تحلیلی بر مؤلفه‌های سازنده کیفیت زندگی در شهر نوشهر

آمایش محیط

مقاله 4، دوره 7، شماره 27، اسفند 1393، صفحه 55-78   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید هادی حسینی^{* 1}؛ خدیجه باقریان²

¹(استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران)

²(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران)

چکیده

کیفیت زندگی یکی از مفاهیم مهمی است که در دهه های اخیر به عنوان هدف نهایی تمامی نظریه­ها و برنامه­های شهری مورد توجه مسؤولان و اندیشمندان قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق که در محدوده­ی شهر نوشهر انجام گرفته است، شناسایی مؤلفه‌های سازنده کیفیت زندگی در محدوده­ی مورد مطالعه و سنجش سطح کیفیت زندگی شهروندان نوشهر می‌باشد. روش‌شناسی تحقیق، روشی ترکیبی است که در آن از روش توصیفی برای بررسی ادبیات و مبانی ‌نظری تحقیق و از روش‌ کمی ـ تحلیلی برای شناخت روابط علی و همبستگی میان متغیرها و عوامل تحقیق استفاده  شده است. گرد آوری داده‌های اصلی نیز مبتنی بر روش‌های پیمایشی (پرسشنامه) می‌باشد. یافته‌های حاصل از تحقیق گویای آن هستند که مؤلفه‌های سازنده بعد عینی کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه در برگیرنده 6 عامل یا مؤلفه  شامل همبستگی و تعاملات اجتماعی، شرایط اقتصادی، دسترسی به امکانات و خدمات، وضعیت کالبدی، امنیت محیطی و مشارکت در امور می‌باشند که در مجموع 2/53 درصد کل واریانس متغیر وابسته کیفیت زندگی در بعد عینی را تبیین می‌کنند. در بعد ذهنی نیز مؤلفه‌های سازنده کیفیت زندگی شهر نوشهر دربرگیرنده­ی 5 عامل به ترتیب اهمیت شامل احساس ارزشمند بودن، حس تعلق مکانی، بهزیستی ذهنی، شبکه اجتماعی و احساس امنیت می‌باشند که در مجموع 98/60 درصد از واریانس متغیر وابسته تحقیق یعنی کیفیت زندگی در بعد ذهنی را تبیین می‌کنند. همچنین تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص تجمعی کیفیت زندگی نشان دادند که در بعد عینی امتیاز به دست آمده برابر با 726/2 و در بعد ذهنی امتیاز حاصل برابر با 389/2 می‌باشد که از میانه نظری داده‌ها یعنی(3) پایین‌تر می‌باشند. بر این اساس، هم در بعد عینی و هم در بعد ذهنی کیفیت زندگی شهروندان شهر نوشهر از وضعیت چندان مناسبی برخوردار به ویژه در بعد ذهنی برخوردار نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها

کیفیت زندگی شهری؛ تحلیل عاملی؛ بعد عینی؛ بعد ذهنی؛ شهر نوشهر