امکان سنجی توسعه گردشگری تالابهای پلدختر بر اساس مدل تحلیلیSWOT

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 1، دوره 8، شماره 22، خرداد 1392، صفحه 1-14   

نویسندگان

حسین نگارش^{* 1}؛ بهروز پروانه²؛ مهدی مهدی نسب³

¹دانشیار دانشگده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

²دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، گروه جغرافیا، خرم آباد، ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، باشگاه پژوهشگران جوان، خرم آباد، ایران

چکیده

امروزه بهره ­برداری بهینه از امکانات و توان­های بالقوه و بالفعل هر سرزمین در چارچوپ اهداف توسعه پایدار به صورت یکی از دغدغه­ های اصلی محلی، ملی و بین­ المللی در آمده است. گردشگری فعالیتی است که امروزه مورد توجه بسیاری از دولت­ ها قرار گرفته است و در حال حاضر یکی از پردرآمدترین بخش­های اقتصادجهانی است. در این پژوهش به امکان­سنجی توسعه گردشگری تالاب­ های شهرستان پلدختر بر اساس مدلSWOT که یک مدل تحلیلی اساساً یک ابزار برنامه ­ریزی استراتژیک است پرداخته شده است. این تحقیق در راستای این سوالات صورت گرفته است:دستیابی به پتانسیل ­ها و محدودیت­ های بالقوه و بالفعل در راستای توسعه گردشگری؟ ارایه استراتژی مناسب جهت توسعه پایدار گردشگری؟ جهت دستیابی به اهداف تحقیق، ابتدا با استفاده از روش ترکیبی (پیمانی، مطالعات میدانی) به تعیین پتانسیل­ ها و محدودیت­ های بالقوه و بالفعل منطقه مورد مطالعه که در راستای توسعه گردشگری زمینه مساعد یا بازدارنده دارند، به تنظیم پرسش­نامه پرداخته شده است، نتایج بررسی نشان داد که در منطقه مورد مطاله تعداد 21 نقطه قوت داخلی و فرصت خارجی به عنوان مزیت­ های منطقه و تعداد27 نقطه ضعف داخلی و تهدید خارجی بعنوان تنگاهای امکان­سنجی توسعه گردشگری در منطقه وجود دارد. از تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده چنین نتیجه گرفته شد که آستانه آسیب پذیری تالاب­ ها به خاطر گردشگری بودن بالاست و نیازمند بازنگری و ارائه سیاست­های مناسب و استفاده از قابلیت ­ها و توانمندی­ های آن می­ باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه گردشگری؛ مدل SWOT؛ تالاب؛ شهرستان پلدختر

مراجع

1.حکمت­نیا، حسن، و موسوی، میرنجف، 1385، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه ای، انتشارات دانشگاه تبریز، ص 93.

2. رضایی، مجید، 1382، اکوتوریسم، ماهنامه سفر، سال دوازدهم، شماره 2، 78-63.

3. رکن­الدین افتخاری،عبدالرضا  و مهدوی، داوود، 1385، راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل  SWOT، مجله مدرس، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، شماره پیاپی 45، صص:68-53.

4. زاهدی، شمس­السادات،1385، مبانی­توریسم و اکوتوریسم پایدار، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

5. زیاری،کرامت­اله،1383، مکتب­ها، نظریه­ها و مدل­های برنامه­ریزی منطقه­ای، انتشارات دانشگاه یزد، چاپ اول، ص 143.

6. شریف زاده، امید، 1381، توسعه پایدار و گردشگری روستایی، ماهنامه اجتماعی- اقتصادی جهاد، خرداد و تیر،ص 23.

7. شهبازی، یاسر، 1385، حیات وحش و اکوتوریسم، مجله شکار و طبیعت، شماره 94.صص 43-28.

8. شیبانی، وحید، 1384، گردشگری در ایران، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.

9. فاضل­نیا، غریب و هدایتی، صلاح، 1389، راهبردهای مناسب برای توسعه گردشگری دریاچه زریوار، مجله جغرافیا و توسعه، شماره پیاپی19، پاییز، زاهدان، صص170-145.

10. قادری، اسماعیل،1383، آشنایی با صعنت جهانگردی، انتشارات ماهنامه کجا، شماره یک، تهران، ص 147.

11. کاظمی، مهدی، 1387، تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعه گردشگری چابهار، مجله جغرافیا و توسعه، شماره پیاپی 12، پاییز و زمستان، زاهدان، صص45-23.

12. محمدی ده چشمه، مصطفی و زنگی­آبادی، علی،1387، امکان­سنجی توانمندی­های اکوتوریسم استان چارمحال بختیاری به روش  SWOT، مجله محیط شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، سال سی و چهارم، شماره 47، تهران.

13. منصوری، جمشید، و مجنونیان، هنریک،1364، پناهگاه حیات وحش تالاب هامون، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، چاپ نوبت اول ،تهران، ص69-64.

14. مهدوی، مهدی،1383، نقش توریسم در توسعه نواحی روستایی پیرامون با استفاده از مدل SWOT، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

15. نجمعی، سیمین، 1389، مدیریت و توسعه اکوتوریسم دهستان لواسان کوچک بخش لواسانات به روش SWOT، مجموعه مقالات همایش ملی فضای جغرافیا، رویکرد آمایش، مدیریت محیط، تهران. 30 آبان ماه.

16. نظافتی، ایرج،1387، گردشگری صعنتی پردرآمد اما بی­رمق، روزنامه کیهان، 28 اردیبهشت، ص 5.

17. نوری، غلامرضا، اربابی، طیبه و نوری، سهیلا، 1388، تالاب هامون حیات سیستان، انتشارات سپهر تهران، ص 128.

18. نوری، غلامرضا و مهدی نسب، مهدی،1389، بررسی قابلیت­های اکولوژیکی و توسعه گردشگری دریاچه گهر بر اساس مدل SWOT، فصل­نامه تالاب، سال دوم، شماره پنج، پایئز، صص 66-57 .

19. Houben, G., Vanhoof, K., & Lenie, K., 1999, A knowledge- based SWOT  analysis system as an instrument for strategic planning in small and medium sized enterprises, Decision support system 26. pp 125- 135.

20. Kurttila, M., Pesonen, J., Kangas, M., Kajanus, 2000, Utilizing the analytic hierarchy process (AHP) in SWOT analysis- a hybrid method and its application to forest- certification case, forest policy and economics 1. 41-52

21.Ramsar Convention Bureau., 2000a, wath is convention wetlands, ramsar information paper, no1,warld wetlands day,Gland Switzerland.

22.Reinhold,TK, Diara A., 2000, the role of the tourism in development planning, Department of Businiess Management,PP,96.

23.Wall,G.,1997,sustainable tourism-unsustianable development tourism devel opment Growh,the challeng of sustainability Routledge,new yark,pp33-49.

24.Woodly, K.M.,1993,Tourism Mangement Responsible and Responsive Tourism Planning the Connuntiy. 

25.WTO., 2006, Yearbook of Tourism Statistics,vol 3.