مقایسه نظام آوایی در دو گویش «قهرودی» و «گزی» (در استان اصفهان)

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 5، دوره 3، شماره 1، آذر 1392، صفحه 113-138   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسنده

مژگان فرنام

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی، دانشگاه آزاد سالامی واحد تهران مرکزی

چکیده

گویش «قهرودی» و گویش «گزی» از گویش‌های فلات مرکزی ایران در استان اصفهان هستند. این مقاله، این دو گویش را از نظر ویژگی‌های آوایی با هم مقایسه می‌کند؛ به این صورت که ابتدا به ارائه و مقایسه‌ی واکه‌های ساده و مرکب، هم­خوان‌ها و واج‌گونه‌های موجود در دو گویش قهرودی و گزی پرداخته، سپس ساختمان هجا، تکیه و تفاوت‌های آوایی را میان دو گویش بررسی می‌کند. در نتایج به دست آمده  تعداد حروف صدادار در هر دو لهجه 8 حرف بوده و حروف صدادار/ ö / و / ü / در دو لهجه وجود داشته  و تعداد حروف بی‏صدا در لهجۀ قهرودی 22 حرف و در لهجۀ گزی 23 حرف است. حرف / ž / در لهجۀ قهرودی وجود ندارد. در لهجه‏های یادشده ساختار هجایی به‏صورت (بی‏صدا ـ صدادار ـ بی‏صدا ـ بی‏صدا) است

کلیدواژه‌ها

آوا؛ واج؛ هم‌خوان؛ واکه؛ گویش قهرودی؛ گویش گزی

مراجع

۱. ثمره، یدالله (۱۳۷۸)، آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

۲. زرگری، رحمت‌الله (۱۳۹۰)،  قهرود در بستر تاریخ، آبادان: پرسش.

۳. فاضل، احمد (۱۳۷۴)، بررسی ویژگی‌های زبانی و دستوری گویش گزی همراه با شواهدی از دیوان درویش عباس جزی، پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد، دانشگاه اصفهان.

۴. فرنام، مژگان (۱۳۹۱)، مقایسه‌ی دو گویش قُهرودی و گزی در استان اصفهان، پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

۵. کلباسی، ایران‌ (۱۳۷۶)، گویش کلاردشت(رودبارک)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

۶. محمدی، حسینعلی و محمدرضا قوتمند و احمد خاکسار (۱۳۷۱)، غزلیات درویش عباس گزی، اصفهان: فیروز نشر سپاهان.

1. Eilers، W. (1979)، “Die Mundart von Gäz”،Bd 2، Wiesbaden: Steiner.
2. Lecoq، P. (2002)، “Recherches sur les dialectes kermaniens (Iran Central)”،Louvain: paris (Acta Iranica 39)
3. http://fa.wikipedia.org /