تصویری از حافظ در دیوان «ناری»

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 6، دوره 1، شماره 2، اسفند 1390، صفحه 127-156   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

یوسف کرمی چمه^{* 1}؛ سید مرتضی هاشمی²؛ غلامحسین شریفی²

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصقهان

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

 ادیبان کُرد همواره شعر فارسی را، به دیدة اعجاب و تحسین می‌نگریستند و از آن متأثر بوده‌اند. نمودهای گوناگونِ این تأثیرپذیری را در قالب تضمین، ترجمه، صور خیالِ مشابه و مضامین مشترک می‌توان دید و از این میان، شاعران کُرد، بیش از دیگر اشعار، به شعرِ حافظ توجه کرده‌اند.
در این مقاله، پس از مقدمه‌ای دربارة تأثیرپذیری ادیبان کُرد از شعر فارسی، به ناری (nâri)، شاعر عارف‌مسلکی پرداخته‌ایم که در سده‌های اخیر می‌‌زیسته (ت.1253ش) و دیوان کم‌حجمش، در ایران و عراق، چاپ شده است و مختصری دربارة زندگی و شعر او و همچنین، دلایلی برای اثبات تأثیرپذیری‌اش از حافظ آورده‌ایم. برای این کار، ابتدا به سراغ موضوعات و مضامین و مفاهیم دلخواه دو شاعر رفته و در نهایت، چهار مخمس ناری را بررسی کرده‌ایم که در آن‌ها، غزلیات حافظ را تضمین کرده است.

کلیدواژه‌ها

ادبیات فارسی؛ ادبیات کُردی؛ تضمین؛ مضامین مشترک؛ ناری؛ حافظ

مراجع

1. احمدزاده، هاشم (1386). از رمان تا ملت: پژوهشی در گفتمان روایی فارسی و کُردی، ترجمة بختیار سجادی، سنندج: دانشگاه کُردستان.

2. انوری (1364). دیوان، به‌اهتمام محمد‌تقی مدرس رضوی، ج2، چ2، تهران: علمی و فرهنگی.

 3. حافظ، شمس‌الدین محمد (1362). دیوان، به‌تصحیح پرویز ناتل خانلری، چاپ2، تهران: خوارزمی.

4. حیرت سجادی، سید‌عبدالحمید (1375). شاعران کُرد پارسی گو، تهران: احسان.

5. سجادی، علاءالدین (1952). میژوی ئه ده بی کوردی، بی‌نا: بی‌جا.

6. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1384). موسیقی شعر، چ8، تهران: آگه.

7. شیخ‌الاسلامی، سید‌محمدامین (2005). دیوان، به سه ر په رشتی: سه یران حیکمه ت- سه ردار شه مزاو، کوردستان (عیراق): کوردستانی ئازاد.

8. ‌مردوخ روحانی، بابا (1364). تاریخ مشاهیر کُرد، ج1و2، تهران: سروش.

9. معزی، امیر (1358). کلیات دیوان، به‌تصحیح ناصر هیری، تهران: مرزبان‌نامه.

10. ناری، ملامحمد (1383). دیوان، کو کردنه وه و راست کردنه وه ی: کا که ی فه للاح، سنندج: کُردستان، چاپی یه که م.

11. نالی، مُلا‌خدر (1383). دیوان، به‌تحقیق و شرح مه لا عبدالکریم مدرس، سنندج: کُردستان.

12. همایی، جلال‌الدین (1367). فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ4، تهران: هما.