413-436.

Monin, B., & Jordan, A. H. (2009). The dynamic moral self: A social psychological perspective. In D. Narvaez & D. Lapsley (Eds.), Personality, identity, and character: Explorations in moral psychology (pp. 341-354). New York: Cambridge University Press.

Nucci, L., & Turiel, E. (1993). God’s word, religious rules, and their relation to Christian and Jewish children’s concepts of morality. Child Deve-lopment, 64, 1475-1491.

Piaget, J. (1932). The moral judgement of the child. NY: Harcourt, Brace Jovanovich.

Rosch, E. (1977). Human categorization. In N. Warren (Ed.), Studies in cross-cultural psychology (Vol. 1, pp. 1-49). San Diego, CA: Academic Press.

Reimer, K. S. (2014). Moral identity. In R. Levesque, Encyclopedia of Adolescence (pp.1785-1790). New York: Springer.

Rest, J. R. (1983). Morality. In P. Mussen, J. Flavell, & E. Markman (Eds.),Handbook ofchild psychology: Cognitive development (Vol. 3, pp. 556-628). New York: Wiley.

Shweder, R. A., Much, N. C., Mahapatra, M., & Park L. (1997). The “big three” of morality (auto-nomy, community, divinity) and the “big three” explanations of suffering. In A. M. Brandt & P. Rozin (eds.), Morality and health (pp. 119-169). New York: Routledge.

Smith, K. D., Türk-Smith, S., & Christopher, J. C. (2007). What defines the good person? Cross-cultural comparisons of experts’ models with lay prototypes. Journal of Cross-Cultural Psychology, 38, 333-360.

Walker, L. J., & Frimer, J. A. (2009). ‘The song remains the same’: Rebuttal to Sherblom’ envi-sioning of the legacy of the care challenge. Journal of Moral Education, 38, 53-68.

Walker, L. J., & Pitts, R. C. (1998). Naturalistic conceptions of moral maturity. Developmental Psychology, 34, 403-419.

Xing, X. Z., & Keung, M. H. (2014). Moral Identity in Chinese Context: Construction and validation of an objective measure. Research on Humanities and Social Sciences, 4 (2), 34-45