ارزیابی توان ریزغده‌های دورگه به عنوان غده بذری در تولید سیب‌زمینی و مقایسه آنها با والدین

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 6، دوره 1، شماره 2، بهمن 1384، صفحه 55-63   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم فتائی^{* 1}؛ حسین شهبازی¹؛ جابر پناهنده²؛ مهدی مهدی پور³؛ داود رضاِّئی³

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

²عضو هیات علمی گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

³دانشجوی رشته زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

چکیده

      به منظور بررسی امکان استفاده از ریزغده در تولید سیب‌زمینی، 9 خانواده از ریزغده‌ها شامل دورگه‌های دزیره × پاییزه، کایزر× پاییزه، آئولا × پاییزه، کایزر × آئولا، آئولا × دزیره و دراگا × دزیره و آزادگرده‌افشان‌های دزیره، آئولا و کایزر با پنج رقم کلونی آئولا، کایزر، دزیره، دراگا و آستریکس در قالب طرح آزمایشی حجیم شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. یادداشت‌برداری‌ها شامل عملکرد تک بوته، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته و تعداد غده در بوته  بود. نتایج نشان داد که از نظر عملکرد تک بوته, ارتفاع بوته، تعداد ساقه و تعداد غده در بوته اختلاف معنی‌داری در بین تیمارها وجود دارد. رقم دزیره با 557 گرم در بوته و پس از آن دورگه‌های دزیره × پاییزه و کایزر × پاییزه با 549 و 445 گرم در بوته بالاترین عملکرد تک بوته را داشتند. کمترین عملکرد مربوط به دورگه‌های دزیره × آئولا و پاییزه × آئولا بود. دورگه دزیره × پاییزه از بیشترین و رقم دراگا و آزادگرده‌افشانهای کایزر از حداقل ارتفاع بوته برخوردار بودند. آستریکس و دزیره با متوسط 5/4 و 4/4 عدد بیشترین تعداد ساقه را دارا بودند. از نظر تعداد غده، دورگه‌های دزیره × پاییزه  با میانگین 20 غده در بوته و رقم دراگا با 6/4 غده در بوته به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد غده در بوته را داشتند. ضرایب همبستگی صفات، رابطه معنی‌داری را  بین عملکرد تک بوته با ارتفاع گیاه و تعداد ساقه در سطح احتمال  5%  نشان داد. ارتفاع بوته همچنین همبستگی مثبت و معنی داری با تعداد غده در بوته و تعداد ساقه داشت.
 

کلیدواژه‌ها

بذر حقیقی؛ ریزغده دورگه؛ غده بذری؛ سیب‌زمینی

مراجع

1 ـ فتائی، ا. و ج. پناهنده. 1384. بررسی عملکرد نتایج حاصل از بذور حقیقی آزادگرده‌افشان و دورگه در سیب‌زمینی زراعی. مجله دانش نوین کشاورزی، سال اول، شماره اول، صفحات 13-6.

2-Abdel-Naby, A., El-Abd-So, R. El-Bedewy, H. M. El-saeid and M. H. Mahmoud. 1994. Studies of true potato seed progenies on the productivity under Egyptian condition. Egyptian J. of Horticulture 21: 257-266.

3- Allen, E. J., P. J. O., Brien and D. Firman. 1992. Seed tuber production and management In: P. Harris(ed) potato crop. Chapman and Hall, London Pp. 247-288.

4- Almekinder, C. J. M., A. S, Chilver and H. M. Renia. 1996. Current status of the TPS technology in the work potato Res.

5- Alocho, F. O., R. M. Kajuhanzine, R. C. Kanzikvera, L. C. Sikka, and B. Hardy. 1994. Experiences in TPS research and development in Uganda. In: True Potato seed in the Middle East and Africa proceedings an international workshop held at Cairo, Egypt 9-15 April. 1994.

6- Atlin, G. N. and S. G. Wiersema. 1988. Selection against inbred seedling in mixture of inbred and hybrid and hybrid true potato seed. Potato Res. 31:105-112.

7- Birhman, R. K., and G. S. Kang. 1993. Analysis of variation and interrelationship in potato germplasm. Euphytica. 68:17-26.

8- Bofu, S., Q. Dong-Yu and V. D. Zaag. 1987. True Potato Seed in China: past, present and future Am. Potato J. 64:321-327.

9- Carputo, D., A. Baron, D. Consoil and L. Frusciante. 1994. Use of seedling tubers from TPS in southern Italy. Am. Potato J. 71:29-38.

10- Carputo, D., A. Baron, D. Consoil and L. Frusciante. 1996. Production and use of seedling tubers from true potato seed (TPS) for Potato Cultivation in Italy. Potato Res. 39:3-10.

11- Collins, W. B. 1977. Analysis of growth in kennebec with empahasis on the relationship between stem number and yield. Am. Potato. J. 54:33-40.

12- Engels, C., J. Schwenkel, B. Sattelmacher and R. El-Bedewy. 1994. Potato production from true potato seed (TPS) in Egypt: Effect of growing season on seeding development, recovery from transplanting and yield. Am. Potato J.5. Birhman, R. K., and G.S. Kang.

13- Macaso-Khwaja, A.C. and S.J. Peloquin. 1983. Tuber yields of families from open pollinated and hybrid True potato seed Am. Potato J. 60:645-651

14- Sangar, R.B.S. 1994. Potato Production from TPS tuberlets in central India. Arissa Journal of Horticuture. 22:22-25.

15- Tarn, T. R., G. C. C. Tai, H. Dejong, A. M. Murphy and J. E. A. Seabrook. 1992. Breeding potato for Long – day temperate climates In: Janick, J. (ed) Plant Breeding Reviews 9. John Wiely & Soons PP:217-232

16- Vander Zaag, P., B. Susana, Z. Ganga and S. Gayao. 1989.  Field evaluation of True Potato seed progenies in the Philippines Am. Potato J. 66:109-117

17- Wiersema, S. 1982. Evaluation of technology for production of seed tubers from true potato seed. CIP. Pp. 14.