مقدمه
اصطلاحات تجاری بین المللی یا اینکوترمز عبارت است از اصطلاحات و عبارات ثابت و ساده ای، به »
منظور برطرف ساختن مشکلات ناشی از تفسیرهای متفاوت و ناهمگون از اصطلاحات و واژه های بازرگانی
بین المللی و ایجاد هماهنگی در مفاهیم. با انتخاب اینکوترمز که از واژه ها و عباراتی اختصاری تشکیل شده اند ،
بدون نیاز به شرح و بسطی جداگانه امکان تعیین و احراز مسئولیت ها، حقوق ، تکالیف و خسارات در ی ک
معامله بازرگانی بین المللی به طرز چشمگیری فراهم می گردد. از این نظر اینکوترمز به عنوان قواعد و مقررات
بین المللی کاربردی که هر یک از مفهوم و معنای خاصی برخوردار هستند در عصر حاضر جایگاه پرطرفدار و
9.« مناسبی را پیدا کرده است
هرچند اصطلاحات تجاری از قرن 17 میلادی مورد استفاده بوده است، در کشورهای گوناگون و حتی در »
بنادر گوناگون یک کشور بعضاً از آنها برداشتهای متفاوتی می شد. از دهه 1920 ، اتاق بازرگانی بین الملل ی
فعالیتی را مبنی بر تعیین و تفسیر دقیق معانی این عبارات و اصطلاحات اختصاری آغاز کرد . کلیه عبارات
اختصاری رایج و تفاسیر آنها در عرف های گوناگون گردآوری شد و در سال 1936 اولین مجموعه از ای ن
عبارات و اصطلاحات با تفاسیر مشخص و معین توسط اتاق بازرگانی بین الملل ی تهیه و تحت عنوان
"اصطلاحات تجاری بین المللی ( اینکوترمز )" منتشر شد . ای ن مجموعه که در آن عبارات اختصاری و
اصطلاحات تجاری احصا و تفسیر شده بود به اینکوترمز 1936 شهرت یافت. در ای ن کتابچه شش اصطلاح
تجاری تفسیر شده است. از آن به بعد اتاق بازرگانی بین المللی مجموعه مزبور را متناسب با نیازهای جدید و
انطباق با روش های معمول تجارت بین المللی و فناوری های جدید به طور مرتب مورد بازبینی ، اصلاح و
1990 و 2000 شهرت یافتند . ،1980 ،1976 ،1967 ، تکمیل قرار داد. این نسخه های تکمیلی به اینکوترمز 1953
قبلاً پیش بینی می شد که چون هنوز اشکالات قابل توجهی در مورد اینکوترمز 2000 گزارش نشده است
10.« احتمالاً نسخه جدیدی در سال 2010 منتشر نخواهد شد
با این وجود، رشد و توسعه مبادلات بازرگانی و مهمتر از آن تحولات و دگرگونی های ایجاد شده در دو »
دهه اخیر به ویژه در زمینه های مرتبط با تجارت بین الملل از جمله روش های نوین حمل و نقل ، بانکداری ،
بیمه، تهیه اسناد یا استفاده از روش های الکترونیکی در ارتباطات و مکاتبات تجاری بهانه ای است منطقی و
ضروری برای تغییر مداوم مقررات و ضوابط تجارت بین المللی. طبیعی است که مقررات اینکوترمز نمی تواند
جدا از این قاعده باشد، از اینرو اتاق بازرگانی بین المللی که متولی اصلی تهیه و انتشار مقررات اینکوترمز در
11.« جهان است در این راه پیش قدم شده و اقدام به تجدیدنظر و بازنگری در مقررات اینکوترمز 2000 نمود
-1 مجتهدی، محمد رضا، "تأثیر واژگان بازرگانی بین المللی به حقوق قابل اعمال در بیع بین المللی و ماهیت حقوقی آنها"، 1383 ، مجله دانشکده
حقوق و علوم سیاسی شماره 66 ، ص 299
ص 2 ،http://dr.shiravi.com ،1390 ،" -1 شیروی، عبدالحسین، "نوآوری ها و تغییرات اینکوترمز 2010
1390 ، انتشارات جنگل، ص 11 ، -2 اتاق بازرگانی بین المللی ،اینکوترمز 2010
اینکوترمز 2010 که روند بازنگری آن از نوامبر سال 2006 در کمیسیون حقوق و رویه بازرگانی اتاق بازرگانی
بین المللی 12 آغاز گردید، در سپتامبر 2010 به تأیید کمیته اجرایی اتاق بازرگانی بین المللی رسیده و از ژانویه
2011 به اجرا گذاشته شد.
مبحث اول ویژگی های ناظر به شیوه حمل و محل تحویل کالا
در اینکوترمز 2010 ، تحولاتی رخ داده است که باعث شده این قواعد دارای ویژگی های نوینی نسبت به
اینکوترمز 2000 گردند. یکی از این ویژگی ها ناظر به شیوه حمل کالاها و محل تحویل آنها است که
اصلاحات و اضافاتی در قواعد جدید در رابطه با آنها مشاهده می شود از این رو در قالب دو بند به آنها
پرداخته می شود. در بند اول صحبت از اصلاحات ناظر به شیوه حمل و محل تحویل کالا می شود از جمله
طبقه بندی جدید ارایه شده در اینکوترمز 2010 ، اصطلاحات بازرگانی بین المللی و داخلی و ارتباطات
الکترونیکی و در بند دوم که در خصوص اضافات ناظر به شیوه حمل و محل تحویل کالا است صحبت از
کاهش تعداد اصطلاحات و جایگزینی دو اصطلاح جدید و همچنین فروش زنجیره ای می شود.
بند اول اصلاحات ناظر به شیوه حمل و محل تحویل کالا
در اینکوترمز 2010 ، طبقه بندی جدیدی از اصطلاحات ارایه گردیده که عبارتند از قواعد مربوط به هر نوع
روش حمل و قواعد مربوط به حمل دریایی و آبراه داخلی. از این رو معیار طبقه بندی نسبت به اینکوترمز 2000
تغییر نموده است. از سوی دیگر کاربرد این قواعد جدید در قراردادهای فروش داخلی و بین المللی بیشتر شده
و به طور رسمی بین بازرگانان مورد شناسایی قرار گرفته که این خود تحول دیگری است. سوم آن که تصریح
به استفاده از اسناد الکترونیکی علاوه بر اسناد کاغذی در عصر ارتباطات، خود نشان از تحول و اصلاح دیگری
است که در زیر به این موارد بیشتر پرداخته خواهد شد.
٣- ICC ’s Commission on Commercial Law and Practice
الف - طبقه بندی جدید اصطلاحات
بیان کننده E تقسیم گردید. گروه D و C ،F ،E از نسخه 1990 اینکوترمز، اصطلاحات تجاری به 4 گروه »
شامل مواردی F موردی است که فروشنده مبیع را در محل فعالیت خود در اختیار خریدار قرار می دهد. گروه
زمانی مطرح می شود C است که فروشنده مبیع را در محل معین به متصدی حمل و نقل تحویل می دهد. گروه
که فروشنده قرارداد حمل و یا حمل و بیمه را تا مقصد منعقد می کند ولی ضمان و مسئولیت عیب و تلف کالا
شامل مواردی است که D از زمان تحویل به متصدی حمل و نقل از بایع به مشتری منتقل می شود . گروه
فروشنده کلیه هزینه ها و مخاطرات را تا مقصد یا خط مرزی مورد نظر به عهده می گیرد.
شامل سه اصطلاح F 13 ، گروه "(EXW) شامل یک اصطلاح تجاری یعنی "تحویل در محل کار E گروه
15 و "تحویل روی عرشه کشتی "(FAS) 14 ، "تحویل در کنار کشتی "(FCA) "تحویل به متصدی حمل و نقل
17 ، "هزینه، کرایه حمل "(CFR) دارای چهار زیر گروه شامل "هزینه و کرایه حمل C 16 است. گروه "(FOB)
19 و "کرایه حمل و بیمه پرداخت شده تا ... "(CPT) ... 18 ، "کرایه حمل پرداخت شده تا "(CIF) و بیمه
،"(DES) تحویل از کشتی " ،"(DAF) شامل پنج زیر گروه شامل "تحویل در مرز D 20 است. گروه "(CIP)
و "تحویل با پرداخت عوارض "(DDU) تحویل بدون پرداخت عوارض " ،"(DEQ) "تحویل در بارانداز
.21"(DDP)
در اینکوترمز 2010 ، اصطلاحات به 2 گروه تقسیم شده است. گروه اول شامل اصطلاحاتی است که برای
هر نوع حمل و نقل اعم از هوایی، زمینی، ریلی، دریایی و یا حمل مرکب مناسب است و می تواند به کار
،"(FCA) تحویل به متصدی حمل و نقل " ،"(EXW) گرفته شود. این اصطلاحات شامل "تحویل در محل کار
تحویل در پایانه " ،"(CIP) ... کرایه حمل و بیمه پرداخت شده تا " ،"(CPT) ... "کرایه حمل پرداخت شده تا
است. "(DDP) و "تحویل با پرداخت عوارض "(DAP) تحویل در محل " ،"(DAT)
گروه دوم اصطلاحاتی را شامل می شود که تنها برای حمل دریایی یا آبراه داخلی تنظیم شده است و برای
تحویل روی " ،"(FAS) این نوع حمل ونقل مناسب است. این اصطلاحات شامل "تحویل در کنار کشتی
22.« است "(CIF) و"هزینه، کرایه حمل و بیمه "(CFR) هزینه و کرایه حمل " ،"(FOB) عرشه کشتی
١- EX-Works
٢- Free Carrier
٣- Free Alongside Ship
۴- Free On Board
۵- Cost And Freight
۶- Cost , Insurance And Freight
٧- Carriage Paid To
٨- Carriage And Insurance Paid To
٩- Delivered Duty Paid
3– -1 شیروی، عبدالحسین، پیشین، ص 4
به دلیل اهمیت روزافزون حمل دریایی، در نسخه سال 2010 قواعد ویژه حمل دریایی به عنوان ی ک گروه
یا طبقه مجزا مطرح شدند. بنابراین در نسخه سال 2010 دسته بندی چهارگانه منسوخ شده و کلیه قواعد در دو
گروه مشخص دسته بندی می شوند.
شاید مهمترین دلیل تغییر دسته بندی در اصطلاحات اینکوترمز را بتوان عدم توجه خریداران و فروشندگان »
به استفاده مناسب از اصطلاحات حمل دریایی و درج آن در کلیه قراردادهای خود اعم از حمل دریایی و
23.« حمل با روش های مختلف از جمله حمل ترکیبی یا مرکب ذکر کرد
یک نکته مهم که باید برای تجار متذکر شد این است که اصطلاحات گروه دوم در موارد ذیل توصیه به »
استفاده نمی شوند آن هم در جایی که حمل و نقل کانتینری مطرح باشد به دلیل آنکه عملاً نقطه انتقال ریسکی
24.« که آنجا ارایه می شود با نقطه انتقال ریسکی که توسط این اصطلاحات ارایه می شود یکی نیست
در مواردی که کالا در کانتینر بارگیری شده باشد، فروشنده بیشتر مایل است کالا را در یک پایانه حمل به »
تحویل در کنار کشتی ) ) FAS حمل کننده تحویل دهد تا در کنار کشتی. در چنین مواقعی استفاده از اصطلاح
تحویل به متصدی حمل و نقل) استفاده شود. ) FCA مناسب نیست و باید از اصطلاح
تحویل روی عرشه کشتی) در مواردی که کالا قبل از بارگیری در کشتی به ) FOB استفاده از اصطلاح
حمل کننده تحویل می گردد برای مثال کالای بارگیری شده در کانتینر، که معمولاً در پایانه حمل و نقل تحویل
تحویل به متصدی حمل و نقل) استفاده ) FCA داده می شود، مناسب نیست. در این گونه موارد باید از اصطلاح
شود.
هزینه و کرایه حمل) در مواردی که کالا در نقطه ای غیر از عرشه کشتی به حمل کننده ) CFR اصطلاح
تحویل می شود، برای مثال کالای بارگیری شده در کانتینر که معمولاً در پایانه حمل تحویل می شود ، مناسب
کرایه حمل پرداخت شده تا...) استفاده شود. ) CPT نیست. در این گونه موارد باید از اصطلاح
هزینه، کرایه حمل و بیمه )در مواردی که کالا در نقطه ای غیر از عرشه کشتی به حمل کننده ) CIF اصطلاح
تحویل می شود، برای مثال کالای بارگیری شده در کانتینر که معمولاً در پایانه حمل تحویل می شود ، مناسب
25.« کرایه حمل و بیمه پرداخت شده تا...) استفاده شود ) CIP نیست. در این گونه موارد باید از اصطلاح
ب - اصطلاحات بازرگانی بین المللی و داخلی 26
گرچه اصطلاحات اینکوترمز به طور سنتی در قراردادهای فروش بین الملل ی که کالا از مرزهای ملی »
می گذرد، مورد استفاده قرار می گیرند، در مناطق مختلف جهان از جمله بلوک های بزرگ بازرگانی مثل اتحادیه
-2 ذوقی، محمد صالح، " اینکوترمز 2010 ، تفاوت های مهم با مقررات اینکوترمز 2000 – بخش اول "، 1389 ، بولتن هفتگی کمیته ایرانی اتاق
3 – بازرگانی بین المللی شماره 30 ، ص 4
١- Bergami, Roberto, "The ship’s rail is dead: incoterms ٢٠١٠", ٢٠١٠, www.ibt-articles.com, p . ٢
٢- www.douane.gouv.fr/page.asp?id=٣۶٢۵
١- Rules For Domestic & International Trade
اروپا، که تشریفات گمرکی در مرز بین ملل مستقل نامحسوس شده است یا وجود ندارد ، از معنای کمتری
برخوردارند. در نتیجه، کاربرد مقررات اینکوترمز 2010 هم در قراردادهای فروش بین الملل ی و هم داخلی به
طور رسمی مورد شناسایی قرار گرفته است و در ارتباط با وظایف طرفین قرارداد مبنی بر انجام تشریفات
صادرات و واردات به کار رفته است.
به نظر می رسد که بازرگانان معمولا اینکوترمز را در قراردادهای داخلی به کار می برند، از قرار معلوم به ای ن
دلیل که در استفاده از اصطلاحات تجاری، آنها بین فروش های داخلی و بین المللی تمیز قایل نمی شوند . اتاق
بازرگانی بین المللی متذکر شده است که رویه رو به رشدی در ایالات متحده آمریکا در استفاده از اینکوترمز
28.« به جای اصطلاحات تجاری محدود تعریف شده در مقررات متحدالشکل بازرگانی 27 وجود دارد
ج - ارتباطات الکترونیکی 29
در اینکوترمز 2010 تحت اصطلاحات گوناگون به این امر تصریح شده است که اسناد الکترونیکی می تواند »
جایگزین اسناد کاغذی شود. در قوانین بسیاری از کشورها ، امروزه "داده پیام " 30 و امضای الکترونیکی
جایگزین نوشته و امضای دست نویس شده است. ماده 6 قانون تجارت الکترونیکی ای ران نیز داده پیام را در
حکم نوشته قلمداد کرده است مگر در مورد اسناد مالکیت اموال غیرمنقول، فروش مواد دارویی به مصرف
کنندگان نهایی و نهایتاً اعلام، اخطار و هشدارهایی که دستور خاصی برای استفاده از کالا صادر می کند . ای ن
قانون همچنین به موجب ماده 7 امضای الکترونیکی را به جای امضای دستی شناسایی کرده است.
در اینکوترمز 2010 صراحتاً بیان شده است که اسناد الکترونیکی می تواند جایگزین اسناد کاغذی شود
ولی این جایگزینی منوط به تحقق یکی از دو شرط زیر است. اول اینکه جایگزینی اسناد الکترونیکی به جای
اسناد کاغذی مورد توافق طرفین قرار گیرد یا دوم اینکه چنین جایگزینی منطبق با عرف پذیرفته شده در آن
31.« صنعت و حرفه باشد
بند دوم اضافات ناظر به شیوه حمل و محل تحویل کالا
در اینکوترمز 2010 ، موارد جدیدی در رابطه با شیوه حمل و محل تحویل کالا به چشم می خورد که در
حذف شده و به جای آنها دو D اینکوترمز 2000 وجود نداشته است. توضیح آن که 4 اصطلاح از گروه
که هر دو متضمن تحوی ل در محل (DAP) و تحویل در محل (DAT) اصطلاح جدید تحویل در پایانه حمل
تعیین شده در مقصد می باشند. جایگزین گردیده اند. علاوه بر این امکان استفاده از قواعد جدید در بحث
٢- Uniform Commercial Code ( UCC )
٣- Hohenstein, James&Schaupp, Lissa D.&Toriello, John M.& Wilson, Benjamin R., "The new incoterms ٢٠١٠", ٢٠١١,
www.lexology.com, p . ٢
۴- Electronic Communication
۵- Data Massages
-1 شیروی، عبدالحسین، پیشین، ص 6
فروش زنجیره ای کالاها به خصوص کالاهای فله اختیارات جدیدی را بدست فروشندگان داده است که پیش از
این وجود نداشته است که در زیر به این موارد پرداخته می شود:
الف - کاهش تعداد اصطلاحات و جایگزینی دو اصطلاح جدید
در اینکوترمز 2010 ، اصطلاحات 13 گانه اینکوترمز 2000 ، به 11 مورد کاهش پیدا کرده است.
را که سابقاً مورد D گرچه بیشتر اصطلاحات سابق باقی مانده اند، اینکوترمز 2010 ، چهار اصطلاح از گروه »
،"(DES) تحویل از کشتی " ،"(DAF) استفاده بوده است، حذف می نماید که عبارتند از "تحویل در مرز
."(DDU) و "تحویل بدون پرداخت عوارض "(DEQ) "تحویل در بارانداز
این تغییر در اینکوترمز بدان خاطر صورت گرفت که سابقاً طرفین قرارداد اغلب اصطلاحات نادرست را
برای قراردادهایشان انتخاب می کردند و بنابراین این اصطلاحات می توانست منتج به اغتشاش و اشتباه شود تا
32.« اینکه اصطلاحات قرارداد روشن گردد
(DAT) -1 تحویل در پایانه حمل
این قاعده در سال 2010 مطرح شده و برای همه روش های حمل قابلیت کاربرد دارد. "تحویل در پایانه " »
به معنی این است که فروشنده کالا را از وسیله رساننده به محل مورد توافق در نقطه معین در مقصد ، تخلیه
نموده و در پایانه مورد نظر در اختیار خریدار قرار می دهد. پایانه ، شامل هر محلی می شود و می تواند
سرپوشیده یا روباز، اسکله، انبار، انبار کانتینری و یا پایانه جاده ای، ریلی یا هوایی باشد. فروشنده در واقع تمام
هزینه و ریسک کالا تا رساندن آن به پایانه مشخص شده و تخلیه کالا در نقطه معین در پایانه را بر عهده
می گیرد. به خریدار و فروشنده توصیه می شود که تا حد امکان، پایانه را به صورت دقیق و مشخص تعیین
نموده، چرا که ممکن است در یک محل چند پایانه وجود داشته باشد. حتی در صورت امکان نقطه مورد نظر
در محل پایانه مذکور، بندر یا شهر مقصد نیز مشخص شود. تعیین این نقطه بدین دلیل مهم است که خطرات
تا آن نقطه بر عهده فروشنده می باشند و فروشنده باید از روش حملی استفاده نماید و قرارداد حمل را به
گونه ای منعقد کند که کاملاً با نوع پایانه همخوانی داشته باشد.
فروشنده بابت بیمه کردن کالا به خریدار تعهدی ندارد و نیازی نیست بیمه نامه ای به وی تسلیم نماید. اما به
دلیل اینکه ریسک کالا با خود فروشنده است بهتر است به خاطر منافع خود، کالا را تا پایانه تعیین شده و تخلیه
کالا، بیمه نماید. از سوی دیگر خریدار نیز تعهدی بابت بیمه نمودن کالا ندارد اما در صورتی که فروشنده
بابت بیمه نمودن کالا از خریدار درخواست اطلاعاتی بنماید، خریدار موظف است اطلاعات ضروری برای
33.« بیمه کردن کالا را به فروشنده بدهد
در این اصطلاح فروشنده زمانی کالا را به خریدار تحویل می دهد که کالا را از وسیله حمل رساننده »
(جاده، راه آهن، دریا یا هوا) تخلیه نموده و در پایانه مقرر و در محل معین در اختیار خریدار قرار دهد. بنابراین
تا زمانی که کالا به نقطه معین در مقصد برسد و تخلیه شود، ریسک و خطرات با فروشنده است و از آن به بعد
١- Hann, Peter, "How incoterms ٢٠١٠ helps international traders", ٢٠١١, www.helium.com , p . ١
50 – -1 دادخواه، محمد رضا، حقوق بازرگانی بین المللی، 1390 ، انتشارات شهرآشوب، ص 51
با خریدار. همچنین فروشنده باید نسبت به انعقاد قرارداد حمل کالا به پایانه حمل تعیین شده در بندر ی ا محل
فروشنده کالا را از گمرک کشور خود ترخیص صادراتی DAT توافق شده در مقصد اقدام کند. در قاعده
می نماید و تمام ریسک و هزینه صادرات را متقبل می شود اما هیچ گونه تعهدی بابت ترخیص وارداتی ،
34.« پرداخت حقوق ورودی و دیگر هزینه های گمرکی کشور خریدار ندارد
فروشنده باید تمام هزینه ها و امور مربوطه تا رساندن کالا به مقصد نهایی را پرداخت نماید و ریسک کلیه »
مسایل (حتی پیش بینی نشده) تا مقصد با فروشنده می باشد. به بیان دیگر فروشنده به ریسک و هزینه خودش
حمل تا مقصد را هماهنگ می نماید. در صورتی که پایانه معینی در بندر یا شهر مقصد، مورد توافق قرار نگرفته
باشد فروشنده به انتخاب خود ،یک پایانه متناسب با نوع و ماهیت کالا را برمی گزیند.
تحویل باید در تاریخ مورد توافق یا در بازه زمانی مشخص شده انجام شود. فروشنده همچنین باید اطلاعات
مورد نیاز برای تدارک اقدامات لازم جهت تحویل گرفتن کالا را در اختیار خریدار قرار دهد. بنابراین فروشنده
باید اطلاعات کافی در مورد زمان تخمینی رسیدن وسیله حمل به مقصد را در اختیار خریدار قرا ر دهد تا
خریدار بتواند آمادگی لازم جهت تحویل گرفتن کالا را ایجاد نماید. اینکوترمز به پیامدهای قصور فروشنده در
ارایه ی اطلاعات اشاره ای ندارد اما عدم اطلاع رسانی در این مورد ممکن است به نقض قرارداد تفسیر شود .
نقض نیز پیامدهایی همچون فسخ، جریمه و غرامت دارد و فروشنده طبق قرارداد در قبال ای ن موارد مسئول
است.
فروشنده باید سند حملی به خریدار تحویل دهد که خریدار بتواند به واسطه آن کالا را تحویل بگیرد . اگر
کالا مستقیماً به خریدار تحویل شود، وی موظف است رسیدی صادر نموده و به تحویل دهنده بدهد و در
صورتی که کالا با اسناد مغایرت داشته باشد باید عدم انطباق کالا را در آن رسید درج نماید.
از آنجا که حمل بر عهده فروشنده است و از چگونگی انجام آن کاملاً آگاه است باید کالا را بازبینی و به
نحوی علامتگذاری و بسته بندی نماید که کاملاً مناسب روش حمل باشد . در صورتی که بازرسی توسط
کشور فروشنده اجباری نباشد، نیازی نیست که وی بازرسی کالا را هماهنگ نماید . البته در صورتی که در
قرارداد توافق دیگری به عمل آمده باشد باید طبق قرارداد عمل گردد. خریدار تعهدی بابت حمل کالا نسبت
به فروشنده ندارد و صرفاً بعد از پایانه مورد نظر کالا را تا مقصد نهایی حمل می نماید اما هماهنگی بازرسی و
پرداخت هزینه آن به عهده خریدار است مگر اینکه به نحو دیگری توافق شده باشد . در صورتی که کالا با
قرارداد مطابقت نداشته باشد و گواهی عدم انطباق صادر شود، فروشنده خود باید هزینه بازرسی را پرداخت و
تبعات آن را طبق قرارداد بپذیرد.
خریدار باید کالا را در مقصد تحویل بگیرد اما باید دقت نمود اگر کالا زودتر از تاریخ مقرر ی ا دوره زمانی
تعیین شده به مقصد برسد و در اختیار خریدار قرار بگیرد، خریدار مجبور نیست کالا را قبل از زمان توافق
٢- Bergami, Roberto, "The ship’s rail is dead: incoterms ٢٠١٠", ٢٠١٠, www.ibt-articles.com, p . ٢
شده تحویل بگیرد. البته در عمل این موضوع به نفع خریدار است و از این موضوع استقبال می کند . از سوی
دیگر اگر کالا خیلی دیر به دست خریدار برسد، خریدار می تواند فروشنده را مسئول دانسته و حتی طبق
قرارداد و قانون حاکم، فروشنده را به نقض قرارداد متهم نموده و قرارداد را فسخ یا دیگر تبعات اتفاق افتد.
خریدار باید در (DAT وقتی فروشنده می پذیرد که کالا را در یک پایانه داخلی تحویل دهد (تحت قاعده
زمان مقرر یا منطقی امور مربوط به ترخیص کالا را انجام داده و اگر از انجام این امور سر باز زند و خسارتی
اتفاق افتد، پوشش آن وظیفه خریدار است و ممکن است ریسک آن قبل از تحویل نهایی ریسک در محل پایانه
مقرر و به طور زودرس به خریدار منتقل گردد.
در این قاعده ترخیص وارداتی و ریسک و هزینه آن به عهده خریدار است و در صورتی که فروشنده به وی
کمکی نماید، به ریسک و هزینه خود خریدار می باشد. هزینه های بعد از تحویل، هزینه انبار در مقصد، ترخیص
وارداتی و هزینه های اضافی ایجاد شده به دلیل قصور خریدار را باید خودش پرداخت نماید.
در مورد کالاهای فله ای، تا زمانی که کالا به مقصد نرسد و سهمیه هر فرد از کل بار معلوم و تعیین نشود
(به عنوان مثال طبق برگ ترخیص) خریدار تعهدی بابت هزینه های اضافی کالا ندارد. اما در مورد کالاهایی که
سهمیه بندی شده و هر خریدار سهم خود را می شناسد، هزینه های اضافی ایجاد شده از قصور خریداران باید
توسط خودشان پرداخت گردد. در صورتی که حق انتخاب محل تحویل با خریدار باشد باید در زمان مقرر ی ا
35.« در بازه زمانی تعیین شده به فروشنده اطلاعات کافی بدهد
مطابق با این اصطلاح، فروشنده موظف است کالا را مطابق با قرارداد و سیاهه تجاری تهیه و بسته بندی »
کند و در پایانه مورد نظر در محل معین، تخلیه شده، در اختیار خریدار یا نماینده وی قرار دهد . وظیفه تخلیه
کالا از وسیله نقلیه ارسالی در پایانه به عهده فروشنده است ولی بارگیری مجدد آن یا انتقال آن به وسیله نقلیه
36.« دیگر به عهده خریدار می باشد
افزون بر این، اگر طرفین بخواهند که فروشنده ریسک و هزینه مربوط به حمل و جابه جایی کالا از پایانه »
تحویل با پرداخت ) DDP تحویل در محل) یا ) DAP حمل به محلی دیگر را به عهده بگیرد، باید از اصطلاحات
37.« عوارض) استفاده کنند
یا تحویل در بندرگاه مقصد " شده DEQ" تحویل در پایانه حمل) جایگزین اصطلاح ) DAT اصطلاح »
DAT مورد استفاده قرار می گرفته است، به کار رود. اصطلاح DEQ است و بایستی در جایی که سابقاً اصطلاح
مناسب فروش کالاها به صورت کانتینری است که فروشنده زمانی کالا را تحویل می دهد که کالا از وسیله ی
نقلیه در پایانه حمل تعیین شده در بندر ی ا محل تعیین شده در مقصد ، تخلیه و در اختیار خریدار قرار
77 – -1 محترم قلاتی، رحیم، کاربرد اینکوترمز در تجارت بین الملل، 1390 ، نشر آترا، ص 80
-2 شیروی، پیشین، ص 10
-3 اتاق بازرگانی بین المللی، اینکوترمز 2010 ، پیشین، ص 78
می گیرد. یادآور می شود که "پایانه" جایگزین "اسکله" به عنوان ی ک تغییر شده است و شامل هر محل
38.« سرپوشیده یا روباز مانند اسکله، انبار، محوطه کانتینری یا پایانه حمل جاده ای، راه آهن یا هوایی است
(DAP) -2 تحویل در محل
این قاعده "تحویل در محل مورد توافق" برای همه روش های حمل قابل استفا ده است . در ای ن قاعده »
فروشنده زمانی که کالا روی وسیله حمل آورنده به مقصد توافق شده، آماده تخلیه (تخلیه نشده ) در اختیار
خریدار قرار می دهد، در واقع تحویل را به انجام رسانده است. فروشنده تمام خطرات مربوط به کالا تا رساندن
آن به محل مورد توافق (قبل از تخلیه کالا) را بر عهده دارد. به طرفین توصیه می شود محل مورد توافق را تا
حد امکان به صورت دقیق و نقطه مورد نظر در آن محل را مشخص نمایند، چرا که ریسک ها و خطرات تا آن
محل با فروشنده می باشد. به فروشنده نیز اکیداً توصیه می شود قرارداد حملی منعقد کند که بتواند تحت آن
قرارداد کالا را به محل مقرر برساند و روش حمل با محل مورد توافق همخوانی داشته باشد. اگر فروشنده طبق
قرارداد حمل، تخلیه کالا را نیز بر عهده گرفته باشد و هزینه آن را به حمل کننده پرداخت نموده باشد ، حق
مطالبه یا درخواست استرداد آن مبلغ از خریدار را ندارد مگر اینکه در قرارداد به نحو دیگری توافق شده باشد.
اگر در محل مقصد، نقطه معینی برای تحویل انتخاب نشده باشد، فروشنده تصمیم می گیرد کالا در کدام
نقطه (درون آن محل مورد توافق) تحویل گردد.
همچنین فروشنده تعهدی نسبت به خریدار برای بیمه کردن کالا ندارد اما به خاطر منافع خودش و خطراتی
شروع می شوند ، D که کالا را تهدید می کند، بهتر است فروشنده کالا را بیمه نماید. در تمام قواعدی که با
فروشنده باید اطمینان یابد که کالا سالم به مقصد و نقطه مورد توافق می رسد، چرا که ریسک ها و خطرات تا
آن محل با فروشنده است و اگر فروشنده کالا را سالم به آن محل نرساند نمی تواند وجهی دریافت نماید. نکته
مهم اینکه در صورتی که به دلیل عیب ذاتی کالا یا عدم بسته بندی مناسب، کالا آسیبی ببیند (حتی بعد از
تحویل به خریدار در نقطه معین در مقصد) فروشنده مسئولیت دارد و باید پاسخگو باشد.
فروشنده باید اطلاعات لازم را در اختیار خریدار قرار دهد تا خریدار بتواند ضمن اندیشیدن تمهیدات لازم ،
آمادگی تحویل گرفتن کالا ر اایجاد نماید. فروشنده همچنین باید سند حملی برای خریدار فراهم نماید تا
39.« خریدار بتواند در محل و نقطه تعیین شده در مقصد، کالا را تحویل بگیرد
مطابق با این اصطلاح، فروشنده موظف است کالا را مطابق با قرارداد و سیاهه تجاری تهیه و بسته بندی و »
در محل مورد نظر روی وسیله نقلیه در اختیار خریدار یا نماینده وی قرار دهد . در ای ن اصطلاح فروشنده
موظف است به هزینه و ریسک خود کالا را تا محل مورد نظر حمل کند و از زمانی که کالا روی وسیله نقلیه
در اختیار خریدار یا نماینده وی قرار می گیرد، کلیه ی مخاطرات و ریسک کالا به خریدار منتقل می شود. بنابراین
١- Bainbridge , Suzanne E. & Savage , David J. , " Incoterms ٢٠١٠ – what you need to know – part ٣ " , ٢٠١٠ ,
www.lexology.com , p . ٢ – ٣
51 – -1 دادخواه، محمدرضا، پیشین، ص 52
اگر کالا قبل از رسیدن به پایانه و در اختیار خریدار قرار دادن دچار آسیب یا تلف شود، کلیه ی خسارات وارده
به کالا به عهده فروشنده است و اگر خسارت پس از آن ایجاد شود به عهده خریدار است مگر زمان انتقال
ریسک به خریدار به نحو دیگری بین طرفین مقرر شده باشد. برای اینکه فروشنده بتواند ترتیبات لازم جهت
دریافت کالا را انجام دهد، فروشنده موظف است به قدر کافی از قبل، زمان و نحوه ارسال کالا را به اطلاع
خریدار برساند.
در این اصطلاح همچنین وظیفه بازرسی از کالا و پرداخت هزینه مربوط به عهده خریدار است . فروشنده
موظف است به هزینه خریدار اسنادی را به وی ارایه نماید که دلالت کند که کالاها به متصدی حمل و نقل
تحویل شده است. در این اصطلاح همچنین هزینه تخلیه از وسیله نقلیه ارسالی در محل مورد نظر به عهده
فروشنده ولی بارگیری مجدد آن ( در صورت نیاز ) به عهده خریدار می باشد و خریدار کلیه ریسک تخلیه و
بارگیری مجدد را تقبل می کند.
در این اصطلاح وظیفه اخذ مجوز صادرات، انجام تشریفات مربوط و پرداخت عوارض و مالیات های
صادرات به عهده فروشنده است. در صورتی که فروشنده نتواند مجوز صادرات اخذ کند در واقع نتوانسته به
40.« تعهدات قراردادی خود عمل کند و بنابراین ریسک منع صادرات به عهده فروشنده قرار می گیرد
با این حال فروشنده وظیفه ای در خصوص ترخیص وارداتی کالا یا پرداخت هرگونه عوارض واردات ی ا »
انجام هرگونه تشریفات گمرکی مربوطه را ندارد. اگر طرفین بخواهند که فروشنده کالا را برای واردات
ترخیص کند، عوارض گمرکی مربوطه را بپردازد و تشریفات گمرکی واردات را به عهده بگیرد باید اصطلاح
41.« تحویل با پرداخت عوارض) را به کار برند ) DDP
فروشنده باید جهت اخذ مجوزها و اسناد مورد نیاز برای ترخیص وارداتی به خریدار کمک نماید اما ای ن »
کمک به هزینه و ریسک خود خریدار می باشد. به عنوان مثال در مورد اسنادی همچون گواهی مبدأ ، گواهی
بهداشت و دیگر اسناد مورد نیاز که توسط مراجع دیگر صادر می شود، فروشنده صرفاً موظف است کمک کند
و ریسک عدم صدور آنها با خود خریدار است مگر اینکه در قرارداد صریحاً اخذ مجوزهای مذکور بر عهده
فروشنده گذاشته شده باشد و فروشنده ریسک و هزینه آن را پذیرفته باشد.
اگر کالا مستقیماً به خریدار تحویل شود و با قرارداد مطابقت نداشته باشد ، خریدار باید در رسید
تسلیمی، این موضوع را بنویسد. گاهی اوقات در حمل و نقل ریلی، علی رغم این که محل مورد توافق در ی ک
گمرک مرزی یا داخلی کشور است اما معمولاً فروشنده ادامه مسیر تا مقصد نهایی را نیز در قرارداد حمل
می بیند و هزینه آن را از خریدار دریافت می نماید اما جهت جلوگیری از تخلیه و بارگیری مجدد کالا ی ک
راهنامه سراسری به خریدار تحویل می دهد که بقیه حمل را نیز پوشش می دهد. باید دقت نمود در ای ن گونه
11 – -1 شیروی، عبدالحسین، پیشین، ص 12
-2 اتاق بازرگانی بین المللی ،اینکوترمز 2010 ، پیشین، ص 90
مواقع، بعد از رسیدن قطار به نقطه مورد توافق در قرارداد، فروشنده ریسک کالا را بر عهده ندارد و ادامه حمل
با ریسک و هزینه خود خریدار است.
هزینه بازبینی، علامتگذاری و بسته بندی بر عهده فروشنده است و از آنجا که فروشنده نسبت به مسیر حمل
و نوع حمل اطلاع دارد، این موارد باید متناسب با شرایط حمل انجام شوند. در صورت ضعف یا عدم تن اسب
بسته بندی و علامتگذاری صحیح کالا، فروشنده مسئول می باشد. از سوی دیگر، هزینه بازرسی مگر در صورتی
که توسط مقامات کشور فروشنده اجباری شده باشد یا گواهی عدم انطباق صادر شود بر عهده خریدار می باشد.
خریدار باید وجه معامله را پرداخت نموده و هزینه های کالا از نقطه تحویل به بعد را بپردازد کالا را
ترخیص وارداتی نموده و هزینه های ترخیص وارداتی را بپردازد. بنابراین ممنوعیت ورود یا تغییر ی ا افزایش
هزینه های گمرکی ربطی به فروشنده ندارد و خریدار نمی تواند بدین دلایل از پرداخت وجه معامله سر باز زند .
همچنین اگر کالا زودتر از زمان مقرر به مقصد برسد، خریدار مجبور نیست کالا را قبل از موعد تعیین شده
تحویل بگیرد هرچند که زود رسیدن کالا به مقصد عموماً به نفع خریدار می باشد. در صورتی که کالا دیر به
مقصد برسد ، این موضوع نقض قرارداد می باشد و خریدار می تواند طبق قرارداد با فروشنده برخورد نماید .
هزینه و ریسک تخلیه از روی وسیله رساننده کالا به نقطه معین نیز با خریدار است. در واقع ریسک ، همزمان
با شروع تخلیه به خریدار منتقل می شود مگر اینکه خریدار در انجام وظایفش قصور کرده باشد و ریسک به
صورت زود هنگام به وی منتقل شده باشد.
گاهی اوقات کالا از روی وسیله حمل آورنده به آن محل مورد توافق تخلیه نمی شود و از آن نقطه تا مقصد
نهایی نیز با همان وسیله حمل می شود. در ایران این روش به حمل یکسره شهرت دارد و در صورتی که در
گمرک باشد به ترخیص یکسره شهرت دارد که در حمل ریلی و جاده ای اتفاق می افتد.
در هر صورت در این موارد آن نقطه مورد توافق، نه تنها نقطه انتقال خطر بلکه نقطه انتقال هزینه نیز
می باشد. حتی اگر تحویل فیزیکی به معنای واقعی کلمه اتفاق نیفتد اما تقبل ریسک و هزینه ها از آن نقطه به
بعد، وظیفه خریدار است. همچنین در صورتی که طبق قرارداد انتخاب نقطه مورد نظر در محل مورد توافق با
42.« خریدار باشد، خریدار موظف است در زمان مناسب اطلاعات کافی را به فروشنده بدهد
تحویل روی ) DES ،( تحویل در مرز ) DAF تحویل در محل) جایگزین اصطلاح های ) DAP اصطلاح »
تحویل بدون پرداخت حقوق گمرکی) شده است و می تواند در مواقعی که سابقاً چنین ) DDU کشتی) و
اصطلاح هایی مورد استفاده قرار می گرفته اند، به کار رود. منطق و دلیل این ادغام ای ن بوده است که کمیته
همگی حوزه و حدود DDU و DES ،DAF مسئول پیش نویسی اینکوترمز 2010 احساس کرد اصطلاح های
مناسب برای استفاده، اشتباه صورت می گرفت. D مشابهی دارند و به همین خاطر اغلب درباره اصطلاح
81 – -1 محترم قلاتی، رحیم، پیشین، ص 83
شبیه تر است بدین معنا که فروشنده زمانی DAP به اصطلاح جدید DDU از اصطلاحات سابق، اصطلاح
کالا را تحویل می دهد که کالا روی وسیله حمل، آماده تخلیه، در محل تعیین شده در مقصد بدون ترخیص
43.« وارداتی در اختیار خریدار قرار می گیرد
ب - فروش زنجیره ای (پیاپی) 44
بر خلاف کالاهای صنعتی و سفارشی، کالاهایی نظیر گندم، جو، برنج، پنبه و نفت ممکن است در مسیر »
حمل چندین بار مورد خرید و فروش قرار گیرند. زمانی که کالا در مسیر فروخته می شود ، فروشنده اخیر
موظف نیست که کالا را حمل کند، زیرا کالا از قبل توسط فروشنده اول حمل شده است . در اینجا فروشنده
باید ترتیبی اتخاذ نماید که کالا در تصرف خریدار قرار گیرد. در اینکوترمز 2010 به این مساله توجه شده و
مقرر شده است که اگر کالا در مسیر حمل و نقل مورد خرید و فروش قرار گیرد، فروشنده اخیر موظف است
45.« که کالاها را در اختیار و تصرف خریدار قرار دهد تا اینکه موظف باشد که کالا را حمل نماید
تغییراتی برای فروش کالاهای فله راجع به امکان فروش زنجیره ای آنها وجود دارد ، جلوتر از همه در »
به ترتیب: هزینه، بیمه و کرایه حمل / هزینه و کرایه حمل / تحویل ) CIF ،CFR ،FOB ،FAS قواعد دریایی
روی عرشه کشتی / تحویل در کنار کشتی) چون که این نوع کالاها معمولاً به وسیله کشتی ها حمل و نقل
می گردند. کالاها در اینکوترمز 2000 هم در راه فروخته می شدند اما طرفین درباره اینکه چه چیزهایی قابل اجرا
46.« است و چه مسایلی روی می دهد، نامطمئن بودند
هم اکنون اینکوترمز 2010 روشن کرده است که قواعد می توانند جایی که قرارداد فروش بخشی از ی ک »
زنجیره را تشکیل می دهند، مورد قبول واقع گردند. واقعیت آن است که تجار کالاهای فله چند سال گذشته، بی
اعتنا به استثناهای قانونی، مخصوصا اینکوترمز را در قراردادهایشان درج می کردند. هرچند، چنین ترکیبی، سبب
در میانه زنجیر نمی تواند کالاهایی را حمل کند که قبلاً توسط فروشنده CIF مشکلی است مثلاً فروشنده
دیگری حمل شده است یا قرارداد حملی را منعقد نماید که قبلاً توسط فروشنده دیگری منعقد شده
است. اینکوترمز 2010 این امکانات را فراهم کرده است که فروشنده در زنجیره بتواند کالاهای حمل شده را
تهیه کند و یک قرارداد حمل نیز در راستای اجرای تعهداتش در برابر خریدار پیشین تهیه نماید تا اینکه کالاها
را حمل کند و قرارداد حمل منعقد نماید. امید است که موانع احتمالی در اندراج اینکوترمز در فروش کالاهای
47.« فله به این ترتیب بر طرف گردد
مبحث دوم ویژگی های ناظر به انتقال ریسک و مسئولیت ها
١- Bainbridge , Suzanne E. & Savage , David J. , " Incoterms ٢٠١٠ – what you need to know – part ٣ " , ٢٠١٠ ,
www.lexology.com , p . ١ - ٢
٢- String Sales
-3 شیروی، عبدالحسین، پیشین، ص 8
١- Andersson, Ann , Incoterms ٢٠١٠ – An essential revision or a pointless custom?, ٢٠١٢ , Jönköping University , p . ۴١
٢- Debattista , Charles ," Should shipping lawyers care about incoterms ٢٠١٠?", ٢٠١١, www.stonechambers.com , p . ٢
از دیگر تحولات مهمی که در اینکوترمز 2010 رخ داده است می توان به انتقال ریسک و مسئولیت ها از
جانب طرفین قرارداد به یکدیگر اشاره نمود. در انتقال ریسک صحبت از زیان یا خسارت وارده به کالا می شود
که مسئولیت آن بر عهده چه کسی است و این که چه زمانی این مسئولیت ناشی از تلف یا نقص کالا، انتقال به
خریدار می یابد. در رابطه با مسئولیت ها نیز می توان به مواردی از جمله پوشش بیمه ای، مجوزهای امنیتی و
هزینه های جابجایی کالا در پایانه ها اشاره نمود که بایستی مشخص گردد در هر اصطلاح مسئولیت آنها به
عهده کیست که در زیر به این موارد در قالب دو بند پرداخته می شود.
بند اول ویژگی های ناظر به انتقال ریسک
یعنی در اصطلاحات تحویل روی عرشه کشتی ، هزینه و کرایه CIF و CFR ،FOB نقطه انتقال ریسک در »
حمل، هزینه، بیمه و کرایه حمل تغییر کرده است. عبارت "لبه کشتی" 48 هم اکنون با عبارت "روی عرشه " 49
عوض شده است . این امر تجارت حقیقی و عملی را مناسب تر منعکس می نماید.
انتقال ریسک یکی از مهمترین مسایل در اینکوترمز است. اختلافات اغلب به دلیل خسارت کالاها اتفاق
می افتد و اینکه بدانیم چه کسی مسئول است بسیار مهم می باشد. دلیل اهمیت آن بدین خاطر است که مسئولیت
به واسطه محل انتقال ریسک و وقوع خسارت، مطرح می گردد. تغییر از لبه کشتی به روی عرشه، امکان تعی ین
تکلیف در این خصوص را افزایش داده است . در ای ن خصوص تفاوت عمده ای بین اینکوترمز 2000 و
اینکوترمز 2010 وجود ندارد. زمانی که معنای تحت اللفظی اصطلاح با رویه عملی مطابق نباشد ، نامعلو می
قانونی حادث می گردد.
تحویل به حمل کننده ) ) FCA تحویل روی عرشه کشتی) و ) FOB به نظر می رسد هیچ تفاوت واقعی بین
کالاها زمانی تحویل داده می شوند که به حمل کننده واگذار FCA با این تغییر نباشد. با این تفاوت که در
50.« گردند .این امر می تواند پیش از بارگیری روی کشتی مثلاً در پایانه باشد
حذف ارجاع سنتی به نرده کشتی به عنوان نقطه تحویل در قواعد دریایی و آبراههای داخلی و جایگزینی »
آن با تحویل روی عرشه کشتی – با دلالت بر انتقال ریسک – ممکن است اختلالاتی را برای برخی سنت
گرایان به وجود آورد. با این حال، نقطه معین تری برای انتقال ریسک وجود دارد که بسیار نزدیکتر به
واقیعت های تجارت مدرن است و از مطرح کردن پدیده قدیمی نوسان ریسک کالا بین خط فرضی نرده کشتی
اجتناب می گردد. طرفین نبایستی فراموش کنند که الزام آنها به پرداخت با توجه به مکان ، زمانی است که
51.« کالاها به طور کامل روی عرشه بارگیری شده اند
١- Ship’s Rail
٢- On Board
١- Andersson ,Ann , Incoterms ٢٠١٠ – An essential revision or a pointless custom?, ٢٠١٢, Jönköping University , p . ۴١ – ۴٢
٢- Dickie, Paul &Cracknell, Ryan, "Incoterms ٢٠١٠", ٢٠١٢, www.prettys.co.uk, p . ٢– ٣
مطابق با اینکوترمز 2000 ، ملاک در اصطلاحات فوق، عبور کالا از لبه کشتی و در بندر مبدأ بود اما
در اینکوترمز 2010 ملاک، قرارگیری کالا روی عرشه کشتی است . این تغییر متناسب با توسعه حمل و نقل
کانتینری انجام شده است که به نظر برخی تفاوت عمده ای بین لبه کشتی یا قرار گرفتن کالا روی عرشه کشتی
وجود ندارد.
بند دوم ویژگی های ناظر به مسئولیت ها
در اینکوترمز 2010 در رابطه با مسئولیت های متعدد فروشند و خریدار اصلاحاتی صورت گرفته است از
جمله در رابطه با پوشش بیمه ای که فروشنده حداقل پوشش بیمه ای را برای کالا بایستی تهیه نماید یا در رابطه
با مجوزهای امنیتی که مسئولیت اخذ آنها بر حسب هر قاعده به عهده هر یک از فروشنده یا خریدار قرار دارد .
یا در رابطه با هزینه های جابجایی کالا در پایانه ها برای اجتناب از پرداخت مجدد این هزینه ها توسط هر یک از
خریدار یا فروشنده، اینکوترمز 2010 اقدام به شفاف سازی نموده است که در زیر به این موارد پرداخته
می شود.
-1 پوشش بیمه ای 52
به واسطه شروط جدید 2009 مؤسسه بیمه گران باربری ، اصلاحاتی نیز راجع به تعهدات بیمه ای »
در اینکوترمز 2010 صورت گرفت. تمامی اطلاعات راجع به تعهدات بیمه ای هم اکنون در یک قسمت مخصوص
مؤسسه C درباره بیمه و قرارداد حمل جمع شده است. هرچند تعهد فروشنده هنوز تنها حداقل پوشش (شرط
بیمه گران باربری) است و اگر خریدار پوشش گسترده تری را می خواهد بایستی روی آن توافق صورت بگیرد.
جدید موارد زیر را پوشش می دهد: زیان یا خسارت کالاها در نتیجه آتش سوزی یا انفجار، به گل C شرط
نشستن یا واژگون شدن یا از خط بیرون رفتن، تصادف با یک جسم خارجی غیر آبی ، تخلیه بار در بندر
خطرناک و یا به دریا ریختن. از سال 1982 و معرفی شروط بیمه های باربری دعاوی کمی درباره پوشش بیمه ای
وجود داشته است. لذا از آنجایی که آن شروط برای جامعه تجارت بین المللی بسیار مهم می باشند بایستی به
روزرسانی شده و مورد تجدیدنظر و جلوتر از همه ی تغییرات جدی قرار بگیرند تا شفاف تر گردند.
نظر به اینکه مسایلی درباره ی بیمه اتفاق افتاده است بسیار خوب است که تمامی تعهدات راجع به پوشش
بیمه ای هم متحول گردد هرچند به نظر می رسد که تجدیدنظر صورت گرفته تنها مربوط به مکان ی ابی جدید
باشد چرا که حداقل پوشش همچنان تنها تعهد است و شروط بیمه های باربری هنوز خسارات مشابه را پوشش
می دهند و تنها برای استعمال کننده وضعیت مساعدتر شده است. شاید نیاز باشد تا در آینده تعهدات پوشش
بیمه ای توسعه یابد و چون این تعهدات فقط مربوط به دو اصطلاح می شود می تواند معین تر و موافق تر با
موقعیت های واقعی باشد.
١- Insurance Cover
-2 مجوزهای امنیتی 53
بعد از 11 سپتامبر 2001 مطالبات امنیتی افزایش یافته است. دولت ها نیاز دارند تا یقین حاصل کنند که
کالاهای وارد شده به کشورشان مستلزم خطری علیه جان یا مال نیستند. بنابراین، اطلاعات مورد تقاضا این است
که مبدأ کالاها کجا بوده و در کجا و به چه نحو مورد استفاده قرار می گیرند. در داخل اتحادیه اروپا طرح
افزایش امنیت درست شده است: افزایش عرضه طرح های زنجیره امنیتی. هم اکنون از طرفین قرارداد خواسته
می شود تا مدرکی ارایه کنند که کالاها متضمن تهدیدی برای امنیت نمی باشند، به عنوان مثال با اطلاعات
5 یا دیگر مفاصاهای امنیتی مرتبط. زنجیره حفاظتی 4
این اصلاح در راستای توسعه و پیشرفت در تجارت صورت گرفته است. دعاوی غیر ضروری به واسطه
55.« نامنظمی های حادث شده، به این ترتیب دیگر روی نخواهد داد
مساله ی امنیت کالاها، کشتی ها و غیره، هم اکنون در مقابل اذهان بیشتر مردم زمانی که تجارت بین الملل را »
ملاحظه می کنند، قرار دارد. به این ترتیب که بسیاری از کشورها در حال حاضر رسیدگی های شدید امنیتی را
مقرر می دارند، مقررات هم اکنون به این شکل است که هر دو طرف موظفند تا تمامی اطلاعات ضروری را تهیه
کنند تا بتوانند ترخیص وارداتی یا صادراتی را بدست آورند. اینکوترمز سابق ای ن حد از همکاری را مطالبه
56.« نمی کرد
امروزه ایمنی کالاهای وارداتی از اهمیت به سزایی برای کشورهای واردکننده برخوردار است. کشورها در »
مقابل خطراتی که ممکن است کالاهای وارداتی به افراد، اموال و محیط زیست آنها وارد کند، حساس هستند ،
به خصوص از جهت میزان آلودگی این کالاها به مواد رادیواکتیو و سایر آلاینده ها . برای اطمینان از ایمنی
کالاهای وارداتی، کشورها ترتیباتی اتخاذ کرده اند که کالاها از جهت خطراتی که ممکن است خارج از ماهیت
خود وارد کنند، مورد بررسی قرار گرفته و مجوز ایمنی دریافت کنند.
در نسخ قبلی اینکوترمز به این مساله توجه کافی نشده بود. در نسخه 2010 این نقص رفع شده است. در ای ن
نسخه مقرر شده است که مسئولیت اخذ مجوز ایمنی کالا به عهده کدام یک از فروشنده ی ا خریدار است و در
جایی که این وظیفه به عهده خریدار است، فروشنده چه کمک ها، مساعدت ها و اطلاعاتی را باید در اختیار
خریدار قرار دهد. این اطلاعات شامل محل ها و مسیری است که کالا طی کرده تا به کشور واردکننده رسیده
57.« است
-3 هزینه های جابه جایی کالا در پایانه 58
١- Security – Related Clearances
٢- Chain Of Custody Information
٣- Andersson, Ann, Incoterms ٢٠١٠ – An essential revision or a pointless custom?, ٢٠١٢, Jönköping University, p . ۴٢ – ۴٣
١- Galloway, Diana & Savage, David J., "Incoterms ٢٠١٠ – what you need to know – part ١ " , ٢٠١٠ , www.lexology.com , p
. ۴
7– -2 شیروی، عبدالحسین، پیشین،ص 8
٣- Terminal Handling Charges
نسخه ی قبلی اصطلاحات چیزی درباره مسئولیت هر یک از طرفین راجع به اینکه چه کسی پرداخت »
هزینه های جابه جایی در پایانه ها را در زمان انتقال کالاها از یک نقطه معین به جای دیگر متحمل می شود ،
عنوان نکرده بود.
این امر بیشتر تبدیل به یک مساله اقتصادی در مقاطعی از زمان شده است به این نحو که هر طرف تلاش
می کند که تا آنجا که ممکن است هزینه ها را اداره و ذخیره نماید. به ای ن ترتیب ، اینکوترمز 2010 اقدام به
و تحویل روی عرشه (FCA) شفاف سازی نمود که در زمانی که تحویل بر اساس تحویل به حمل کننده
59.« استچه کسی مسئول است (FOB)
به ترتیب: کرایه حمل تا مقصد پرداخت ) DDP و CPT ،CIP ،CFR ،CIF ،DAT ،DAP در اصطلاحات »
شده / کرایه حمل و بیمه تا مقصد پرداخت شده / هزینه و کرایه حمل / هزینه، بیمه و کرایه حمل / تحویل در
پایانه حمل / تحویل در محل و تحویل با پرداخت عوارض ) فروشنده موظف به انجام ترتیبات حمل کالا به
مقصد توافق شده است. کرایه حمل به وسیله فروشنده پرداخت شده هرچند که در واقع خریدار آن را
پرداخت کرده چون پیشاپیش توسط فروشنده در قیمت فروش کل آمده است.
کرایه حمل در پاره ای موارد شامل هزینه های جابه جایی کالا در بندر ی ا پایانه کانتینری است و حمل
کننده یا حق العمل کار پایانه آن را به حساب خریدار به عنوان گیرنده کالا منظور می کند. در ای ن گونه موارد
خریدار می خواهد از پرداخت دوباره برخی از خدمات مثل هزینه های حساب شده توسط فروشنده در قیمت
فروش کالا و هزینه هایی که رأساً توسط خریدار به حمل کننده یا حق العمل کار پایانه پرداخت می شود
اجتناب کند. اینکوترمز 2010 با اختصاص این هزینه ها در مواد الف 6 / ب 6 در پی جلوگیری از بروز چنین
60.« اتفاقی است
نتیجه
تجدیدنظر هفتم در مقررات اینکوترمز موجب تغییرات مهمی در حوزه کاربرد، تعداد، معیار طبقه بندی و
تعداد گروه ها، معنا و نقطه انتقال خطر خسارت در اصطلاحات قبلی و حتی حذف بعضی و وضع اصطلاحاتی
تغییر عمده ای نداشته و تنها تغییر عمده در این C و F ،E جدید و جانشین گردیده است. نسخه جدید در گروه
گروه مربوط به زمان انتقال ریسک در حمل با کشتی است که در نسخه قبلی اینکوترمز ملاک آن عبور کالا از
لبه کشتی بوده است در حالی که در نسخه 2010 قرار گرفتن کالا روی عرشه کشتی ملاک است. تغییر عمده
تحویل در ) DEQ ،( تحویل از کشتی ) DES ،( تحویل در مرز ) DAF است که 4 اصطلاح D مربوط به گروه
١- Varoujian, Raffi, "The difference between incoterms ٢٠٠٠ and incoterms ٢٠١٠", ٢٠١١, www.helium.com, p . ١
-2 اتاق بازرگانی بین المللی ،اینکوترمز 2010 ، پیشین، ص 21
DAT تحویل بدون پرداخت عوارض) حذف گردیده و به جای آنها 2 اصطلاح جدید ) DDU بارانداز) و
تحویل در محل) مقرر شد. ) DAP (تحویل در پایانه حمل) و
دلیل حذف این اصطلاحات بلااستفاده بودن آنها و اشتباه بازرگانان در به کارگیری آنها بوده است چراکه
بایستی در قرارداد قصد طرفین به روشن ترین شکل ممکن انعکاس یابد . اتاق بازرگانی بین المللی علت حذف
جایگزین DAT اصطلاحات نامبرده را کم اهمیت بودن کاربرد آنها اعلام کرده است . به این ترتیب اصطلاح
شده است که به این ترتیب تعداد کل DDU و DES ،DAF جایگزین اصطلاحات DAP و اصطلاح DEQ اصطلاح
اصطلاحات از 13 مورد به 11 مورد کاهش یافته است.
در نسخه جدید اینکوترمز، تغییرات دیگری نیز به چشم می خورد مانند افزایش و ارتقای اصول امنیتی حمل
بار از طریق جایگزین کردن اسناد الکترونیکی به جای اسناد کاغذی که این تغییر در واقع پاسخ مثبت به
تحولات نوین در عرصه تجاری به نام تجارت الکترونیکی است.
بدین ترتیب اینکوترمز 2010 ، اصطلاحات تحویل را روزآمد نموده و استحکام بخشیده و آنها را به شکلی
ساده تر و روشن تر ارایه کرده است .اینکوترمز 2010 همچنین نخستین گونه از مقررات اینکوترمز است که با
بی طرفی تمام به شرح وظایف خریداران و فروشندگان می پردازد. در واقع مایه خشنودی است که ملاحظه
می شود این فرآیند تجدیدنظر توانسته خیلی بیش از تجدیدنظرهای قبلی د ر اینکوترمز، مشارکت استفاده
کنندگان از آن در سراسر جهان را جلب کند که حاصل این گفتگو اینکوترمز 2010 است که وقتی با اینکوترمز
2000 مقایسه می شود چندین تغییر مؤثر را آشکار می سازد. البته روشن است که اینک اینکوترمز مقبولیت
جهانی یافته و بنابراین اتاق بازرگانی بین المللی تصمیم گرفته که به این تأیید استحکام ببخشد و از تغییر بی
جهت اجتناب ورزد. از سوی دیگر تلاش های جدیدی صورت گرفته تا اطمینان حاصل شود که واژگان به کار
رفته در اینکوترمز 2010 به وضوح و به دقت منعکس کننده رویه تجاری مرسوم است.
نسخه 2010 با زبانی که برای غیر متخصصین آسانتر قابل درک باشد نگارش شده است و قصد دارد تا
پاسخی باشد به تغییر و تحولات 10 ساله اخیر در بازرگانی و فناوری حمل و نقل بین المللی. غنای کارشناسی
کمیسیون مقررات و رویه بازرگانی که اعضایش از تمام نقاط دنیا و همه بخش های بازرگانی دست چین
شده اند این اطمینان را می دهد که اینکوترمز 2010 پاسخ گوی نیازهای بازرگانی در همه جاست.
منابع و مآخذ
