نقش موزه های میراث روستایی در توسعه فرهنگی روستایی (مطالعه موردی: موزه میراث روستایی گیلان)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 2، دوره 7، شماره 21، اسفند 1391، صفحه 14-25   

نویسندگان

مسعود مهدوی¹؛ مینا ترابی^{* 2}

¹استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه جغرافیا، تهران، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

گردشگری روستایی، پدیده ­های جدیدی را در قرن بیستم به محیط روستا معرفی می­ کند. از آن جمله می­ توان به احداث موزه های میراث روستایی اشاره کرد. همان گونه که می ­دانیم شرایط آب و هوایی و به طبع آن قومی و نژادی درکشور ما ازتنوع بسیار بالایی برخوردار است. از این رو خیلی دور از ذهن نیست، اگر نسل امروز ما اطلاعات کمی درمورد پیشینه فرهنگی - اجتماعی، قومی، قبیله­ ای، معماری، شهرسازی، نحوه زندگی پدران و نیاکان خود، داشته باشند. در نتیجه برای بهبود این وضعیت یکی از راهکارهایی که می­ تواند نه تنها برای معرفی سابقه تاریخی و جغرافیایی ایران به نسـل امروز که معرفـی آن به گردشگران خارجی و به صورت کلی تر جامعه جهانی مؤثرباشـد، احداث موزه ­های میراث روسـتایی است که به بهترین نحو می­تواند معرف شخصیت فرهنگی کشور باشد. موزه میراث روستایی گیلان یک طرح ملی و نیز یک الگو در برپایی موزه­ های فضای باز در ایران است.  این موزه ­ها می­توانندتلفیقی از جاذبه ­های معماری کهن روستایی، اشیاء و آثار هنری، غذاهای محلی، نمایش، بازی و موسیقی محلی روستایی باشندکه نقش بسیار مهمی در ایجاد تغییر نگرش نسبت به فرهنگ روستایی در میان بازدیدکنندگان روستایی و شهری ایجاد می ­نماید. تحقیق حاضر در پی کشف نقش و اثرات این موزه­ ها بر روی شاخص ­های اجتماعی - فرهنگی است. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی است، اطلاعات و داده­ های بدست آمده از طریق نرم افزار SPSS طبقه بندی و با استفاده از آزمون ناپارامتری پیرسون - کای اسکوئر معنی داری شاخص ­های اجتماعی - فرهنگی تعیین شد و تحلیل­ های مورد نظر صورت گرفت. بررسی ­های صورت گرفته از طریق مطالعات میدانی و ارائه پرسش­نامه نشان می­ دهد که احداث موزه ­های فضای باز مانند موزه میراث روستایی گیلان در نواحی مختلف می ­تواند از لحاظ فرهنگی - اجتماعی مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موزه فضای باز؛ موزه میراث روستایی گیلان؛ سراوان؛ گیلان

مراجع

1. ابراهیم اصلاح عربانی، 1380، کتاب گیلان، انتشارات گروه پژوهشگران ایران.

2. حبیبی­زاد، زهرا، 1389، اکوموزه، انسان و بوم، انتشارات ایرانشناسی.

3. رضوانی، محمد رضا، 1387، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.

4. غلامی کوهی، سارا، 1388، گزارش بازدید نوروزی موزه­ی میراث روستایی گیلان، کندوج، موزه میراث روستایی گیلان. 

5. قادری، زاهد، 1383، اصول برنامه­ریزی توسعه پایدار گردشگری روستایی، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.

6. قربانی ریک، رضا، غلامی کوهی، سارا و نوری، طیبه، 1387، گزارش دومین جشنواره نوروزی موزه میراث روستایی گیلان، کندوج، موزه میراث روستایی گیلان، شماره ششم، ص 72.  

7. معاونت برنامه­ریزی استانداری گیلان، 1386، سالنامه آماری استان گیلان 1385. 

8. مطیعی لنگرودی، سید حسن، ایمانی، بهرام و نصرتی، فردین، 1389، ارزیابی دیدگاه گردشگران موزه میراث روستایی در توسعه روستایی(مطالعه موردی: موزه میراث روستایی گیلان)،   فصل­نامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شماره چهارم.   

9. موزه میراث روستایی گیلان، 1389، برشور تبلیغاتی معرفی جاذبه­های موزه میراث روستایی گیلان، دانشگاه تهران، پژوهشکده تحقیقات کاربردی فرهنگ ایرانی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

10. سایت موزه ی میراث روستایی گیلان

11. Soteriades, M., 2002, Tourism and Environment in rural areas, available on www.fund.acbel prelude.