تأثیر منابع و مقادیر کود نیتروژنه بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت رقم سینگل کراس 704

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 1، شماره 2، بهمن 1384، صفحه 65-73   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علی فرامرزی^{* 1}؛ سلیمان جمشیدی²؛ کوروش صیامی³

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، دانشجوی دکتری اکولوژی کشاورزی دانشگاه علوم و تحقیقات

²عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی دانشگاه علوم و تحقیقات

³دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

   به منظور بررسی اثر منابع و مقادیر کودهای نیتروژنه بر عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در سال زراعی 1382 در اراضی مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه انجام شد. در این مطالعه دو سطح کود نیتروژنه شامل نیترات آمونیوم و اوره با سه سطح میزان کود شامل 100،160 و 220 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بصورت یک طرح فاکتوریل و در قالب آزمایش بلوک‌های کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گردید و در هر تکرار یک کرت نیز به عنوان شاهد بدون دریافت کود نیتروژنه در نظر گرفته شد. کاشت در تاریخ 23 اردیبهشت ماه و به صورت جوی و پشته‌ با دست و بر روی ردیف‌هایی به فواصل 75 سانتی متر و تراکم 67 هزار بوته در هکتار انجام شد. کودهای نیتروژنه در سه زمان شامل کاربرد همزمان با کاشت، مرحله چهار برگی و مرحله 8 برگی به صورت سرک در اختیار گیاه قرار گرفت. برای تعیین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در زمان رسیدگی فیزیولوژیکی، بوته‌ها از 5 متر مربع سه ردیف میانی و برای اندازه‌گیری اجزای عملکرد، 15 بوته به طور تصادفی از هر کرت انتخاب و تعداد بلال در بوته، تعداد بلال در ردیف و تعداد دانه در ردیف شمارش و وزن هزار دانه مشخص گردید. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که کود نیترات آمونیوم عملکردی بالاتر از کود اوره دارد و میزان 160 و 220 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص، عملکرد مساوی و بیشتر از تیمار شاهد و 100 کیلوگرم در هکتار تولید می‌کند. عملکرد بالای تیمار نیترات آمونیوم به کارایی ذرت در جذب بالای آن و عملکرد پایین‌تر کود اوره به اتلاف نیتروژن در اثر تصعید و شستشو نسبت داده ‌شد.

کلیدواژه‌ها

نیتروژن؛ ذرت سینگل کراس 704؛ عملکرد؛ Zea mays

مراجع

1. ابراهیم زاده، ح. 1369. فیزیولوژی گیاهی (1). (مبحث تغذیه و جذب) انتشارات دانشگاه تهران. 586 صفحه.

2. احمدی، م. 1363. فیزیولوژی گیاهی. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی. 216 صفحه.

3. توکلی، ع. 1372. اثر کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر رشد و عملکرد ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان. دانشکده کشاورزی.

4. حاجی زاده، ا. 1369. خاکشناسی کشاورزی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی و نشر قومس. 176 صفحه.

5. حق نیا، خ. 1370. خاک شناخت. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 630 صفحه.

6. سپهری، ع و ع. کاشانی، ق. نور محمدی. 1373. بررسی اثرات تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر روی رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای رقم 604-SC در همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز. صفحه 157.

7. شریف زاده، ف. 1370. اثرات تراکم بوته بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان. دانشکده کشاورزی.

8. کاظمی، م. 1373. بررسی نیاز غذایی ذرت سینگل کراس 704 به نیتروژن و فسفر. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی.

9. کوچکی، ع. م، ح. راشد محصل. م. نصیری و ر. صدر آبادی 1367. مبانی فیزیولوژیکی رشد و نو گیاهان زراعی. انتشارات آستان قدس. 404 صفحه.

10. مؤسسه تحقیقات خاک و آب. 1366. توصیه‌های کودی و آب مصرفی نباتات تا پایان سال 1365. موسسه تحقیقات خاک و آب تهران. بولتن فنی شماره 5.

11. Anderson, E L. 1984. Corn root growth and distribution as influenced by tillage and nitrogen fertilization. Agron. J. 79: 554-549.

12. Cooke, G. Weld, 1967. The control of soil fertility. Crosby Lockweood and son LTD. London.

13. Endraws, J. H. and S.A. Baker. 1976. Nitrogen uptake characteristics of corn roots at low N concentration as influenced by plant age. Agron. J. 68: 17-19.

14. Fierd, M. F. Zsoldos, P. B. Vose, and I. L. Shatokhin. 1965. Characterization the nitrate and ammonium uptake process of rice root by use of N- labeled NH₄NO₃ – Physiol. Plantarum. 18: 313-320.

15. Fox. R. H. and J. M. Kerna and W. P. Dekielek. 1996. Nitrogen fertilizer source, method and time of application effect on no – till corn yield and nitrogen uptake. Agron. J. 78: 741 – 726.

16. Friedrich, J. W. , L. E. Schrader and E. V. Norghim. 1999. N derprivation in maize during grain – fitting. I. Accumulation of dry matter, nitrate – N and sulfate – S. Agron. J. 461-465.

17. Hanway, J. J. 1992. Corn growth and composition in relation to soil fertility: II. Uptake of N, P and K and their distribution in different plant parts during the growing season. Agron. J. 54: 217-222.

18. Hanway, J.J. 1984. How a corn plant develops. Iowa State University.

19. Harada, H. J., R. E. Corlson and R. H. Show. 1982. Corn grain yield and nutrition response to foliar fertilizer applied during grain fill. Agron. J. 74: 106 – 110.

20. Olson, R. A., A. F. Dreier, C. Thomson and P. H. Grabuski. 1964. Using Bull. SB 474.

21. Roberts, S., W. H. Wearer and J P. Phelps. 1990. Use of the nitrate soil test to predict sweet corn response to nitrogen fertilization. Soil. Sci. Am. J. 44: 306 – 308.

22. Simpson, E. R. J. Cooke, and D. D. Davies. 1989. Measurement of protein in leaves of Zea mays using (H3) acetic anhydride and tritiated water. Plant Physiol. 67: 1214 – 1219.

23. Stevenson, C. K. and J. K. R. Gasser. 1970. The effect of ammonium sulfate treated with a nitrification inhibitor and calcium nitrate and growth and N- uptake of spring wheat, rye grass and kale. J. Agr. Sci. Camb. 74: 111-117.

24. Wolfe, D. W. D. 1995 . Water and nitrogen effects on leaf senesen in maize (Zea mays L.) Dissertation abstracts international. B (Sciences and Engineering) 46: 3.