اثر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد دو رقم آفتابگردان تاج‌خروس‌ خودروی در شرایط آزمایشگاهی و آبکشت

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 38، بهمن 1393، صفحه 1-9   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه توکلی^{* 1}؛ منصوره معینی²

¹کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز گروه علوم علف‌های هرز دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز شیراز، ایران

²استادیار گروه علوم علف‌های هرز دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز شیراز، ایران

چکیده

اثر سطوح مختلف شوری بر جوانه‌زنی و رشد دو رقم آفتابگردان، رقم‌های یوروفلور و رکورد و  علف هرز تاج‌خروس ‌‌خودروی به صورت کرت‌های ‌خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در محیط آزمایشگاهی و نیز محیط آبکشت در دو آزمایش جداگانه انجام شد. در هر آزمایش کرت اصلی شامل نوع گیاه و کرت فرعی شامل سطوح شوری بود. در ظروف پتری سطوح شوری شامل صفر، 50 ، 100 ، 150 و 200 میلی مولار از کلرید سدیم بود. در هر ظرف پتری بذور آفتابگردان و تاج‌خروس خودروی ‌ به طور جداگانه قرار داده شده و 5 میلی‌لیتر محلول نمک افزوده شده و در دمای 30 درجه سلسیوس نگهداری شد. یک هفته بعد، جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد اولیه اندازه‌گیری شد. با افزایش سطوح شوری، درصد جوانه‌زنی و پارامترهای رشد گیاهچه در دو رقم آفتابگردان و تاج‌خروس‌ خودروی به طور معنی‌داری کاهش یافت. در مرحله جوانه‌زنی تحمل به شوری تاج‌خروس‌ خودروی کمتر از آفتابگردان بود. در آزمایش دوم بذرها در ماسه کشت و پس از انتقال گیاه به محلول هوگلند، تیمارهای شوری شامل صفر، 25 ، 50 ، 100 و 150 میلی مولار از کلرید سدیم در محیط کشت اعمال گردید. شاخص‌های رشد و میزان کلروفیل پس از چهار هفته تعیین گردید. با افزایش سطوح شوری پارامترهای رشد و میزان کلروفیل برگ در ارقام آفتابگردان و تاج‌خروس ‌خودروی به طور معنی‌داری کاهش یافت. هم‌چنین تحمل به شوری رقم یوروفلور کمتر از رقم رکورد و تاج‌خروس‌ خودروی بود. در شرایط خاک‌های شور کشت رقم رکورد آفتابگردان پیشنهاد می‌گردد. 

کلیدواژه‌ها

رقم رکورد؛ رقم یوروفلور؛ علف هرز؛ محلول هوگلند؛ محیط هیدروپونیک

مراجع

1. Abdel-Kader AA, Mohamedin AAM, Ahmed MKA )2006 (Growth and yield of sunflower as affected by different salt affected soils.International Journal of Agriculture and Biology 8: 583- 587.
2. Arnon DI )1949 (Copper enzymes in isolated chloroplasts polyphenoloxidase in B. vulgaris. Plant Physiology 24: 1-10.
3. Bialecka B, Kepczyvski J (2009) Effect of ethephon and gibberellin A₃ on Amaranthus caudatus seed germination and α- and β – amylase activity under salinity stress. ActaBiologica Cracoviensia Sertes Botantca 51: 119 – 125.
4. Bilalis D, karkanis A, Savvas D, Kontopoulou CK, Efthimiadou A (2014) Effect of fertilization and salinity on weed flora in common bean (Phaseolus vulgaris L.) grown following organic or conventional cultural practices. Australian Journal of Crop Science 8 (2): 178 -182.
5. Bohnert HJ, Jensen RG (1996) Metabolic engineering for increased salt tolerance the next step. Australian Journal of Plant Physiology 59: 661-667.
6. Bush DS (1995) Calcium regulation in plant cells and its role in signaling. Annual Reviewof Plant Physiology 49: 95-122.
7. Costea M, Weaver SE, Tardif FJ (2003) The biology of Canadian weeds 130 Amaranthus retroflexus L., A. Powellii S. Watson and A. hybridus L. Canadian Journal of Plant Science 84: 631-668.
8. Ebrahimian E, Roshdi M, Bybordi A (2011) Influence of salt stress on cations accumulations, quantity and quality of sunflower cultivars. Journal of Food, Agriculture and Environment 9(2): 469-476.         
9. Francois LE, Grieve CM, Mass EV, Lesch SM (1994) Time of salt stress affects growth and yield components of irrigated wheat. Agronomy Journal 86: 100-107.

10. Grive CM, Lesch S, Francois LE, Mass EW (1992) Analysis of main –spike yield components in salt stressed wheat. Crop Science32: 697-703.

11. Hebbara M, Rajakumar GR, Ravishankar G, Raghavaiah CV (2003) Effect of salinity stress on seed yield through physiological parameters in sunflower. Helia 26: 155-160.

12. Hoagland DI, Arnon DI (1950) The water-culture method for growing plants without soil. California Agricultural Experiment Station Circular 347: 1-32.

13. Hongyuan MA, Bingsheng LV, Xiaowei LI, Zhengwei LI (2014) Germination response to differing salinity levels in 18 grass species from saline-alkaline grasslands of the Songnen plain. Pakistan Journal of Botany 46(4): 1147-1152.

14. Hussein, MM, Zaki SS (2013) Influence of water stress on photosynthesis pigments of some Fenugreek varieties. Journal of Applied Science Research 9(8): 5238-5245.

15. Jamil M, Lee D, Jung KY, Ashraf M, Lee SC, Rha E (2006) Effect of salt (NaCl (stress on germination and early seedling growth of four vegetables species. Journal Central European Agriculture7: 273-282.

16. Kaya MD, Okcu G, Atak M, Cikili Y, Kolsarici O (2006) Seed treatments to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). European Journal of Agronomy24: 291 -295.

17. Khan MA, Gulzar S (2003) Germination responses of Sporobolus ioclados: A saline desert grass. Journal of Arid Environments 55: 453-464.

18. Khatoon A, Hussain MK, Sadiq M (2000) Effect of salinity on some growth parameters of cultivated sunflower under saline conditions.International Journal of Agriculture and Biology 2: 210-213.

19. Mohamedin AAM, AbdEL-Kader AA, Badran NM (2006) Responseofsunflower  (Helianthus annuus L.) to salt stress under different water tabledepth.JournalofAppliedSciences Research2: 1175-1184.

20. Muralidharudu Y, Haripriya CV, Patil SG, Hebbara M, Sastry J (1998) Effect of salinity on germination and early growth in sunflower (Helianthus annuus L.). Helia 21: 95-102.

1. 21.  Naseer S (2001) Response of barly (Hordeum vulgare L.) at various growth stages to salt stress. Online Journal of Biological Science1: 326-329.

22. Omami EN (2005) Effect of salinity stress on amaranth seed germination and seedling growth. Available on-line as on 4 January 2014, 35-59.

23. Omami EN, Hammes PS (2006) Interactive effect of salinity and water stress on growth, leaf water relations, and gas exchange in amaranth(Amaranthus spp). Newzealand Journal ofCrop and Horticultural Science34: 33-34.

24. Rengel Z (1992) The role of calcium in salt toxicity.Plant Cell Environ 15: 625-632.

25. Sadak  MSh, Rady MM, Badr NM, Gaballah MS (2010) Increasing sunflower salt tolerance using Nicotinamide and α . tocopherol.International Journal of Academic Research 2: 263-270.

26. Santos CV (2004) Regulation of chlorophyll biosynthesis and degradation by salt stress in sunflower leaves. Scientia Horticultura103: 93-99.

27. Turhan H, Ayaz C (2004) Effect of salinity on seedling emergence and growth of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars. International Journal of Agriculture and Biology 6: 149-152.

28. Yokoi S, Bressan RA, Hasegawa PM (2002) Salt stress tolerance of plants.Jircas WorkingReport 25-33.

29. Zhu JK )2001 (Plant salt tolerance. Trends Plant Science 6: 66 – 71.