رشد و اسپورزایی چند جدایه از قارچ Gnomonia leptostyla در محیط های کشت مختلف

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 12، آبان 1387، صفحه 1-10   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سلیمان جمشیدی^{* 1}؛ سیامک صلاحی²

¹عضو هیأت علمی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

²عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

چکیده

آنتراکنوز گردو شایع­ترین بیماری قارچی بر روی گردوی معمولی در ایران می­باشد که توسط قارچ Gnomonia leptostyla حادث می­شود. در این تحقیق تأثیر محیط کشت­های BAB، OMA، MA، NA، PDA، CMA، WLEA و WLEOMA بر رشد و اسپورزایی این قارچ مورد بررسی قرار گرفت. سه نمونه برگی از مناطق میانه (No₁)، مرند (DV) و کرج (Md₁) انتخاب و قارچ پس از جداسازی بر روی محیط­های ذکر شده با سه تکرار انتقال داده شد. محیط­های کشت­ها در آزمایشگاه با دمای 21 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 50 درصد و دوره نوری 12 ساعت  روشنایی و 12 ساعت تاریکی نگهداری شده و پس از طی زمان­های 2،3، 6، 9، 14 و 21 روز، ویژگی­های کلنی­های رشد یافته از قبیل حداکثر قطر کلنی، الگوی رشدی، تراکم  میسلیومی، باروری جنسی و غیرجنسی بررسی شد. جهت باروری پریتسیوم­ها، کشت‏های دارای پریتسیوم نابالغ به مدت سه ماه در شرایط دمایی 4 درجه و تاریکی مطلق نگهداری شدند. تفاوت قابل توجهی از لحاظ مورفولوژی، رنگ و یا الگوی رشد کلنی ها در بین جدایه­ها مشاهده نشد. اما تفاوت‏هایی در سرعت رشد و میزان و کیفیت اسپورزایی وجود داشت. جدایه Md­₁ پرتیسیوم­های نابالغی را بر روی محیط کشت­های فاقد عصاره برگ گردو به وجود آورد، در حالی‏که سایرین قادر به تولید آن نبودند. No₁ به اندازه DV و Md₁ روی محیط کشت PDA، WA، CMA و OMA آسروول­زایی نکرد. با این‏حال، تمامی جدایه­ها توانستند به‏راحتی روی هر دو محیط WLEA و WLEOMA آسروول و پرینسیوم نابالغ تولید کنند. ضعیف­ترین محیط کشت BAB بود. WA مناسب‏ترین محیط کشت برای جداسازی قارچ تشخیص داده شد. قارچ در محیط کشت OMA بیشترین سرعت رشد را داشت و بر روی محیط PDA متراکم­ترین حالت از میسلیوم­ها حاصل شد. اسپورزایی غیرجنسی و جنسی در محیط­های کشت حاوی عصاره برگ گردو بهتر انجام شد. در هیچ یک از جدایه­ها و محیط­های کشت پس از 3 ماه بلوغ پریتسیوم­ها اتفاق نیافتاد.

کلیدواژه‌ها

آنتراکنوز گردو؛ محیط کشت؛ اسپورزایی؛ جدایه

مراجع

1-     ایرانی، ح.، پ. اسدی، م. ر. کریمی، ج. بلنداندام، ف. خسرو، ع. ر. ربیعی فر و ح. خباز. 1385. مطالعه بیماری آنتراکنوز گردو در ایران. هفدهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، صفحه 362.

2-     ایرانی، ح. و ع. ر. ربیعی فر. 1379. مطالعه بیماری آنتراکنوز گردو در آذربایجان‏غربی، چهاردهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران. دانشگاه صنعتی اصفهان، صفحه 331.

3-     باب الحوائجی، ف. و و. میناسیان. 1385. بررسی بیولوژی Gnomonia leptostyla عامل آنتراکنوز گردو در همدان. خلاصه مقالات هفدهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، صفحه 314.

4-     بختیاری، م. ح. و ا. ارجمندیان. 1385. وقوع گسترده و مطالعه بیماری آنتراکنوز (لکه سیاه) گردو در استان همدان. هفدهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، صفحه 315.

5-     بهداد،. ا. 1376. دایره‏المعارف گیاه‏پزشکی ایران. انتشارات نشاط اصفهان، 1605-1604.

6-     جعفرپور، ب. 1369. بررسی آنتراکنوز گردو در مشهد. مجله علوم و صنایع کشاورزی، جلد4. شماره2، 40-31.

7-     ربیعی‏فر، ب. 1377. بررسی مقدماتی بیماری آنتراکنوز گردو در ایران. سیزدهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران، آموزشکده کشاورزی کرج، صفحه 223.

8- رزاز هاشمی، ر.، ع. علیزاده و ز. ذاکری. 1380. بررسی بیولوژی قارچ عامل بیماری آنتراکنوز. وزارت جهاد سازندگی، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان قزوین، 50 صفحه.

9-     صارمی، ح. و ر. رزاز هاشمی. 1381. بررسی بیماری آنتراکنوز گردو در مناطق شمال‏غرب کشور. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، سال نهم، شماره 4، 141-152.

10-  صارمی، ح. و ر. رزاز هاشمی. 1379. پراکنش و اپیدمی لکه سیاه گردو در غرب کشور. چهاردهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران. دانشگاه صنعتی اصفهان، صفحه332.

11-  صلاحی، س.، م. جوان نیکخواه، ج. زاد، د. حسنی، ر. دستجردی و س. جمشیدی. 1385. پراکندگی و تعیین برخی خصوصیات جدایه­های Gnomonia leptostyla در درختان گردوی استان آذربایجان‏شرقی. هفدهمین کنگره گیاه‏پزشکی ایران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، صفحه 361.

12-  طباطبایی، م. و ع. احمدی. 1377. گردو، چاپ دوم. مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، 406 صفحه.

1. Belisario, A., M. Scotton, A. Santori and S. Onofri. 2007. Variability in the Italian population of Gnomonia leptostyla, homothallism and resistance of Juglans species to anthracnose. Forest Pathology 38: 129–145.
2. Belisario, A. 2002. Anthracnose. In: Teviotdale, B.L., Michailides, T.J. and Pscheidt, J.W. (eds.): Compendium of nut crop diseases in temperate zones. USA, APS Press, pp. 77–78.
3. Fayret, J. 1974. Photoinhibition of perithecial formation during sexual morphogenesis in Gnomonia leptostyla (Fr.) Ces. & De Not. Compte rende hebdomadaires des seances de l’academie des sciences. Series D. Sciences Naturelles 278(23): 2909–2912.
4. Fayret, J. 1977. Effect of nutritional factors on the growth and induction of reproductive morphogeneses in vitro of Gnomonia leptostyla. Review of Mycology 41(1): 49–72.
5. Fayret,J., and A. PargueyLeduc. 1976. Heat inhibition of saprophyte development during ripening of perithecia of Gnomonia leptostyla. Review of Mycology 40(3): 245–253.
6. Matteoni, J. A., and D. Neely. 1979. Gnomonia leptostyla: growth, sporulation, and heterothallism. Mycologia 71(5): 1034–1042.