تحلیل فضایی- مکانی نظام بانکی در کلان شهر رشت

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 4، دوره 7، شماره 21، اسفند 1391، صفحه 37-47   

نویسندگان

محمد تقی رهنمایی¹؛ نصراله مولائی هشجین^{* 2}؛ حبیب اله رشید ارده³

¹دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، گروه جغرافیا،رشت، ایران

³دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران

چکیده

  یکی از مقوله­ های مهم دربرنامه ­ریزی شهری، تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربری­ های شهری است. فعالیت­ های گوناگون شهری هرکدام نیازمند فضای مناسب خود می ­باشد و امکان استقرار آنها در هر ناحیه­ ای از شهر وجود ندارد. توزیع فضایی- مکانی شعب بانک­ ها یکی از مسائل مهم در برقراری عدالت فضایی است که از نظر رویکردهای توسعه پایدار در کانون توجه خدمات رسانی و توسعه قرار دارد. شهر رشت 274 واحد بانکی دارد، به نظر می­ رسد در نقاط مختلف این شهر به صورت نامطلوبی توزیع شده باشند در این خصوص سوال اصلی تحقیق کشف ضوابط توزیع فضایی واحدهای بانکی در شهر رشت است. جهت پاسخ­گویی به آن از روش توصیفی- تحلیلی و تکنیک­ های تحلیل فضایی استفاده شده است. برای این منظور نخست بر اساس ادبیات تحقیق به استخراج شاخص­ ها مبادرت شد سپس ضوابط توزیع فضایی بانک­ ها را تعریف و بر اساس آن به سؤال ­های تحقیق پاسخ داده شده است. نتایج تحقیق نشانگر عدم کفایت و عدم تناسب در توزیع واحدهای بانکی در مناطق مختلف می ­باشد و اغلب بانک­ها نقاط حساس و استراتژیک شهر را برای فعالیت­ های خود برگزیده ­اند.
 

کلیدواژه‌ها

توزیع فضایی- مکانی؛ عدالت فضایی؛ نظام بانکی؛ ضوابط توزیع؛ ‌ استراتژیک؛ شهر رشت

مراجع

1. ابراهیم لواسانی پور، محسن، 1390، کتاب بانک اطلاعات شعب بانک­های ایران، چاپ چهارم.

2. اپنهایم، نوربرت، 1379، مدل­های کاربردی در تحلیل مسائل شهری و منطقه­ای، ترجمه منوچهر طبیبیان، دانشگاه تهران.

3. حبیبی، سید محسن و مسایلی، صدیقه، 1387، سرانه کاربری­های شهری، دفتر مطالعات زمینی و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.

4. خواجه ارزانی، مهدی، 1384، مکانیابی بهینه میادین میوه و تره بار محلی، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.

5. رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا، بهزادنسب،‌ جانعلی، 1383، برنامه­ریزی ارتباطی، رویکردی انتقادی به نظریه برنامه­ریزی، فصل­نامه مدرس علوم انسانی،‌شماره 32.

6. رهنمایی، محمد تقی، 1388، دولت و شهرنشینی در ایران (مبانی و اصول کلی نظریه توسعه شهر و شهر نشینی در ایران، دانشگاه پیام نور، تهران.

7. شکوئی، حسین، 1388، اندیشه­های نو در فلسفه جغرافیا، جلد داول، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتا شناسی، تهران.

8. شکوئی، حسین، 1380، دیدگاه های نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، تهران.

9. شادکام، حامد، 1387، مجموعه مقالات نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران، تهران.

10. کوهی، حسن و میرزایی، اسماعیل، 1385، بررسی عوامل مؤثر بر موقعیت مکانی شعب بانک های فعال، مؤسسه عالی آموزش بانکداری، بانک مرکزی جمهوری  اسلامی ایران، تهران.

11. ماکس درئو،  1374، ترجمه سیروس سهامی، جغرافیای انسانی، انتشارات رایزن.

12. مرادی­فر، امیر، 1390،  راهنمای کاربردی3، Arc GIS همراه با معرفی برنامه­های جانبی Extension، چاپ اول، انتشارات وارسته، رشت.

14محمودی، علی و همکاران، 1384، ‌تحلیل فضایی- مکانی فروشگاه­های زنجیره­ای شهر تهران ، طرح تحقیقاتی در مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، وزارت بازرگانی، تهران.

15. مهندسان مشاور طرح و برنامه پارس، 1387، طرح مکان­یابی اماکن فرهنگی شهر تهران، مرکز GIS شهرداری تهران.

16. وزارت امور اقتصاد و دارائی، 1383، مجموعه مقالات اولین همایش بررسی نقش و عملکرد نظام بانکی در تحقق اهداف توسعه اقتصادی،  اجتماعی و فرهنگی کشور.

17. Hallmark Gold Crown Stores, 2008, Hallmark site selection Criteria, http://www.newbiz.hallmark.com.

18. Hovee E.D.,2007,Company, LLC,Study of potential regional centers, Economic and Development Service, March.