مقایسه ی تطبیقی امثال کردی و فارسی

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، اسفند 1390، صفحه 17-44   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسنده

سید احمد پارسا

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسة تطبیقی امثال، در دو زبان کردی و فارسی است. کمک به شناخت اشتراکات فرهنگی دو زبان یاد شده، از دیگر اهداف این پژوهش است و این امر به نوبة خود می‌تواند زمینة بهبود ارتباطات انسانی را در دو زبان یادشده فراهم کند؛ زیرا شناخت اشتراکات فرهنگی اقوام ازجمله امثال و حکم‏، زمینة تفهیم و تفاهم بهتر را فراهم می‌سازد و درنتیجه می‌تواند به همبستگی بیشتر و وفاق ملی کمک کند. در این راستا سه‌هزار مثل فارسی و کردی را  به روش نظام‌مند (Systematic Sampling) انتخاب و مقایسه و بررسی کردیم. پژوهش به شیوة کتابخانه‌ای است و منابع آن، کتاب امثال و حکم کردی تألیف قادر فتاحی‌قاضی و دوازده هزار مثل فارسی و سی‌هزار معادل آن‌ها تألیف ابراهیم شکوری‌زاده بلوری است. این منابع را به دلیل جامعیت نسبت به منابع دیگر در این زبان‌ها، تا زمان تدوین پژوهش انتخاب کردیم.      

کلیدواژه‌ها

امثال؛ حکم؛ زبان کردی؛ زبان فارسی؛ همبستگی و وفاق ملی

مراجع

1. اصفهانی، راغب (۱۳۷۳). المفردات فی غریب القرآن، تهران: بی‌نا.
2. بدیع‌یعقوب، امیل (۱۹۹۵). موسوعه امثال العرب، بیروت: دارالجیل، الطبعه الاولی.
3. بهمنیار، احمد (۱۳۲۸). «مثل»، یغما. ش۲.
4. --------- (1329)، «تقسیمات مثل»، یغما. ش3، س.
5. --------- (۱۳۶۹). داستان‌نامة بهمنیاری، به کوشش فریدون بهمنیار، چ۲، تهران: دانشگاه تهران.
6. پادشاه متخلص به شاد، محمد (۱۳۳۵). فرهنگ آنندراج، زیر نظر دکتر محمد دبیرسیاقی، تهران: خیام.
7. پارسا، سیداحمد (۱۳۸۲). بررسی، توصیف و تحلیل امثال و حکم پارسی، شیراز: دانشگاه شیراز (پایان‌نامة دکتری).
8. پارسا، سیداحمد (۱۳۸۲)، «مثل از نگاهی نو»، رشدآموزش ادب فارسی. دورة نوزدهم، ش۱ (شمارة مسلسل 75).
9. الجرّ، خلیل (۱۳۶۷). فرهنگ لاروس (ترجمة المعجم العربی الحدیث)، ترجمة سید حمید طبیبیان، چ۲، تهران: امیرکبیر.
10. حقیقت سمنانی، محمدعلی (۱۳۷۴). ضرب‌المثل‌های منظوم فارسی، با مقدمة دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، تهران: گزاره.
11. حکمت، علی‌اصغر (۱۳۶۱). امثال و قرآن، چ۲، تهران: بنیاد قرآن.
12. دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۵۲). امثال و حکم، ۴ج، تهران: امیرکبیر.
13. ---- ، علی‌اکبر (۱۳۷۰). گزیدة امثال و حکم، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چ۶، تهران: تیراژه.
14. ---- ، علی‌اکبر (۱۳۳۷). لغتنامه، تهران: دانشگاه تهران.
15. رجب‌زاده، هاشم (۱۳۷۲). برخی از مثل‌ها و تعبیرات فارسی، (ادبی و عامیانه)، مشهد: آستان قدس رضوی.
16. رسول ابراهیم، شکریه و جلال تقی (1984). په ندی پیشینیان و قسه‌ی نه سته قی کوردی (امثال و حکم کردی). عراق: اربیل (به زبان کردی).
17. زلهایم، رودلف (۱۳۸۱). امثال کهن عربی. ترجمة احمد شفیعی‌ها، تهران: نشر دانشگاهی.
18. سجادی، علاءالدین (۱۹۷۸). ده قه کانی ئه ده بی کردی، عراق: بغداد.
19. شکوری‌زاده بلوری، ابراهیم (۱۳۸۰)، دوازده‌هزار مثل فارسی و سی‌هزار معادل آن‌ها، مشهد: آستان قدس رضوی.
20. شکیبی‌گیلانی، جامی [و دیگران] (۱۳۶۵). پند و دستان یاب. 2ج، تهران.
21. عسکری، ابن‌هلال (۱۳۸۴). جمهره الامثال. حققه و علق حواشیه و وضع فهارسه. محمد ابوالفضل ابراهیم و عبدالمجید قطامش، بیروت: مؤسسه العربیه الحدیثه، الطبعه الاولی.
22. فتاحی‌قاضی، قادر (۱۳۶۴). امثال و حکم کردی (بخش اول)، تبریز: دانشگاه تبریز.
23. فتاحی‌قاضی، قادر (۱۳۷۵). امثال و حکم کردی (بخش دوم)، تبریز: دانشگاه تبریز.
24. مصطفی رسول، عزالدین (۱۹۷۰). ئه ده بی فولکلوری کوردی (ادبیات فولکلور کردی)، بغداد: دارالجاحظ (به زبان کردی).
25. معلوف یسوعی، لویس (۱۳۷۴). المنهج، چ۴، تهران: نشر دهاقانی.
26. معین، محمد (۱۳۷۱). فرهنگ فارسی، چ۸، تهران: امیرکبیر.
27. میدانی، ابوالفضل (1393ق/1973م). مجمع الامثال، حققه و فضّله و ضبط غرائبه و علّق حواشیه محمد مح الدین عبدالحمید، بیروت: دارالفکر، الطبعه الثالثه.
28. نفیسی (ناظم‌الاطباء)، علی‌اکبر (۱۳۳۴) ، فرنودسار یا فرهنگ نفیسی، تهران: نگین.
29. یارمحمدی، لطف‌الله و پارسا، سید‌احمد (۱۳۸۳). «تأثیر فرهنگ اسلامی ‌بر امثال فارسی»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، س۳۷، ش۴، شمارة پی‌درپی147.

1-Paczolay، Gyula (2002). Some Notes on Theory of Proverbs (University of Veszprem، Hungary)، Availiable at: www. Vein./lein/library /ve /proverbs /some.html.

2- Miedr Wolfgang (2002):Modern Paremiology in Retrospect: Ana Prospect (USA، university of Vermant) Avaliable at files/A:\proverb forum.html.

3-What is a Proverb: (1999) Avaliable at: cogweb.ucla.edu/discourse/proverbs/definitions.html