رتبه بندی مناطق روستایی ایران ازنظر دستیابی به امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات با بهره‌گیری از روش TOPSIS

پژوهش‌های اقتصاد روستا

مقاله 5، دوره 1، شماره 1، شهریور 1393، صفحه 57-74   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عادله اسمعیلی دستجردی^{* 1}؛ محمد چیذری²؛ محمود متوسلی³؛ حسن صدیقی⁴

¹دانشجوی دکتری آموزش و ترویج کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

²استاد گروه آموزش و ترویج کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

³استاد گروه اقتصاد دانشگاه تهران

⁴دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه فناوری­های پیشرفته به‌عنوان یکی از شاخص­های اصلی رشد، توسعه و اعتلای کشورها محسوب می­شوند. بااین‌حال، وجود شکاف دیجیتالی بین مناطق شهری و روستایی یکی از نگرانی­های عمده در خصوص توسعه فناوری‌های ارتباطی است زیرا چنین شکافی مناطق روستایی را از مزایای سیاست­های توسعه، بی­بهره و یا کم‌بهره کرده و فاصله بین شهر و روستا را افزایش می­دهد. به‌منظور دستیابی به رشد متوازن و همه­جانبه در مناطق روستایی لازم است وضعیت روستاهای مختلف ازنظر دستیابی به امکانات مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات، ارزیابی و نقاط ضعف شناسایی و سیاست‌گذاری‌های لازم برای بهبود و اصلاح شرایط آن‌ها انجام گیرد. رتبه­بندی مناطق روستایی ازنظر دسترسی به امکانات فوق می­تواند در دستیابی به این مهم مؤثر باشد. در تحقیق حاضر، دو هدف دنبال شده است. اول، بررسی تأثیر عامل فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه بخش کشاورزی و دوم، رتبه­بندی مناطق روستایی ازنظر دستیابی به امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از تکنیک TOPSISو روش موزون جمع­پذیر سلسله مراتبی است. برای دستیابی به هدف اول، شاخص مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات محاسبه‌شده، سپس تأثیر آن بر تابع رشد بخش کشاورزی ارزیابی گردیده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می­دهد فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شاخص­های مربوط به توسعه، تأثیر مثبت و معنی­دار داشته است. بر اساس رتبه­بندی­های انجام‌شده، استان­های تهران، خراسان رضوی و فارس به ترتیب بیشترین دسترسی را به امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات داشته ­اند.

کلیدواژه‌ها

توسعه بخش کشاورزی؛ روش موزون جمع‌پذیر سلسله مراتبی؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ مناطق روستایی