بررسی روند تغییرات دمای ایستگاه همدید شیراز به روش آماری مَن کِندال

جغرافیای طبیعی

مقاله 8، دوره 8، شماره 27، فروردین 1394، صفحه 105-118   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا قهاری¹؛ امیر گندمکار^{* 2}؛ بهرام نجف پور³؛ مسعود نجابت⁴

¹دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجفآباد، ایران

²استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجفآباد، ایران

³استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران

⁴استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، ایران

چکیده

مسألهی تغییر اقلیم و تمایل به گرم شدن کرهی زمین و پیامدهای ناشی از آن علاوه بر صاحبان علم، افکار دولتمردان و سیاستمداران را نیز در سراسر دنیا به خود جلب کرده است.
جهت بررسی دمای کرانگین سالانهی ایستگاه همدید شیراز از دادههای 42 ساله با بازهی زمانی 0911 0930 استفاده شد. از دادههای متوسط جهانی ناهنجاریهای دما در بازهی -
زمانی 0933 تا 0930 ، جهت بررسی رابطهی بین دماهای کرانگین با گرمایش جهانی استفاده شد. روشهای آماری رگرسیون خطی و آمارهی مَن کِندال برای آزمون معنیداری روند - تغییرات سریهای دمایی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که بهرغم عدم وجود روند در دورهی درازمدت، پس از شروع پدیدهی آغاز سرد، حدّاقل مطلق دمای روزانهی شیراز با شیبی نزولی رو به کاهش نهاده است. حداکثر سالانهی مطلق دمای روزانهی شیراز با شیبی صعودی رو به افزایش است که نشاندهندهی افزایش تدریجی دماهای بیشینه و شدت گرفتن گرمای تابستانه است

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ دمای کرانگین؛ ایستتگاه همدیتد شتیراز؛ آزمتون مَتن کِنتدال؛ - رگرسیون خطی

مراجع

1- خوشحال دستجردی، جواد و یوسف قویدل رحیمی، (1387): کاربرد آزمون ناپارامتری مَن- کِندال در برآورد تغییرات دمایی، مجله‌ی علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال هشتم، شماره‌ی 22، صص 38-21.

2- رسولی، علی اکبر، ایمان باباییان، هوشنگ قائمی و پیمان زوار رضا، (1392): بررسی تغییرات دمای سطح پهنه‌های آبی مؤثر بر ایران در دوره‌ی 2008-1854، فصل­نامه‌ی علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره‌ی 42، صص 31-17.

3- زابل عباسی، فاطمه، مرتضی اثمری و شراره ملبوسی، (1386): تحلیل مقدماتی سریهای زمانی دمای هوای شهر مشهد، کارگاه فنی اثرات تغییر اقلیم بر مدیریت منابع آب. 24 بهمن.

4- سبزی‌پرور، علی اکبر، زهرا سیف و فرشته قیامی، (1392): تحلیل روند دما در برخی از ایستگاه‌های مناطق خشک و نیمه خشک کشور، فصل­نامه‌ی جغرافیا و توسعه، شماره‌ی 30، صص 138-117.

5- عزیزی، قاسم و محمود روشنی، (1387): مطالعه تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر به روش من-کندال، مجله پژوهش‌های جغرافیایی. شماره‌ی 64، تهران.

6- عساکره، حسین، (1383): تحلیلی آماری بر تغییرات میانگین سالانه دمای شهر زنجان طی دهه‌های اخیر، مجله نیوار. بهار و تابستان. شماره‌ی 53 و 52 . تهران.

7- علیجانی، بهلول و یوسف قویدل رحیمی، (1384): مقایسه تغییرات دمای سالانه تبریز با ناهنجاری‌های دمایی کره‌ی زمین با استفاده از روش‌های رگرسیون خطی و شبکه عصبی، جغرافیا و توسعه، شماره‌ی 6، صص 38-21.

8- غیور، حسنعلی و حسین عساکره، (1382): کاربرد مدل­های فوریه در برآورد دمای ماهانه و آینده‌نگری آن، مطالعه موردی: دمای مشهد، سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم. دانشگاه اصفهان.

9- فرج‌زاده اصل، منوچهر و وحید فضلی، (1391): آشکارسازی تغییرهای زمانی- مکانی عناصر دما و بارش در ایران، فصل­نامه‌ی مدرس علوم انسانی- برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره‌ی شانزدهم، شماره‌ی 4، صص 66-49.