تاثیرپذیری زبان وادب بلوچی از زبان و ادبیات فارسی و ارتباط واژگانی آن ها

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 4، دوره 1، شماره 1، آذر 1390، صفحه 95-118   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسنده

عبدالغفور جهاندیده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

چکیده

زبان بلوچی یکی از زبان های ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. زبان و ادب فارسی از
قرن ها پیش بر زبان و ادب بلوچی، تأثیر فراوانی گذاشته است. مردم بلوچ، فارسی را زبانی
مقدس میدانستهاند و این زبان چندین قرن، مستقیم و نیرمستقیم بر ادب و اجتماع
بلوچستان تأثیرگذار بوده است. این تأثیر و جایگاه سبب شده است که ارتباط واژگانی
بلوچی با فارسی ارتباتی تنگاتنگ باشد. البته به دلیل همسایگی بلوچان با سرزمین خراسان
بزرگ، تأثیرگذاری گویش فارسی خراسان محسوستر است و شدر شاعران فارسیِ سبک
خراسانی، گواهی مستند بر این ادعاست.

کلیدواژه‌ها

زبان بلوچی؛ ادبیات بلوچی؛ زبان پارسی در بلوچستان؛ ارتباط واژگانی بلوچی با پارسی

مراجع

1. ابوالقاسمی، محسن (1382)، زبان فارسی وسرگذشت آن، انتشارات هیرمند، چاپ دوم.

2. ارانسکی، ای.م (1378 )، زبانهای ایرانی، ترجمۀ دکترعلی اشرف صادقی، انتشارات سخن.

3. بیهقی، ابوالفضل (1374)، تاریخ بیهقی، به تصحیح فیاض، انتشارات علمی، چاپ چهارم.

4. جوینی، محمد(1375)، تاریخ جهانگشای جوینی، محمدقزوینی، دنیای کتاب.

5. جهاندیده، عبدالغفور( 1377)، فرهنگ لغات و اصطلاحات بلوچی، پایان­نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر ماهیارنوابی، دانشگاه تهران.

6. خرمشاهی، بهاءالدین(1371)، حافظ­ نامه، انتشارات علمی ­و ­فرهنگی و انتشارات سروش، چاپ چهارم.

7. درافشان، شیخ محمد (1985)، دُرّ وجود(دیوان شیخ محمد درافشان قصرقندی)، به اهتمام شیخ محمد نوری، کراچی.

8. رامپوری، غیاث­الدین محمد (1375)، غیاث اللغات، به کوشش دکتر منصور ثروت، انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم.

9. رودکی سمرقندی (1379)، دیوان رودکی، برومند سعید، کرمان، انتشارات عماد کرمانی.

10. سعدی شیرازی (1372)، بوستان، غلامحسین یوسفی، انتشارات خوارزمی، چاپ چهارم.

11. سنایی غزنوی (1374)، حدیقه الحقیقه، مدرس رضوی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.

12. سیدسجادی، سید منصور (1374)، باستان‌شناسی و تاریخ بلوچستان، انتشارات میراث فرهنگی کشور.

13. شفیعی کدکنی،  محمدرضا (1373)، در اقلیم روشنایی، انتشارات آگه.

14. ـــــــــــــــــ (1386)، قلندریه در تاریخ، انتشارات سخن.

15. عطارنیشابوری (1386)، مصیبت نامه محمدرضاشفیعی­کدکنی، انتشارات سخن، چاپ دوم.

1. عفیفی، رحیم( 1372)، فرهنگ­نامه‌ی شعری، انتشارات سروش.
2. فرخی سیستانی (1363 )، دیوان حکیم فرخی سیستانی، محمددبیرسیاقی، چاپ سوم.
3. قزلباش، علی کمیل، اشعار زیب مگسی در وصف امام علی (ع)، سایت مرکز تحقیقات ایران و پاکستان.www.ipips.ir 
4. کزازی، میر جلال الدین (1384 )، آب و آیینه، انتشارات آیدین.
5. ــــــــ (1384)، نامه‌ی باستان، (ویرایش وگزارش شاهنامه فردوسی) جلد 6، سمت.
6. ــــــــ ( 1385 )، نامه‌ی باستان، (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی) ج 1، سمت، چاپ پنجم.
7. ــــــــ ( 1384)،  نامه‌ی  باستان، (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)جلد 5، سمت.
8. ــــــــ (1384)، نامه باستان، (ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)جلد 3، سمت، چاپ دوم.
9. محقق، مهدی (1368)، تحلیل اشعار ناصرخسرو، دانشگاه تهران. 
10. مولوی، جلال‌الدین بلخی(1378)، مثنوی معنوی (دفتر چهارم)، کریم زمانی، انتشارات اطلاعات، چاپ سوم.
11. نزاری قهستانی(1371)، دیوان حکیم نزاری قهستانی، مظاهر مصفا، انتشارات علمی.
12. نصرالله منشی (1366)، کلیله دمنه، به کوشش مجتبی مینوی، امیرکبیر.
13. نظامی گنجوی (1370)، خسرو شیرین، به کوشش عبدالمحمد آیتی، کتابهای جیبی(ندا).
14. ـــــــــــ بی­تا، کلیات نظامی گنجوی، به تصحیح وحید دستگردی، مؤسسه‌ی انتشارات نگاه.
15. شرافت، عباس 2000م، « فارسی ادب »، بیسوین صدی مین بلوچستان کا ادب، افضل مراد، کویته(پاکستان)