واکنش ژنوتیپ های توتون گرمخانه‌ای به نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita)

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 5، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 36، شهریور 1393، صفحه 41-52   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید افشین سجادی^{* 1}؛ هدی عاصمی²

¹کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی گروه گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش بهشهر، ایران

²دکتری حشره‌شناسی کشاورزی گروه گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش بهشهر، ایران

چکیده

ریشه گرهی بیماری مهم توتون در کشورهای تولید کننده آن در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که توسط گونه­های مختلف Meloidogyne ایجاد می­شود. ارقام مقاوم از نظر اقتصادی برای مدیریت این بیماری ترجیح دارد، زیرا نماتدکش‌ها گران قیمت بوده و باعث آلودگی زیست محیط می‌شوند. این تحقیق به منظور بررسی عکس‌العمل 100 رقم توتون گرمخانه‌ای به گونه غالب نماتد در منطقه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش انجام شد. برای این منظور بوته‌های توتون در زمان انتقال نشا به گلدان­های 5/1 کیلویی، با تعداد 2000 تخم و لارو سن دوم زنده و فعال نماتد مایه­زنی شدند. ارزیابی 70-60 روز پس از نشاکاری بر اساس شاخص گال، ضریب تولیدمثل، تعداد توده تخم و میانگین تخم موجود در هر توده انجام شد. بین ارقام از نظر صفات مذکور اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. ارقامCoker 176، Mac Nair 944، S 392-3 S، TL33  و Bel 61-10  کمترین نمره گال و ضریب تولیدمثل را داشتند. هجده رقم حساس و مقاوم انتخاب و در سال دوم نیز با همان شرایط مایه‌زنی شدند. آزمایش به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد ارقام واکنش متفاوتی به نماتد ریشه گرهی داشتند. ارقام Bel 61-10 با کمترین مقدار شاخص گال، ضریب تولیدمثل، تعداد توده تخم و میانگین تخم موجود در هر توده به ترتیب با 2، 1/1، 2/38 و357  و Coker 176 با 6/1، 18/1، 38 و 354به عنوان ارقام مقاوم معرفی شدند. رقم Bel 61-10 به عنوان والد مقاوم در انجام کارهای اصلاحی در آینده استفاده خواهد شد. رقم زراعی Coker 176 برای کشت در مناطق توتون­کاری آلوده به نماتد ریشه گرهی توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها

مقاومت؛ نژاد؛ تحمل؛ حساسیت؛ Bel 61-10؛ Coker 176

مراجع

1. Ahmadi R, Mortazavi Bac A (2005) Reaction of some tomato cultivars to root – knot nematode (Meloidogyne javanica). Iranian Journal of Plant Pathology 41 (3): 403-414.[In Persian with English Abstract].
2. Botha M S ( 2001) Progress with the establishment of root – knot nematode (Meloidogyne spp.) resistance in tobacco germplasm. Coresta Meet 364-366.
3. Canto-Saenz M (1985) The nature of resistance to Meloidogyne incognita (Kofoid & White, 1919) Chitwood, 1949 In: Sasser JNand Carter CC (Eds). An advanced treatise on Meloidogyne Vol. 1 Biology and Control. North Carolina State University Graphics. Raleigh, North Carolina. Pp. 225-231.
4. Choi Y E (1978) Studies on root-knot nematodes in Korea. The Kasetsart Journal 12(1): 31-35.
5. Di Vito N, Lombardi D A, Zaccheo G, Catalano F (1998) Response of lines and cultivars of tobacco and Nicotiana species to Italian populations of Meloidogyn species. Nematology Mediterrane 26: 271-274.
6. Dropkin V (1969) The necrotic reaction of tomato and other plants resistance to Meloidogyne reversed by temperature. Phytopathology 59: 1632-1637.
7. Fortnum B A, Bremm F (2008) Collaborative study on nematodes, report. Coresta Meet. 147 pp.
8. Gilbert J C, Guire D C (1956) Inheritance of resistance to severe root-knot from Meloidogyne incognita in commertial type tomatoes. American Society Horticultural Science. 68: 437-442.
9.   Honarnejad R, Shoai Deilami M (1998) Genetic of resistance of tobacco germplasm to Meloidogyne incognita. Coresta Meet. P 144.

10  Honarnejad R (2000) investigation on genetics of resistance to root-knot nematode (Meloidogyne incognita) in tobacco(Nicotiana tabacum). Contributions to Tobacco Research. 19(1): 17-23.

10. Lucas G B (1975) Disease of Tobacco,3^rd edition, Biological Associates consulting, Releight, North Carolina 621pp.

11. NG' Ambi T B S, Rufty R C, Barker K R (1999) Genetic Analysis of Meloidogyne arenaria Race 1 resistance in tobacco. Plant Disease 83:9. 810-813.

12. NG' Ambi T B S, Rufty R C, Barker K R (1999) Response of root-knot  resistance tobacco to concomitant populations of Meloidogyn species. Plant Disease 79:10. 1008-1013.

13. NG' Ambi T B S, Rufty R C, Barker K R, Melton T A (1999) Identification of sources of resistance to four species of root-knot nematodes in tobacco. Journal of Nematology. 31:3. 272-282.

14. Oostenbrink M (1966) Major characteristics of the relation between nematodes and plants. Medd. Land bouwhogesch. Wageningen. 66:4

15. Sajjadi S A, Khateri H, Hoseini S A, Moarefzadeh N, Najafi M R, Assemi H, Rahbari A (2006) Studying

1. 16.  the reaction of tobacco cultivars to Root-Knot Nematode in Golestan province. Proceedings of the 17^th Iranian plant protection congress. 509 pp.[In Persian with English Abstract].

17. Sajjadi S A, Hosseininejade S A, Assemi H, Amraae V (2008) Chemical control of  tobacco root knot nematode(M. incognita). Coresta Meet. P 134. (Abst.).

18. Starr J L, Bridge J, Cook R (2002) Resistance to plant-parasitic nematodes: History, current use and future potential . Starr J L, Bridge J, Cook R (eds). Plant resistance to parasitic nematodes. CABI Publishing, Wallingford, UK. Pp: 1-22.

1. 19.  Taylor A L, Sasser J N (1978) Biology, identification and control of root knot nematode (Meloidogyne spp.). North Carolina State University. 111pp.

20. Yi Y-H, Rufty R C, Wernsman E A, Conkling M C (1998) Mapping the root-knot nematode resistance gen(RK) in tobacco with RAPD markers. Plant Disease 82: 1319-1322.

Zeck W M (1971) A rating scheme for field evaluation of root knot nematode infestations. Pflanzenschutz-  Nachrichten. Bayer AG. 24:141-144.